Ανακοινωθέντα

Σας καλωσορίζω στη σημερινή διάσκεψη Τύπου που το Υπουργείο Εσωτερικών διοργανώνει ενόψει της επερχόμενης Συνόδου των Υπουργών Εσωτερικών των Μεσογειακών χωρών των MED5, που θα πραγματοποιηθεί στην Κύπρο και πιο συγκεκριμένα στην Πάφο, το διήμερο 7 και 8 Οκτωβρίου 2022.  

Στη Σύνοδο προσκλήθηκαν και θα παραστούν οι Υπουργοί, αρμόδιοι για θέματα μετανάστευσης και ασύλου, των πέντε μεσογειακών χωρών πρώτης γραμμής (MED5): Κύπρου, Ελλάδας, Ισπανίας, Ιταλίας και Μάλτας μαζί με μεγάλο αριθμό συνεργατών τους.

Κυρίες και Κύριοι,

Οι Υπουργικές Σύνοδοι των MED5 θεσμοθετήθηκαν δεδομένων των ενθαρρυντικών αποτελεσμάτων που επέφερε η πρώτη συντονισμένη κίνηση των μεσογειακών χωρών στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου.

Η δομημένη πλέον συνεργασία μεταξύ μας, των πέντε Υπουργών MED5, βασίζεται στις κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα μεσογειακά κράτη μέλη, που υποδέχονται και διαχειρίζονται σαφώς δυσανάλογα μεγαλύτερες μεταναστευτικές ροές από τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, αλλά και με δεδομένη την ευθύνη τους για την φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης.

Αυτές λοιπόν οι συναντήσεις των αρμόδιων Υπουργών στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην αξιολόγηση των εξελίξεων, αλλά και στην από κοινού προετοιμασία μας ενόψει των επικείμενων συναντήσεων της ολομέλειας των Υπουργών υπεύθυνων για τα θέματα μετανάστευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Υπέρτατος στόχος παραμένει βέβαια η αναθεώρηση του υφιστάμενου  νομοθετικού πλαισίου, αλλά και του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και μετανάστευσης, ώστε αυτό να βασίζεται στην ισομερή κατανομή της αρχής της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας, όπως εξάλλου προβλέπει και η ίδια η  Συνθήκη Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  

Είναι γνωστό σε όλους πως τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα την φετινή χρονιά οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στον τομέα του ασύλου και μετανάστευσης έχουν κλιμακωθεί σημαντικά και, επιτρέψτε μου να πω, επικίνδυνα.

Η εισροή των παράτυπων μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη αυξάνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς, ενώ η επισιτιστική κρίση, οι κλιματολογικές αλλαγές, σε συνδυασμό δυστυχώς και με τον πόλεμο στην Ουκρανία, έχουν δημιουργήσει νέα μεταναστευτικά κύματα.

Ως εκ τούτου, αυτή η κλιμακούμενη κρίση καθιστά την εξεύρεση αποτελεσματικών τρόπων διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ για μάς ύψιστη προτεραιότητα.  Με αυτές τις σκέψεις και αυτά τα δεδομένα, η σημασία της Συνόδου που διοργανώνουμε το διήμερο 7-8 Οκτωβρίου στην Κύπρο αποκτά για μας ιδιαίτερη σημασία.   

  Ιδιαίτερα για την χώρα μας, αλλά και την Ελλάδα, που τους τελευταίους μήνες βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τη συνεχή προκλητικότητα της Τουρκίας, η οποία συστηματικά υποβοηθεί, προωθεί και εργαλειοποιεί τις παράτυπες μεταναστευτικές ροές προς τις ελεύθερες περιοχές, σε ένα ποσοστό που έφτασε να ξεπερνά το 90% των συνολικών αφίξεων, δίνουν το δικό τους στίγμα και τη σημασία

Με δεδομένη τη βαρύτητα που το Συμβούλιο αποδίδει στην προσπάθεια εξεύρεσης κοινού εδάφους για συμφωνία για τις νομοθετικές προτάσεις του Κοινού Ευρωπαικού Συμφώνου και λαμβάνοντας υπόψη ότι αμέσως μετά ακολουθεί το Συμβούλιο Υπουργών στο Λουξεμβούργο-την επόμενη βδομάδα της Συνόδου- κρίναμε σκόπιμο να προσκαλέσουμε στη Σύνοδο και τον Τσέχο Υπουργό Εσωτερικών, με την ιδιότητά του ως Πρόεδρος της Τσεχικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα μετανάστευσης και ασύλου.

Διαδικτυακή παρέμβαση στο εισαγωγικό μέρος της Συνόδου θα γίνει και από την αρμόδια Ευρωπαία Επίτροπο κα Ylva Johansson, η οποία ευχαρίστως αποδέχτηκε την εισήγηση μας και θα είναι μαζί μας μέσω σύνδεσης.

Κυρίες και Κύριοι,

Η μέχρι σήμερα αποτίμηση των συνεχών επαφών των Μεσογειακών χωρών σε επίπεδο Υπουργών Εσωτερικών καταγράφει μια αξιοσημείωτη πρόοδο σε σειρά σημαντικών θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος. Και είναι με τη δική μας οργανωμένη συμβολή που έγινε κατορθωτή η επίτευξη σημαντικών βημάτων προόδου στις διαπραγματεύσεις για το Σύμφωνο στους τομείς:  

(α) της εξωτερικής διάστασης με ιδιαίτερη αναφορά στην προώθηση των συνεργασιών με τρίτες χώρες,

(β) στην ενίσχυση των επιστροφών μέσω ενός κεντρικού συντονισμού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και

(γ) στη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαικής Ενωσης, συμπεριλαμβανομένης της Πράσινης Γραμμής, η οποία μετά την πρόσφατη συμπερίληψη της με ειδικη αναφορά στον Κανονισμό που προωθείται για ψήφιση στο Ευρωκοινοβούλιο,  κέκτειται των ιδίων προνοιών διαχείρισης όπως τα υπόλοιπα εξωτερικά Ευρωπαικά σύνορα χωρίς βέβαια να αποτελεί σε καμία περίπτωση σύνορο.

