Ανακοινωθέντα

Με βαθιά συναισθήματα συγκίνησης χαιρετίζω σήμερα το συναπάντημα των κατοίκων της Περιστερωνοπηγής το οποίο πραγματοποιείται με αφορμή την τέλεση του εσπερινού του Αγίου Αναστασίου. 

Δυστυχώς, για ακόμη μία χρονιά, ο εσπερινός του Αγίου Αναστασίου δεν τελείται στην εκκλησία του, στην κατεχόμενη Περιστερωνοπηγή.  Την εκκλησία που έκτισε το 1755 ο τότε επίσκοπος Πάφου Πανάρετος, πάνω από το λαξευμένο στο βράχο σπήλαιο όπου βρίσκεται και ο τάφος του Αγίου Αναστασίου.

Έχοντας πλήρη επίγνωση του ηθικού και ιστορικού μας χρέους να διατηρήσουμε και να μεταλαμπαδεύσουμε στις νεώτερες γενιές τη μνήμη της Περιστερωνοπηγής, μαζευτήκαμε ταπεινά σήμερα εδώ,  στον Ιερό Ναό της Αγίας Φωτεινής στην Κοφίνου για να τιμήσουμε την μνήμη του Αγίου Αναστασίου.    

Η τουρκική εισβολή και κατοχή στερεί τη δυνατότητα στους νόμιμους κατοίκους της κοινότητας να ζήσουν ελεύθερα στα σπίτια του χωριού τους.  Ο Τούρκος εισβολέας στερεί το νόμιμο δικαίωμα μας να επισκεπτόμαστε και να λειτουργούμε ελεύθερα στην κατεχόμενη εκκλησία του Αγίου Αναστασίου.  Για αυτό τον λόγο αναπέμπουμε σήμερα τις ικεσίες μας στον Άγιο Αναστάσιο για λύτρωση της πατρίδας μας από την κατοχή.  Παράλληλα φέρνουμε στη θύμησή μας τα παλληκάρια της Περιστερωνοπηγής που έδωσαν τη ζωή τους στο βωμό της ελευθερίας.  Ο καθένας από εμάς αναπέμπει τη δική του δέηση στον Ύψιστο για τη διακρίβωση της τύχης των Περιστερωνοπηγιωτών που εξακολουθούν να είναι αγνοούμενοι.  

Το τίμημα της τουρκικής εισβολής για την κοινότητα της Περιστερωνοπηγής είναι ιδιαίτερα βαρύ καθότι 33 συνάνθρωποι μας συγκαταλέγονται στον κατάλογο με τους υπέρ Πίστεως και Πατρίδας πεσόντων, δολοφονηθέντων και αγνοουμένων.  Η διατήρηση της μνήμης των Περιστερωνοπηγιωτών συνανθρώπων μας αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής που οφείλουμε να αποτίσουμε σε όσους αγωνίστηκαν για την ελευθερία και την εθνική μας υπερηφάνεια και αξιοπρέπεια 

Σήμερα, έρχονται στη μνήμη ολονών μας οι ημέρες εκείνες όπου τα ελεύθερα περιστέρια τρέφονταν από τον απέραντο κάμπο των σιταροκριθαριών της Μεσαορίας.  Έρχονται στις θύμησές μας οι προετοιμασίες που έκαναν οι κάτοικοι της Περιστερωνοπηγής για να υποδεχτούν και να φιλοξενήσουν τους επισκέπτες από τα κοντινά και τα μακρινά χωριά που προσέρχονταν ευλαβικά στις 17 Σεπτεμβρίου για να προσκυνήσουν και να τιμήσουν τη μνήμη του Αγίου Αναστασίου. Έρχονται στη μνήμη μας εκείνες οι εικόνες όπου οι προσκυνητές έμπαιναν στην εκκλησία, άγγιζαν τα ξύλινα εργαλεία της υφαντικής, τα γνωστά «μακούτζια», που χρησιμοποιούσε ο Άγιος για να φτιάξει τα σακιά για τη φύλαξη και τη μεταφορά δημητριακών, έκαναν τάματα στο θαυματουργό Άγιο των κουτσών και άφηναν τα αναθήματα δίπλα στην χρυσοποίκιλτη εικόνα του Αγίου.

Σήμερα αναπέμπουμε τις ικεσίες μας στον Άγιο Αναστάσιο για να γιορτάσουμε σύντομα, ελεύθερα την γιορτή του, κτυπώντας χαρμόσυνα την καμπάνα της εκκλησίας του στην κατεχόμενη Περιστερωνοπηγή.

Συμπατριώτες και Συμπατριώτισσες,

Η πατρίδα μας περνά δύσκολες στιγμές και η συνεχής επιθετική ρητορική της τουρκικής ηγεσίας δεν μας αφήνει κανένα περιθώριο εφησυχασμού.  Κάθε μέρα, δυστυχώς, γινόμαστε μάρτυρες των προσπαθειών της Τουρκίας για δημιουργία νέων τετελεσμένων, με πρόσφατο παράδειγμα την προκλητική απόπειρα του τουρκικού καθεστώτος να εκμεταλλευτεί την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου. 

