Cookies management by TermsFeed Cookie Consent
Τελευταίες Ειδήσεις

Ανακοινωθέντα

18-04-2018 21:30

Ομιλία Υφυπουργού παρά τω Προέδρω κ. Βασίλη Πάλμα σε εκδήλωση για την Εθνική Επέτειο της 1η Απριλίου 1955, στη Δράμα

Αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή που βρίσκομαι εδώ σήμερα εκ μέρους της Κυπριακής Κυβέρνησης, μετά από πρόσκληση του Δήμου Δράμας, του Συλλόγου Κυπρίων Νομού Δράμας και του Μουσικού Σχολείου Δράμας, για να τιμήσουμε την επέτειο της έναρξης του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59. Συναισθήματα χαράς και συγκίνησης με πλημμυρίζουν επειδή βρίσκομαι ανάμεσα σε συμπατριώτες μου, ανάμεσα σε πραγματικούς φίλους, ανάμεσα σε ανθρώπους που αγαπούν και νοιάζονται αληθινά την Κύπρο.

Η Κύπρος, το ακραίο αυτό όριο του Ελληνισμού, υπήρξε ανέκαθεν χώρος σύγκρουσης δύο κόσμων, του ανατολικού και του δυτικού. Κατέχοντας μια τόσο ιδιαίτερη θέση στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Μεσογείου και της εγγύς Ανατολής, αποτέλεσε σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών που άφησαν ανεξίτηλη τη σφραγίδα τους στο νησί. Η Κύπρος όμως, εκτός από δέκτης πολιτιστικών επιδράσεων, υπήρξε και δημιουργός με ξεχωριστή αυτοτέλεια.

Από τον 13ο αιώνα π.Χ., όταν άρχισε ο εξελληνισμός της Κύπρου, μπορεί να μιλά κανείς για μια ουσιαστικά ελληνική μεγαλόνησο που μοιράζεται την τύχη της μητροπολιτικής Ελλάδας και συμβαδίζει με αυτήν. Μέσα στο πέρασμα τόσων αιώνων, οι κάτοικοι της μπόρεσαν να διατηρήσουν τα βασικά γνωρίσματα του πολιτισμού τους και την εθνική τους ταυτότητα. Τα νήματα που συνδέουν την Κύπρο με την Ελλάδα παραμένουν άφθαρτα μέχρι σήμερα, παρά το πέρασμα λογής λογής αδηφάγων και αδίστακτων κατακτητών ανά τους αιώνες και 44 χρόνια μετά την ανθρώπινη τραγωδία και την εθνική καταστροφή του 1974. Ο λαός της Κύπρου αγωνίζεται να διατηρήσει την οντότητά του, και στον σκληρό αγώνα του ενάντια στον τουρκικό επεκτατισμό η μοίρα του συνδέεται περισσότερο παρά ποτέ με τη μοίρα του ευρύτερου Ελληνισμού, που αντιμετωπίζει τον ίδιο κίνδυνο στο Αιγαίο και στη Θράκη.

Αέναος ήταν ο εθνικός πόθος των Κυπρίων για ένωση με την Ελλάδα. Ένας πόθος που φαινόταν πως θα ικανοποιείτο το 1878, με την παραχώρηση από τους Τούρκους της διοίκησης της Κύπρου στην Αγγλία. Δυστυχώς όμως, η πολιτική της Αγγλίας δεν ήταν αυτή που εύχονταν και ανέμεναν οι Κύπριοι. Η Αγγλία αποσκοπούσε στη μετατροπή του νησιού σε βρετανική αποικία. Αρνιόταν επανειλημμένα τα κυπριακά αιτήματα για διοικητικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις, περιόρισε την ελληνική παιδεία και δεν έδειχνε τον σεβασμό που απαιτούσε η πολιτιστική παράδοση και το ισχυρό εθνικό αίσθημα των Κυπρίων.