Σε αυτή την τέταρτη Σύνοδο που η Κύπρος φιλοξενεί, όλα αυτά θα τεθούν κάτω από τον φακό της αξιολόγησης, με στόχο βεβαίως την καλύτερη δυνατή προετοιμασία και την κατάληξη σε ένα κοινό ανακοινωθέν που θα επιβεβαιώνει την κοινή μας προσέγγιση και την εταιρική μας σχέση σαν κράτη μέλη πρώτης γραμμής.

Είναι γι΄αυτό ακριβώς τον λόγο που καθορίσαμε σαν θέματα στην ημερήσια διάταξη την αξιολόγηση:

(α) των προτάσεων που διαμορφώθηκαν μέχρι σήμερα κάτω από την Γαλλική προεσδρία για τα θέματα του Eurodac και του Screening, οι οποίες και αφορούν και ενέχουν σημαντικές πτυχές για τα κράτη μέλη πρώτης γραμμής.

(β) Θα αξιολογήσουμε επίσης τον μηχανισμό που ήδη προτάθηκε από την Ευρωπαική Επιτροπή και τέθηκε σε εφαρμογή για εθελοντική παροχή αλληλεγγύης στα κράτη μέλη πρώτης γραμμής για τη μετεγκατάσταση αριθμού μεταναστών σε άλλα κράτη μέλη. Θυμίζω πως ήδη έφτασαν στη Κύπρο αντιπροσωπείες της Γαλλίας και της Γερμανίας, και από κοινού με τις υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών, οργανώνονται οι προσπάθειες για μετεγκατάσταση αριθμού μεταναστών στις δύο αυτές χώρες μεταναστών που βρίσκονται στη Κύπρο.

(γ) Τέλος θα συζητήσουμε με τους συναδέλφους μου Υπουργούς και την εξωτερική διάσταση του μεταναστευτικού με έμφαση στη ανάπτυξη συνεργασιών με τρίτες χώρες και τρόπους προώθησης ανάλογων συμφωνιών επιστροφής.

Ήδη η Κύπρος έχει κάνει ένα τεράστιο βήμα στον συγκεκριμένο τομέα και ήδη μας έχουν αποδοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα εύσημα, ιδρύοντας και λειτουργώντας από την 1η Ιουλίου Γραφείο Επιστροφών στο Υπουργείο Εσωτερικών, με αξιοσημείωτα αποτελέσματα αφού έχουμε ήδη καταφέρει να επιστρέψουμε εντός του 2022 περίπου 4.500 παράτυπους μετανάστες.

Όπως προείπα, πρόθεση μας η Σύνοδος να καταλήξει σε μία Κοινή Δήλωση των πέντε μεσογειακών κρατών, ώστε αυτή να αποτελέσει την κοινή μας πολιτική θέση ενόψει της συνόδου στο Λουξεμβούργο που θα λάβει χώρα στις 14-15 Οκτωβρίου, δηλαδή μια βδομάδα αργότερα.  Και είναι εξαιρετικής σημασίας να μπορέσουμε να έχουμε μια δομημένη κοινή θέση.

Κυρίες και Κύριοι,

Η αποδοχή εκ μέρους του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και της Προέδρου της Βουλής, της πρόσκλησης να παραστούν στο δείπνο της Συνόδου δεικνύει τόσο το ενδιαφέρον των δύο υπέρτατων θεσμών του κράτους για τη σημασία της ΣΥνόδου, αλλά και των όσων θα συζητηθούν σ΄αυτή.

Στέλνει επίσης ξεκάθαρα το μήνυμα ότι η Κύπρος ιεραρχεί το μεταναστευτικό πολύ ψηλά στις προτεραιότητες, αλλά και στις διεκδικήσεις μας.

Αισθάνομαι την ανάγκη να εκφράσω τις ευχαριστίες μου τόσο προς τον εξοχώτατο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος ευελπιστώ ότι θα προλάβει να επιστρέψει έγκαιρα από το Συμβούλιο Αρχηγών, ώστε να είναι μαζί μας, όσο βέβαια και την Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων που με μεγάλη προθυμία έκανε αποδεκτή την πρόσκληση.

Κυρίες και Κύριοι,

Θα ήμουν αγνώμων εάν δεν απήυθυνα τις θερμότερες ευχαριστίες μου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δια μέσου της Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της κας Μυρτώ Ζαμπάρτα για τη συνεχή και αδιάλειπτη στήριξη στο πρόβλημα που η χώρα μας αντιμετωπίζει, αλλά και βεβαίως για τη συγχρηματοδότηση των εργασιών της Συνόδου από το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης της ΕΕ.

Τέλος πολλές και ξεχωριστές ευχαριστίες στους στενούς συνεργάτες μου, τον Διευθυντή του γραφείου μου Λοίζο Μιχαήλ, την Ελενα Φυσέντζου, Υπεύθυνη για θέματα Τύπου, αλλά βεβαίως και στο Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών και τη Διευθύντρια κα Αλίκη Στυλιανού και τους συνεργάτες της, που ετοίμασαν, οργάνωσαν και συντόνισαν μια Σύνοδο για την οποία αισθάνομαι τη βεβαιότητα ότι οργανωτικά θα αφήσει τις καλύτερες των εντυπώσεων.  

[Για φιλμάκι MED5 βλ. εδώ]