Ανακοινωθέντα

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (European Medicine Agency – ΕΜΑ) έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το Xeljanz (tofacitinib) μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο θρόμβων στους πνεύμονες και στις βαθιές φλέβες σε ασθενείς που βρίσκονται ήδη σε υψηλό κίνδυνο.

Ως εκ τούτου, ο EMA συνιστά όπως το Xeljanz πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή σε όλους τους ασθενείς με υψηλό κίνδυνο θρόμβων αίματος. Επιπλέον, οι δόσεις συντήρησης 10mg δύο φορές ημερησίως δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο θρόμβων αίματος, εκτός και αν δεν υπάρχει κατάλληλη εναλλακτική θεραπεία. Επιπλέον, λόγω αύξησης κινδύνου λοιμώξεων, ο EMA συνιστά όπως για ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών να υποβάλλονται σε θεραπεία με το Xeljanz μόνο όταν δεν υπάρχει εναλλακτική θεραπεία.

Αυτές οι συστάσεις ακολουθούν την ανασκόπηση του EMA σχετικά με μια υπό εξέλιξη μελέτη (μελέτη A3921133) σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα και αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και δεδομένων από παλαιότερες μελέτες καθώς και διαβούλευση με εμπειρογνώμονες στον εν λόγω τομέα. Όλα τα δεδομένα από κοινού έδειξαν ότι ο κίνδυνος θρόμβων αίματος σε βαθιές φλέβες και στους πνεύμονες ήταν υψηλότερος σε ασθενείς που λάμβαναν το Xeljanz ειδικότερα στη δόση των 10mg δύο φορές ημερησίως, καθώς και στους ασθενείς που έλαβαν το εν λόγω φάρμακο για παρατεταμένη χρονική περίοδο. Επίσης τα αποτελέσματα έδειξαν επιπλέον αυξημένο κίνδυνο σοβαρών και θανατηφόρων λοιμώξεων σε ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών.

Οι συστάσεις εκδόθηκαν από την Επιτροπή Ασφάλειας (PRAC) του EMA και έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή Φαρμάκων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) του EMA. Οι νέες συστάσεις θα αντικαταστήσουν τα μέτρα που εφαρμόστηκαν κατά την έναρξη της επανεξέτασης τον Μαΐο του 2019. Οι αλλαγές θα εφαρμοστούν κατόπιν έκδοσης της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Πληροφορίες για τους ασθενείς

• Το Xeljanz μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο θρόμβων αίματος σε ασθενείς που ήδη διατρέχουν υψηλό κίνδυνο.
• Αν λαμβάνετε θεραπεία με το φάρμακο Xeljanz, ο ιατρός σας θα αξιολογήσει τον κίνδυνο θρόμβων αίματος για εσάς και θα προσαρμόσει τη θεραπείας σας ανάλογα.
• Μπορεί να διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο θρόμβων αίματος στους πνεύμονες και στις βαθιές φλέβες αν είχατε προηγουμένως έμφραγμα του μυοκαρδίου ή καρδιακή ανεπάρκεια, καρκίνο, κληρονομική διαταραχή πήξης αίματος ή ιστορικό με θρομβώσεις αίματος.
• Μπορεί επίσης να διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο εάν λαμβάνετε συνδυασμένα ορμονικά αντισυλληπτικά ή θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, θα υποβληθείτε ή έχετε υποβληθεί σε σοβαρή χειρουργική επέμβαση ή είστε ακινητοποιημένοι.
• Για την αξιολόγηση του κινδύνου ο ιατρός σας θα λάβει υπόψη την ηλικία σας, εάν είστε παχύσαρκος (ο δείκτης μάζας σώματος είναι άνω των 30), εάν έχετε διαβήτη, αυξημένη αρτηριακή πίεση ή καπνίζετε.
• Εάν διατρέχετε υψηλό κίνδυνο ή είστε άνω των 65 ετών, ο ιατρός σας ενδέχεται να σας αλλάξει την αγωγή σας εάν υπάρχει εναλλακτική αγωγή για εσάς.
• Εάν λαμβάνετε θεραπεία με το Xeljanz, δεν θα πρέπει να αλλάξετε δόση ή να σταματήσετε να λαμβάνετε το φάρμακο χωρίς να το συζητήσετε με το ιατρό σας.
• Αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια ένα παρουσιάσετε ξαφνικά δύσπνοια ή δυσκολία στην αναπνοή, πόνο στο στήθος ή πόνο στην άνω πλάτη, πρήξιμο του ποδιού ή χεριού, πόνο στο πόδι ή tenderness, ερυθρότητα ή αποχρωματισμό στο πόδι ή στο χέρι. Αυτά μπορεί να είναι συμπτώματα θρόμβου αίματος στους πνεύμονες σας ή στις φλέβες.
• Εάν έχετε ανησυχία αναφορικά με το φάρμακο σας, θα πρέπει να τις συζητήσετε με ένα επαγγελματία υγείας.