Το 1915, η Βρετανία προσφέρει την Κύπρο στην Ελλάδα με προϋπόθεση και αντάλλαγμα την έξοδο της τελευταίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο υπέρ των ενωμένων δυνάμεων της Αντάντ και εναντίον των κεντρικών δυνάμεων που συσπειρώθηκαν γύρω από τη γερμανική αυτοκρατορία. Παρόλο που τελικά η Ελλάδα πολεμά με τις δυνάμεις της Αντάντ, για διάφορους λόγους δεν κατέστη δυνατή η ικανοποίηση του πόθου των Κυπρίων για ένωση. Με τη συνθήκη της Λωζάνης το 1923, η Κύπρος γίνεται επίσημα μέρος των κτήσεων της Αγγλίας, ενώ το 1925, μετά από μια ανεπιτυχή εξέγερση των κατοίκων της, κηρύσσεται βρετανική αποικία.

Νέοι δυσβάσταχτοι φόροι από τη βρετανική κυβέρνηση ξεσηκώνουν τον λαό της Κύπρου, ο οποίος αντιδρά με ένα σημαντικό επαναστατικό κίνημα, τα Οκτωβριανά του 1931. Οι αγωνιζόμενοι Κύπριοι καίνε το αγγλικό κυβερνείο και εκδηλώνονται ξανά υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα. Με αυστηρότερα μέτρα απαντούν οι Άγγλοι, οι οποίοι αντιδρούν με απαγορεύσεις στον Τύπο, την εκκλησία και την παιδεία, καθώς και με εξορίες μητροπολιτών, προκρίτων και άλλων πρωτοστατών του κινήματος. Ακολουθεί η τυραννική διοίκηση του Κυβερνήτη Πάλμερ, μέχρι που η έκρηξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και η ανάγκη προσεταιρισμού του πληθυσμού, φέρνουν μια χαλάρωση των ανθελληνικών μέτρων. Πάνω από 35 χιλιάδες Κύπριοι θα πολεμήσουν ως εθελοντές με τις συμμαχικές δυνάμεις, ελπίζοντας πως αυτή τη φορά οι πόθοι τους για ένωση θα πραγματοποιηθούν. Ακολουθεί όμως ξανά η απογοήτευση της διάψευσης.  

Παρόλα αυτά, οι Έλληνες της Κύπρου δεν πτοούνται. Η διενέργεια δημοψηφίσματος από το Εθναρχικό Συμβούλιο το 1950, καταδεικνύει τη συντριπτική πλειοψηφία υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα, με το 96% των ψηφοφόρων να συνηγορούν με πάθος και πόθο για αυτήν. Η Αγγλία αρνείται να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα του Ενωτικού Δημοψηφίσματος. Την ίδια χρονιά, εκλέγεται αρχιεπίσκοπος ο Μακάριος ο Γ΄, που ξεκινά μια δυναμικότερη προσπάθεια προώθησης των εθνικών πόθων, σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση. Το 1951 δημιουργείται στην Αθήνα μια μυστική οργάνωση από Κύπριους και Ελλαδίτες στρατιωτικούς και πολίτες με σκοπό την εξεύρεση οπλισμού και την αποστολή του στην Κύπρο. Σχηματίζονται μυστικοί σύνδεσμοι που παραλαμβάνουν και φυλάσσουν τον οπλισμό. Έτσι, συγκροτείται το δυναμικό της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ), που θα διεξάγει τον απελευθερωτικό αγώνα του 1955-59.

Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,

Ήταν 1η Απριλίου του 1955, όταν άρχιζε ο ένοπλος αγώνας των Ελλήνων της Κύπρου εναντίον των Άγγλων αποικιοκρατών. Ένας αγώνας που σημάδεψε ανεξίτηλα την ιστορία της μικρής μας Κύπρου. Ένας αγώνας που δεν πέτυχε τον βασικότερο του στόχο, την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, οδήγησε όμως στην απομάκρυνση του δυνάστη, στην αυτοδιάθεση και στη δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τιμούμε σήμερα μια επέτειο ιστορική για τον απανταχού Ελληνισμό. Τιμούμε τη μέρα που αντήχησε ακόμη μια φορά στη μακάρια γη μας ο πολεμικός παιάνας της Ελευθερίας, γνώριμος από τα πανάρχαια χρόνια στην ελληνική ένδοξη φυλή μας. Μια ολόχρυση σελίδα νέας δόξας, νέων θρύλων, νέων ολοκαυτωμάτων γράφτηκε στη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, που αποτελεί θαυμαστή συνέχεια της ιστορικής πορείας του έθνους μας. Δόξα για την Κύπρο, τιμή και περηφάνια για τον Ελληνισμό. Στο μικρό μας αλωνάκι, ήρθε μαζεμένη ολόκληρη η ελληνική ιστορία με τη δόξα και το πάθος για λευτεριά και δικαίωση.