Ο αγώνας μας απαιτεί ενότητα και προσήλωση στα ιδανικά του έθνους μας. Οφείλουμε να διδαχθούμε από τα λάθη του παρελθόντος και να αντισταθούμε στον κατακτητή με πείσμα και αποφασιστικότητα.  Ο αγώνας μας είναι δίκαιος και αυτό ενοχλεί την Τουρκία η οποία αντιμετωπίζει παγκόσμιες αρχές και αξίες με αλαζονεία και αδιαλλαξία.  Οι απειλές της Τουρκίας για εποικισμό της Αμμοχώστου αποκαλύπτουν τις πραγματικές βλέψεις της, η οποία συνεχίζει να περιφρονεί επιδεικτικά της εκκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της διεθνούς κοινότητας.  

Οι έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στο έδαφος και τη θαλάσσια περιοχή που με βάση το διεθνές δίκαιο η Κυπριακή Δημοκρατία ενασκεί κυριαρχικά δικαιώματα πρέπει να αναχαιτιστούν.  Στην επίλυση του Κυπριακού δεν χωράει η οποιαδήποτε παρέκκλιση από τις βασικές ελευθερίες.  Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εργάζεται με αποφασιστικότητα, βούληση και υπευθυνότητα, καταβάλλοντας συστηματικές και επίμονες προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, διαμορφώνοντας παράλληλα στρατηγικές συμμαχίες μέσα από τις οποίες θα μπορέσει να διασφαλιστεί η εθνική και φυσική μας επιβίωση στη γη των πατέρων μας. 

Η Κυβέρνηση δηλώνει αποφασισμένη να συνεχίσει να υπερασπίζεται τα νόμιμα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας σε νομικό, πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο.  Η Κυβέρνηση Αναστασιάδη δεν προτίθεται να δεχτεί, για χάρη της λύσης του Κυπριακού, οποιεσδήποτε απαράδεκτες και αναχρονιστικές θέσεις της Τουρκίας που αφορούν στη δημιουργία δύο κρατών στο νησί, στην παραμονή των στρατευμάτων κατοχής και στις εγγυήσεις από την Τουρκία με πρόσχημα την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων. 

Η Κύπρος δεν μπορεί να είναι δέσμια των εγγυήσεων και των στρατευμάτων οποιασδήποτε τρίτης χώρας, ιδιαίτερα της κατοχικής Τουρκίας η οποία επιδιώκει ουσιαστικά να θέσει υπό τον έλεγχο της ολόκληρο το νησί. Η επίλυση του Κυπριακού συμπεριλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον τερματισμό της παράνομης τουρκικής κατοχής, τη διασφάλιση της ακεραιότητας, της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας του κράτους, καθώς επίσης την απαλλαγή από εγγυήσεις, εγγυητές και τις οποιεσδήποτε εξαρτήσεις οι οποίες θα καταστήσουν την πατρίδα μας υποχείριο ξένων συμφερόντων.

Η επιλογή μας αφορά μόνο σε μία δίκαιη και λειτουργική λύση.  Μίας λύσης όπου θα επουλωθούν οι πληγές της εισβολής επανενώνοντας την πατρίδα μας, καθώς επίσης θέτοντας και θεμελιώνοντας στέρεες βάσεις.  Μίας λύσης που θα προσφέρει διαρκή ειρήνη, ασφάλεια και τερματισμό του εποικισμού. Μίας λύσης που θα εξασφαλίζει την ευημερία του λαού μας, θα αποκαθιστά και θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων.  Αγωνιζόμαστε για εξεύρεση μίας λύσης βιώσιμης και λειτουργικής που να στηρίζεται στα περί Κύπρου ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου.  Μίας λύσης που θα επανενώνει το έδαφος, το λαό και όλους τους θεσμούς του κράτους.

Κυρίες και Κύριοι,

Η τουρκική κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού μας επέφερε δυστυχώς και την συστηματική λεηλασία έργων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως πολιτιστική γενοκτονία.

Η περίπτωση της σύλησης της εκκλησίας του Αγίου Αναστασίου από τον τουρκικό κατοχικό στρατό και τους συνεργάτες του και η πώληση των κατακερματισμένων ξυλόγλυπτων, αλλά και ιερών σκευών του ναού, η τύχη των οποίων ακόμη αγνοείται, αποδεικνύει για μια ακόμη φορά τις καταστροφικές συνέπειες της τουρκικής εισβολής στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου.

Θα ήθελα να εκφράσω την ιδιαίτερη ευχαρίστηση και συγκίνησή μου καθότι σήμερα το πρωί παρέδωσα μαζί με τον Υπουργό Εξωτερικών, στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, τα βημόθυρα του εικονοστασίου της εκκλησίας του Αγίου Αναστασίου.  Σήμερα, ολοκληρώθηκε με επιτυχία μία από τις πιο πολύπλοκες υποθέσεις επαναπατρισμού κλεμμένων αρχαιοτήτων και θρησκευτικών θησαυρών.  