Πληροφορίες για επαγγελματίες υγείας

• Μια ανασκόπηση του EMA έδειξε ένα δοσο-εξαρτώμενο αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή φλεβική θρομβοεμβολή, συμπεριλαμβανομένων την πνευμονική εμβολή (μερικές περιπτώσεις ήταν θανατηφόρες), και εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση σε ασθενείς που λαμβάνουν tofacitinib.
• Η ανασκόπηση έλαβε υπόψη δεδομένα από τη μελέτη Α3921133, μία εν εξέλιξει ανοικτής επισήμανσης κλινική δοκιμή όπου αξιολογείται η ασφάλεια του tofacitinib 5mg δύο φορές ημερησίως και του tofacitinib 10mg δύο φορές ημερησίως σε σύγκριση με αναστολέα παράγοντα νέκρωσης όγκου (TNF) σε ασθενείς ρευματοειδή αρθρίτιδα. Η ασθενείς στη μελέτη είναι ηλικίας 50 ετών ή άνω με τουλάχιστον ένα επιπλέον καρδειαγγειακό παράγοντα κινδύνου. Μετά τη διαθεσιμότητα των ενδιάμεσων αποτελεσμάτων, η θεραπεία με tofacitinib 10mg δύο φορές ημερησίως διακόπηκε και οι ασθενείς συνέχισαν με τη δόση των 5mg δύο φορές ημερησίως λόγω σήματος πνευμονικής εμβολής και θνησιμότητα κάθε αιτιολογίας. Η ανασκόπηση επίσης έλαβε υπόψη δεδομένα από παλαιότερες μελέτες.
• Η ανασκόπηση της μελέτης Α3921133 έδειξε ότι σε σύγκριση με θεραπεία με αναστολέα παράγοντα νέκρωσης όγκου (TNF), το tofacitinib 5mg δυο φορές ημερησίως αύξησε τον κίνδυνο της πνευμονικής εμβολής 3 φόρες ενώ το tofacitinib 10mg  δύο φορές ημερησίως αύξησε τον κίνδυνο περίπου 6 φορές.
• Συνολικά υπήρξαν 17 περιπτώσεις πνευμονικής εμβολής από 3,123 ανθρωποχρόνων, με το tofacitinib 10mg  δύο φορές ημερησίως και 9 περιπτώσεις πνευμονικής εμβολής από 3,317 ανθρωποχρόνων, με το tofacitinib 5mg  δύο φορές ημερησίως σε σύγκριση με 3 περιπτώσεις πνευμονικής εμβολής από 3,319 ανθρωποχρόνων με αναστολέα παράγοντα νέκρωσης όγκου (TNF). Επιπλέον, υπήρξαν 28 θάνατοι από κάθε αιτιολογία από 3,140 ανθρωποχρόνων με το tofacitinib 10mg  δύο φορές ημερησίως και 19 θάνατοι από κάθε αιτιολογία από 3,324 ανθρωποχρόνων, με το tofacitinib 5mg  δύο φορές ημερησίως σε σύγκριση με 9 θάνατους από κάθε αιτιολογία από 3,323 ανθρωποχρόνων με αναστολέα παράγοντα νέκρωσης όγκου (TNF).
• Ως αποτέλεσμα, το tofacitinib θα πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή σε ασθενείς με γνωστό παράγοντα κινδύνου για φλεβική θρομβοεμβολή ανεξαρτήτως της ένδειξης και της δόσης. Αυτό συμπεριλαμβάνει ασθενείς που είχαν προηγουμένως έμφραγμα του μυοκαρδίου ή καρδιακή ανεπάρκεια, καρκίνο, κληρονομική διαταραχή πήξης αίματος ή ιστορικό με θρομβώσεις αίματος καθώς και ασθενείς που λαμβάνουν συνδυασμένα ορμονικά αντισυλληπτικά ή θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, θα υποβληθούν σε σοβαρή χειρουργική επέμβαση ή είστε ακινητοποιημένοι.
• Άλλοι παράγοντες κινδύνου που πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν συνταγογραφείτε το tofacitinib περιλαμβάνουν την ηλικία, διαβήτη, παχυσαρκία (BMI>30), το κάπνισμα και η υπέρταση.
• Η χρήση του tofacitinib στη δόση συντήρησης των 10mg δύο φορές ημερησίως σε ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα με γνωστούς παράγοντες κινδύνου φλεβικής θρομβοεμβολής, δε συνίσταται εκτός και αν δεν υπάρχει διαθέσιμη κατάλληλη εναλλακτική θεραπεία.
• Για ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα και ψωριασική αρθρίτιδα, η συνιστώμενη δόση των 5mg  δύο φορές ημερησίως δεν πρέπει να υπερβαίνετε.
• Οι ασθενείς πρέπει να πληροφορηθούν για τα σημεία και συμπτώματα της φλεβικής θρομβοεμβολής πριν να λάβουν tofacitinib και να συμβουλεύονται να ζητήσουν άμεσα ιατρική φροντίδα αν παρουσιάσουν αυτά τα συμπτώματα κατά την αγωγή.
• Τα διαθέσιμα δεδομένα επίσης έδειξαν πως ο κίνδυνος για σοβαρές και θανατηφόρες λοιμώξεις αυξήθηκε σε ηλικιωμένους ασθενείς άνω των 65 ετών, σε σύγκριση με νεότερους ασθενείς. Ως εκ τούτου, το tofacitinib θα πρέπει να θεωρείτε σε αυτούς τους ασθενείς αν δεν υπάρχει διαθέσιμη κατάλληλη εναλλακτική θεραπεία.
• Ένα γράμμα θα σταλεί σε όλους τους επαγγελματίες υγείας που αναμένεται να συνταγογραφούν το φάρμακο για να πληροφορηθούν για τις επικαιροποιημένες συστάσεις θεραπείας. Ο οδηγός του ιατρού και η κάρτα υπενθύμισης του ασθενή θα επικαιροποιηθούν με συμβουλές για τη μείωση του κινδύνου θρόμβων αίματος.