Οι Μαραθωνομάχοι, οι Σαλαμινομάχοι, ο Ευαγόρας, ο Ονήσιλος, οι ήρωες του 1821, ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός, η αυθόρμητη λαϊκή εξέγερση των «Οκτωβριανών», το ενωτικό δημοψήφισμα του 1950, ήταν οι βασικές πηγές έμπνευσης των παλικαριών της Κύπρου που είχαν πάρει τη μεγάλη απόφαση της αυτοθυσίας για την ελευθερία. Γνώριζαν πια πολύ καλά πως η ελευθερία δεν προσφέρεται από τους ξένους, αλλά κατακτιέται με τη θέληση και τους αγώνες του λαού. Όνειρο και κρυφός τους πόθος, η ένωση με την Ελλάδα. Ο κυπριακός Ελληνισμός κατάλαβε ότι δεν είχε άλλη επιλογή, παρά να υψώσει το ανάστημά του και να διεκδικήσει τα δίκαιά του, και ρίχτηκε αποφασιστικά στον ένοπλο αγώνα για την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού. 

Φίλες και Φίλοι,

Την 1η Απριλίου του 1955 ακούστηκε η πρώτη προκήρυξη του στρατηγού Γεώργιου Γρίβα Διγενή προς τον κυπριακό λαό: «Με την βοήθεια του θεού, με πίστη στον τίμιο αγώνα μας και με την συμπαράσταση ολόκληρου του Ελληνισμού αναλαμβάνουμε τον ιερό τούτο αγώνα για την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού, με σύνθημα μας εκείνο το οποίο μάς κατέλειπαν οι πρόγονοι μας ως ιεράν παρακαταθήκην: ή ταν ή επί τάς».

Σε αυτό το κάλεσμα της πατρίδας και με τις ευλογίες του πολιτικού αρχηγού του Αγώνα, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Γ΄, έτρεξαν με ενθουσιασμό και δήλωσαν παρόντες και παρούσες, νέοι και ηλικιωμένοι, κορίτσια με τη μαθητική ποδιά και γυναίκες, που ήξεραν μόνο το σπιτικό τους ή δούλευαν με τους άντρες τους τη γη. Έδωσαν τον όρκο της ΕΟΚΑ και αγωνίστηκαν στα βουνά, στα χωριά και στις πόλεις, φυλακίστηκαν, περιορίστηκαν σε κρατητήρια χωρίς δίκη, βασανίστηκαν, έγιναν ολοκαυτώματα, απαγχονίστηκαν, ψάλλοντας τον Ύμνο στην Ελευθερία.

Με την ψευδαίσθηση ότι θα κάμψουν την ένοπλη και ηρωική εξέγερση του Ελληνισμού της Κύπρου, οι Άγγλοι εξορίζουν τον Εθνάρχη Μακάριο και τους στενούς του συνεργάτες στις Σεϋχέλλες. Η δράση όμως των νέων παιδιών της ΕΟΚΑ συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό, παρά τα σκληρά μέτρα και τις ανθελληνικές αποφάσεις που πήρε ο σιδερένιος Άγγλος κυβερνήτης του νησιού, ο Χάρτινγκ. Σε αυτό το πανηγύρι της παλικαριάς και της λεβεντιάς, τα αμούστακα αγόρια που μέχρι χθες μοναδική έγνοια είχαν τα μαθήματά τους, ανδρώθηκαν μέσα σε λίγες μέρες. Με εθνικά συνθήματα και πατριωτικά τραγούδια ξεχύνονταν στους δρόμους. Πάντα μπροστά ο σημαιοφόρος με την ελληνική σημαία, το σύμβολο του έθνους. Οι άγριες και βίαιες συμπλοκές με τους πάνοπλους στρατιώτες της αγγλικής αυτοκρατορίας, που χτυπούν αλύπητα μαθητές και μαθήτριες για να τους διαλύσουν, δεν έκαμψαν ποτέ το φρόνημα. Τρανή απόδειξη, ανάμεσα σε άλλες, ο ηρωικός θάνατος του δεκαεξάχρονου μαθητή Τάκη Σοφοκλέους και ο χαμός του ατρόμητου μαθητή Πετράκη Γιάλλουρου, που ξεψύχησε υπερασπιζόμενος την ελληνική σημαία.

