Cookies management by TermsFeed Cookie Consent
Τελευταίες Ειδήσεις

Ανακοινωθέντα

01-08-2022 14:10

Ανακοίνωση του Τμήματος Αρχαιοτήτων για τον θάνατο του Αθανάσιου Παπαγεωργίου

Με βαθιά θλίψη η Διευθύντρια και το προσωπικό του Τμήματος Αρχαιοτήτων αποχαιρετούν τον Αθανάσιο Παπαγεωργίου, λαμπρό επιστήμονα, κορυφαίο βυζαντινολόγο και πρώην Διευθυντή του Τμήματος Αρχαιοτήτων, ο οποίος απεβίωσε στις 26 του μηνός.

Η απώλεια του Αθανάσιου Παπαγεωργίου έρχεται να προστεθεί σε μια μακρά σειρά απωλειών τα τελευταία χρόνια μεγάλων μορφών που λάμπρυναν για δεκαετίες την κυπριακή επιστήμη και κοινωνία και καθιέρωσαν ανά το παγκόσμιο την Κύπρο ως σημείο αναφοράς στην επιστημονική μελέτη.

Ο Αθανάσιος Παπαγεωργίου γεννήθηκε το 1931 στο κατεχόμενο σήμερα Παλαίκυθρο της επαρχίας Λευκωσίας, αποφοίτησε άριστος μαθητής από το διαπρεπές Παγκύπριο Γυμνάσιο, για να συνεχίσει με σπουδές Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και με μεταπτυχιακή ειδίκευση στην Βυζαντινή Ιστορία και Τέχνη στο Παρίσι δίπλα σε μεγάλους δασκάλους της βυζαντινολογίας.

Με άριστη κατάρτιση στην επιστήμη του, διορίστηκε το 1962 στο Τμήμα Αρχαιοτήτων ως Έφορος Μνημείων με ειδίκευση στα Βυζαντινά μνημεία και από το 1989 μέχρι το 1991 διετέλεσε Διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων.

Το έργο του Αθανάσιου Παπαγεωργίου δεν αποτιμάται σε λίγες γραμμές ούτε περιγράφεται με συντομία. Εκείνο που μπορεί ίσως να αποδώσει το μέγεθος της συνεισφοράς του είναι ο χαρακτηρισμός του θεμελιωτή και στυλοβάτη της κυπριακής βυζαντινολογίας.

Άνθρωπος βαθιά ευσεβής, ταπεινός, με απέραντη καλοσύνη, γενναιόδωρος προς τους νέους, χαρακτήρας ευθύς, με αρχές, αξιοπρέπεια και συνέπεια σε κάθε στάση της ζωής, εργάστηκε με υπευθυνότητα για την ανάδειξη, την προβολή και τη συντήρηση των βυζαντινών μνημείων της πατρίδας μας. Το ανασκαφικό του έργο τεράστιο, από την Καρπασία μέχρι την Πάφο, όπως και το συγγραφικό του έργο, το οποίο αποτελεί μια απροσμέτρητης βαρύτητας και μεγέθους κληρονομιά για τις νεότερες γενιές, όχι μόνο των ειδικών, αλλά για ολόκληρη την κοινωνία του νησιού και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.

Από τις θέσεις που κατείχε στο Τμήμα Αρχαιοτήτων προώθησε την αναστήλωση δεκάδων βυζαντινών και μεσαιωνικών μνημείων της Κύπρου, και συνέβαλε στην καταγραφή, συντήρηση και μελέτη αμέτρητων έργων τέχνης. Οι πολυπληθείς μελέτες του καλύπτουν όλο το φάσμα της βυζαντινολογίας από την ναοδομία, τη μνημειακή ζωγραφική, τις φορητές εικόνες, και αποτελούν σημεία αναφοράς στην έρευνα, συμβάλλοντας στην ανάδειξη του νησιού σε σημαίνον τμήμα του Βυζαντινού κόσμου.

Μετά την λαίλαπα του 1974 καθοριστική ήταν η συμβολή του στην ενημέρωση της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας για την πολιτιστική καταστροφή που υπέστη το νησί, ως συνέπεια της τουρκικής εισβολής, ενώ παράλληλα έλαβε μέρος σε πολλές δικαστικές μάχες του εξωτερικού για επανάκτηση πολιτιστικών θησαυρών που διαρπάγησαν και εξήχθησαν παράνομα.

Μετά τη συνταξιοδότησή του, και κατόπιν ανάθεσης της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου, ανέλαβε το τιτάνιο έργο της καταγραφής όλων των εκκλησιαστικών κειμηλίων της Κύπρου, το οποίο ολοκληρώθηκε και ψηφιοποιήθηκε, αποτελώντας σήμερα μια βάση δεδομένων του κειμηλιακού πλούτου της Εκκλησίας της Κύπρου και έναν ανεκτίμητο θησαυρό γνώσης.

Ο Αθανάσιος Παπαγεωργίου διαμόρφωσε το βυζαντινό τοπίο της Κύπρου όπως το γνωρίζουμε σήμερα και καθόρισε με τον βίο και τη δράση του την ανάπτυξη των κυπριακών βυζαντινών σπουδών στα πεδία της αρχαιολογίας και της ιστορίας της τέχνης. Εκτός από Διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων, υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Βυζαντινολογικής Εταιρείας Κύπρου και συνέβαλε στη δημιουργία του Βυζαντινού Μουσείου Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ και του Βυζαντινού Μουσείου Πάφου. Σε ένδειξη τιμής για την μεγάλη συνεισφορά του στην επιστήμη και στην πατρίδα του γενικότερα τιμήθηκε από την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Κύπρου με το Χρυσό Παράσημο του Αποστόλου Βαρνάβα, την μεγαλύτερη τιμητική της διάκριση. Επίσης, τιμήθηκε από την Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών, ενώ το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου διοργάνωσε το 2012 διεθνές συνέδριο προς τιμήν του.

Με την απώλεια του Αθανάσιου Παπαγεωργίου αυξάνεται το βάρος στους ώμους της νέας γενιάς αρχαιολόγων και βυζαντινολόγων για να σταθούν επάξια στο ύψος που είχε ορίσει ο ίδιος, αλλά πολλοί είναι οι μαθητές και οι συνεργάτες που θα συνεχίσουν το έργο με τις ίδιες αρχές, οράματα και ανησυχίες.

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων εκφράζει θερμά συλλυπητήρια προς τα παιδιά και τους οικείους του.


(ΜΒ/ΙΚ)