Ανακοινωθέντα

Με ιδιαίτερη χαρά αποδέχθηκα την πρόσκληση να παρευρεθώ και να χαιρετίσω την εκδήλωση για το Έργο «Μαύρος Χρυσός: Αναβίωση της καλλιέργειας της Χαρουπιάς στην Κύπρο». Οι παραδοσιακές τεχνικές καλλιέργειας, συγκομιδής και επεξεργασίας της  κυπριακής χαρουπιάς έχουν εγγραφεί στον Εθνικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κύπρου, αφού το δέντρο αυτό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία και την παράδοση του νησιού μας.

Η χαρουπιά είναι ιθαγενές είδος του τόπου μας, πλήρως προσαρμοσμένο στις τοπικές συνθήκες. Λόγω των εξαιρετικά περιορισμένων εδαφικών απαιτήσεων της, η χαρουπιά μπορεί να αναπτυχθεί με επιτυχία στα ξηρά και ασβεστώδη εδάφη της Κύπρου, αξιοποιώντας με τον τρόπο αυτό μη καλλιεργήσιμη γεωργική γη, σε υψόμετρο μέχρι 600 μέτρα. Ο καρπός της χαρουπιάς και τα παράγωγά του, έχουν πολύ υψηλή διατροφική αξία και αποτελούν βασικά στοιχεία της μεσογειακής διατροφής. Παλαιότερα, τα χαρούπια ήταν γνωστά ως «ο μαύρος χρυσός της Κύπρου», λόγω της μεγάλης ζήτησης που είχαν από τις διεθνείς αγορές, αποτελώντας μια πολύ καλή πηγή εισοδήματος. Δυστυχώς όμως, η εγκατάλειψη της υπαίθρου και η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, είχαν ως αποτέλεσμα τη σταδιακή μείωση παραδοσιακών αγροτικών δραστηριοτήτων, όπως αυτή της καλλιέργειας της χαρουπιάς. Σήμερα, στην Κύπρο καλλιεργούνται γύρω στις 8 χιλιάδες δεκάρια, με τη μεγάλη πλειονότητά τους να βρίσκονται στις Επαρχίες Λεμεσού και Πάφου.

Η καλλιέργεια της χαρουπιάς στις μέρες μας, αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία. Όπως συμβαίνει με όλα τα δέντρα, η φύτευση και ανάπτυξη της χαρουπιάς συμβάλλει στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα και στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάπτυξη και αξιοποίηση παραδοσιακών καλλιεργειών, διαβλέποντας τη δυναμική και το αυξανόμενο ενδιαφέρον γύρω από αυτές. Ειδικά για τη χαρουπιά, όλα τα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης που εφαρμόστηκαν από το 2004 μέχρι σήμερα, περιελάμβαναν επιπρόσθετες ενισχύσεις και μέτρα για ανάπτυξη της καλλιέργειας της. Σημαντική είναι και η προσπάθεια που καταβάλλεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την προστασία της καλλιέργειας, μέρος της οποίας είναι και οι συχνές παγκύπριες εκστρατείες για καταπολέμηση της ποντίκας, του κυριότερου εχθρού της. 

Το Πανεπιστήμιο Κύπρου, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω, αποφάσισε να σχεδιάσει και να υλοποιήσει το Έργο «Μαύρος Χρυσός: Αναβίωση της καλλιέργειας της Χαρουπιάς στην Κύπρο», συνεκτιμώντας τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη που μπορεί να προσφέρει. Το Έργο, θέτει την καλλιέργεια σε νέα βάση, δημιουργώντας μια αλυσίδα παραγωγής και μεταποίησης του χαρουπιού, με παράλληλη διεξαγωγή επιστημονικής έρευνας που στοχεύει στη μέγιστη αξιοποίηση της πρώτης ύλης και στην παρασκευή νέων προϊόντων.  

Το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος στέκεται αρωγός στο Έργο αυτό, παρέχοντας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου κάθε δυνατή τεχνική και επιστημονική υποστήριξη, με τη συμμετοχή του Τμήματος Γεωργίας και του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών στις ομάδες υλοποίησης του αλλά και με τη συνδρομή του Τμήματος Δασών για την παραγωγή και συντήρηση 40 χιλιάδων δενδρυλλίων χαρουπιάς για τις ανάγκες του. Επιπρόσθετα, έχει παραχωρηθεί με σύμβαση ενοικίασης, κρατική έκταση στην περιοχή Ορείτες της Πάφου, στην οποία το Πανεπιστήμιο έχει ήδη εγκαταστήσει τη μεγαλύτερη συστηματική φυτεία χαρουπιάς στην Κύπρο, έκτασης 300 συνολικά δεκαρίων.

Κλείνοντας, επιθυμώ να συγχαρώ θερμά το Πανεπιστήμιο Κύπρου για την υλοποίηση του σημαντικού αυτού Έργου, χαιρετίζοντας ιδιαίτερα το γεγονός ότι μέσα από αυτό επιδιώκεται η ενεργός συμμετοχή των γεωργών μας. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι η στήριξη του Υπουργείου στην όλη προσπάθεια θα συνεχιστεί αμείωτη, ώστε να επιτευχθούν οι πολύ σημαντικοί στόχοι που έχουν τεθεί.

(MAK)