Πληθαίνουν τα θύματα, πληθαίνουν οι τάφοι. «Στην εσχάτην ανάγκη θα αγωνιστώ και θα πεθάνω σαν Έλληνας, αλλά ζωντανό δεν θα με πιάσουν» είπε και  έπραξε ο αθάνατος Γρηγόρης Αυξεντίου, γενόμενος ολοκαύτωμα στον Μαχαιρά. «Τίποτε δεν κερδίζεται χωρίς θυσίες και η ελευθερία χωρίς αίμα», τόνισε ο Κυριάκος Μάτσης πριν τον ανατινάξουν μέσα στο  κρησφύγετο του στο Δίκωμο. Περιφρονώντας με πρωτοφανή αυταπάρνηση τα προσωρινά και τα γήινα, υπερασπιζόμενοι το υπέρτατο αγαθό, σκοτώνονται μετά από σκληρή και άνιση μάχη στον Αχυρώνα του Λιοπετρίου, άλλες τέσσερις ηρωικές μορφές του Αγώνα: Κάρυος, Σαμάρας, Πίττας, Παπακυριακού.

Έχοντας υποστεί τα πιο φρικτά βασανιστήρια, καταδικάζονται σε θάνατο και εκτελούνται εννιά αθάνατοι κρατούμενοι αγωνιστές. Δεν λυγίζουν, δεν μετανιώνουν, δεν λιποψυχούν, γιατί ανάμεσα σε ζωή και θάνατο, διάλεξαν τον θάνατο για την τιμή και την αγάπη της πατρίδας. Με την απόλυτη γαλήνη και ηρεμία στα πρόσωπά τους και ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο, οδηγούνται στην αγχόνη, οι εννέα ηρωομάρτυρές μας: Ανδρέας Δημητρίου, Μιχαήλ Καραολής, Ιάκωβος Πατάτσος, Ανδρέας Ζάκος, Μιχαήλ Κουτσόφτας, Ανδρέας Παναγίδης, Χαρίλαος Μιχαήλ, Στέλιος Μαυρομάτης και Ευαγόρας Παλληκαρίδης.

Μελετώντας τη δράση, τη συμπεριφορά και το ήθος των ηρώων μας, καταλαβαίνουμε ότι κατάφεραν να υπερβούν την ανθρώπινη φύση με τις όποιες αδυναμίες της, να υψωθούν πάνω από τα κοινά ανθρώπινα μέτρα και να φτάσουν στη θυσία της ζωής τους κερδίζοντας την αθανασία. Τους θυμόμαστε όλους και τους τιμούμε, χωρίς να ξεχνούμε κανένα από τους γνωστούς και άγνωστους μαχητές της ελευθερίας, απλούς και αγνούς ανθρώπους της Κύπρου μας, που στήριξαν τον Αγώνα, γνωρίζοντας ότι η ζωή καταξιώνεται μόνο μέσα σε συνθήκες ελευθερίας.

Κυρίες και Κύριοι,

Ο Αγώνας του 1955 χαρακτηρίζεται από την αγάπη για την ελευθερία, τον πόθο για την αποτίναξη του ξενικού ζυγού, την  ανιδιοτέλεια, το παραμέρισμα του προσωπικού συμφέροντος για χάρη του κοινού καλού και την ετοιμότητα για θυσία. Το πνεύμα, το ήθος και η αρετή των αγωνιστών παραμένουν ζωντανά στην ιστορία, εμπνέουν και καθοδηγούν. Παράλληλα, αυτές οι θυσίες των ηρώων, των προγόνων, του λαού μας, νιώθουμε να μας βαραίνουν.

Ο λαός μας, για 44 ολόκληρα χρόνια σηκώνει ένα αβάσταχτο σταυρό μαρτυρίου με υπομονή, θάρρος και εγκαρτέρηση, με το νησί μας να βρίσκεται υπό το βάρος της τουρκικής κατοχής. Οι πρόσφυγες, οι αγνοούμενοι, οι εγκλωβισμένοι, η καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας κληρονομιάς, αποτελούν τα τεκμήρια της κατ’ εξακολούθηση διεθνούς παρανομίας της Τουρκίας εις βάρος της Κύπρου.