Περισσότερα για το φάρμακο

Το Xeljanz (tofaitinib) εγκρίθηκε για πρώτη φορά στην ΕΕ στις 22 Μαρτίου 2017 για τη θεραπεία ενηλίκων με μέτρια έως σοβαρή ρευματοειδή αρθρίτιδα (ασθένεια που προκαλεί φλεγμονή των αρθρώσεων). Το 2018, η χρήση του επεκτάθηκε για τη θεραπεία ενηλίκων με ψωριασική αρθρίτιδα (κόκκινα, ολισθηρά επιθέματα στο δέρμα με φλεγμονή των αρθρώσεων) και σοβαρή ελκώδη κολίτιδα (μια ασθένεια που προκαλεί φλεγμονή και έλκη στην εσωτερική επένδυση του εντέρου). Η δραστική ουσία στο Xeljanz, tofacitinib, λειτουργεί παρεμποδίζοντας τη δράση ενζύμων γνωστών ως κινάσες Janus. Αυτά τα ένζυμα παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της φλεγμονής που συμβαίνει στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, την ψωριασική αρθρίτιδα και την ελκώδη κολίτιδα. Με την παρεμπόδιση της δράσης των ενζύμων, το tofacitinib βοηθά στη μείωση της φλεγμονής και άλλων συμπτωμάτων αυτών των ασθενειών.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το φάρμακο μπορείτε να βρείτε στον ιστότοπο του EMA:ema.europa.eu/medicines/human/EPAR/xeljanz.

Περισσότερα για τη διαδικασία

Η ανασκόπηση του Xeljanz ξεκίνησε στις 15 Μαΐου 2019 κατόπιν αιτήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο του Article 20 of Regulation (EC) No 726/2004.

Η ανασκόπηση διεξήχθη από την επιτροπή αξιολόγησης κινδύνων φαρμακοεπαγρύπνησης (PRAC), την επιτροπή που είναι αρμόδια για την αξιολόγηση των θεμάτων ασφάλειας για τα φάρμακα που προορίζονται για τον ανθρώπινη χρήση, η οποία διατύπωσε σειρά συστάσεων. Οι συστάσεις της PRAC στάληκαν στην Επιτροπή Φαρμάκων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP), η οποία είναι υπεύθυνη για τα ζητήματα σχετικά με τα φάρμακα που προορίζονται για ανθρώπινη χρήση, η οποία υιοθέτησε τη γνώμη του Οργανισμού. Η απόφαση της CHMP θα προωθηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία θα εκδώσει μια νομικά δεσμευτική απόφαση που θα ισχύει σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

(ΜΚΥ)