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων έδωσε τιτάνιο αγώνα για τον επαναπατρισμό αυτού του ανεκτίμητης αξίας θησαυρού για την Κύπρο.  Μετά από πολύχρονες και έντονες προσπάθειες επαναπατρίσθηκαν από την Ιαπωνία τα βημόθυρα της κατεχόμενης εκκλησίας του Αγίου Αναστασίου, τα οποία πέραν από την αρχαιολογική τους σημασία, έχουν επίσης σημαντική συμβολική και θρησκευτική σημασία.  Τα βημόθυρα εντοπίστηκαν στη Ιαπωνία τη δεκαετία του 1990, στο Κολλέγιο Τέχνης της πόλης Kanazawa. Ο επαναπατρισμός τους κατέστη δυνατός μετά από συντονισμένες προσπάθειες του Τμήματος Αρχαιοτήτων, της Πρεσβείας της Δημοκρατίας στο Τόκυο και της Εκκλησίας της Κύπρου, με τις αρμόδιες αρχές του Κολλεγίου Τέχνης που κατείχε τα βημόθυρα.

Τα βημόθυρα που διατηρούνται σε άριστη κατάσταση, τοποθετούνται στην κυπριακή εικονογραφική παράδοση του 18ου αιώνα, η οποία διαφοροποιείται από τον υπόλοιπο ορθόδοξο κόσμο και της οποίας αποτελούν σημαντικό παράδειγμα. Είναι διακοσμημένα στο άνω μέρος με την παράσταση του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και στο κάτω μέρος με τους Τρείς Ιεράρχες και τον Άγιο Σπυρίδωνα. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η κτητορική επιγραφή που διασώζεται μεταξύ του άνω και του κάτω μέρους, η οποία δίδει τόσο την ακριβή χρονολόγηση των βημοθύρων, όσο και τα ονόματα του ζωγράφου και του χορηγού τους κάνοντας μνεία στον Αρχιεπίσκοπο και στον Ηγούμενο της Μονής κατά το 1778. Πέραν της αναμφίβολης αρχαιολογικής και καλλιτεχνικής τους αξίας, νομίζω πώς όλοι εδώ αισθανόμαστε τη συμβολική και θρησκευτική τους σημασία ως αναπόσπαστο μέρος μιας ορθόδοξης εκκλησίας, αλλά και ως σύμβολο ελπίδας  και επιστροφής για άλλα τόσα συλημένα αντικείμενα που έχουν βίαια αποσπασθεί από τις κατεχόμενες περιοχές μας.

Με την ευκαιρία θα ήθελα να σας πληροφορήσω ότι η εκκλησία του Αγίου Αναστασίου ήταν υπό κήρυξη σε Αρχαίο Μνημείο κατά την περίοδο λίγο πριν την τουρκική εισβολή, χωρίς όμως να έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες για την κήρυξή της. Ως εκ τούτου το Τμήμα Αρχαιοτήτων έχει αποφασίσει να προωθήσει εκ νέου την κήρυξή της σε Αρχαίο Μνημείο Β΄ Πίνακα, μαζί με άλλες αξιόλογες εκκλησίες που βρίσκονται στις κατεχόμενες περιοχές, προχωρώντας έτσι σε κινήσεις ουσίας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς των κατεχομένων εδαφών μας.          

Τα βημόθυρα βρίσκονται από σήμερα προσωρινά στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου.  Προσμένουμε και ελπίζουμε ότι θα έρθει σύντομα η ημέρα εκείνη όπου θα καταστεί εφικτή η επιστροφή και επανατοποθέτηση των βημοθύρων εκεί όπου πραγματικά ανήκουν - στην εκκλησία του Αγίου Αναστασίου στην Περιστερωνοπηγή. Προσμένουμε επίμονα να γιορτάσουμε ελεύθερα την γιορτή του Αγίου, κτυπώντας χαρμόσυνα την καμπάνα της εκκλησίας του Αγίου Αναστασίου. Προσμένουμε στην χαρμόσυνη εκείνη ημέρα που όλοι εσείς, οι κάτοικοι της Περιστερωνοπηγής, θα επιστρέψετε στη γη των προγόνων σας και θα ανοίξετε τα σπίτια σας για να υποδεχτείτε τους προσκυνητές που θα φθάνουν στο χωριό σας από διάφορα μέρη της Κύπρου για να τιμήσουν τη μνήμη του Αγίου Αναστασίου.  Προσμένουμε την υπέροχη εκείνη ημέρα που θα ακούσουμε τις καμπάνες όλων των κατεχόμενων εκκλησιών μας να κτυπούν έντονα διατρανώνοντας το μήνυμα της επανένωσης του νησιού μας.

(ΑΤ)