Οι δυσκολίες και οι προκλήσεις που καλούμαστε σήμερα να αντιμετωπίσουμε είναι ιδιαίτερα μεγάλες. Η τουρκική αδιαλλαξία, η καταπάτηση των βασικών ελευθεριών και των στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα στρατεύματα κατοχής, ο συνεχής εποικισμός των κατεχομένων, καθιστούν τον κίνδυνο μόνιμης διχοτόμησης της πατρίδας μας ολοένα και πιο ορατό.

Έχοντας πλήρη επίγνωση της πραγματικότητας και των κινδύνων του απαράδεκτου status quo, καλούμαστε να χαλυβδώσουμε την πίστη στο δίκαιο του αγώνα μας. Καλούμαστε να διαφυλάξουμε την ιστορική μας ταυτότητα, την ελληνική μας γλώσσα και παιδεία, τις παραδόσεις και τον πολιτισμό μας. Καλούμαστε σήμερα να πάρουμε ιστορικές αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον μας.

Μοναδικός στόχος μας είναι η επίτευξη μιας λύσης που θα δικαιώνει τη θυσία των ηρώων και των μαρτύρων μας.  Μιας λύσης που θα αποτελεί μεν προϊόν συμβιβασμού, αλλά θα είναι λειτουργική και βιώσιμη, διασφαλίζοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων.  Μιας λύσης που θα επανενώνει την πατρίδα μας και θα τερματίζει την κατοχή, οδηγώντας μας σε μια νέα εποχή. Σε μια εποχή που θα υπόσχεται πολύ περισσότερα σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της νήσου, σε συνθήκες ελευθερίας, δημοκρατίας, ασφάλειας και ευημερίας.

Η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, η αποδοχή από όλες τις πλευρές ότι η λύση πρέπει να εδράζεται στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, καθώς και η αναβαθμισμένη γεωπολιτική σημασία του νησιού μας, αποτελούν παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν θετικά στην προσπάθειά μας να φτάσουμε σε μια σωστή λύση.

Επιπλέον, πέρα από την προσπάθεια που γίνεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η κυβέρνηση χτίζει συνεχώς στρατηγικές συμμαχίες σε διάφορους τομείς, αναδεικνύοντας τον αναβαθμισμένο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Κύπρος και το γεγονός ότι μπορεί να αποτελέσει παράγοντα σταθερότητας και ανάπτυξης στην ευαίσθητη, αλλά και ταλαιπωρημένη από τις συνεχείς διαμάχες, ευρύτερη περιοχή.

Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες, φίλες και φίλοι,

Τιμούμε σήμερα όλους τους αγωνιστές της ελευθερίας που γενναία αντιστάθηκαν και δεν συμβιβάστηκαν με τον Άγγλο κατακτητή. Υποκλινόμαστε σήμερα ευλαβικά και με δέος στη θυσία των ηρωικών νεκρών μας. Υποκλινόμαστε στη θυσία όλων όσοι προσέφεραν διαχρονικά τη ζωή τους στους αγώνες του έθνους μας.

Τώρα, το χρέος είναι δικό μας. Να δουλέψουμε σκληρά για να μην αφήσουμε τις ηρωικές θυσίες τους να πάνε χαμένες. Το χρέος είναι δικό μας να μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Το χρέος είναι δικό μας να διαπαιδαγωγήσουμε ορθά τις νέες γενιές, ώστε να συνεχίσουν με σθένος τον αγώνα για ελευθερία, δημοκρατία και αξιοπρέπεια.

Κλείνοντας, επιθυμώ να συγχαρώ και πάλι θερμά τον Σύλλογο Κυπρίων του Νομού Δράμας, τον Δήμο Δράμας, το Μουσικό Σχολείο Δράμας, καθώς και το μουσικό σχήμα «Μιχάλη Χατζημιχαήλ», που με τη διοργάνωση της σημερινής εκδήλωσης, μας έδωσαν την ευκαιρία να τιμήσουμε τους ήρωές μας, να αισθανθούμε εθνική ανάταση και να επαναβεβαιώσουμε το οφειλόμενο χρέος μας προς την πατρίδα.

Τιμή και δόξα σε όσους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία  της. Αιωνία ας είναι η μνήμη όσων αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν σε όλους τους εθνικούς αγώνες.

(ΑΧ/ΕΙ)