Ανακοινωθέντα

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ανακοινώνει ότι στο παρόν στάδιο έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία αξιολόγησης των προτάσεων που κατατέθηκαν από αρχιτεκτονικά γραφεία, στο πλαίσιο του διεθνούς διαγωνισμού που προκηρύχθηκε για τη δημιουργία στεγάστρων για τα ψηφιδωτά και άλλα σημαντικά κατάλοιπα του αρχαιολογικού χώρου της Νέας Πάφου. Αποτέλεσμα της αξιολόγησης είναι η δημιουργία σύντομου καταλόγου με έξι επιτυχόντες, οι οποίοι αναμένεται να καταθέσουν πρόταση μελέτης για τα στέγαστρα, ώστε να επιλεγεί το γραφείο που τελικώς θα αναλάβει το έργο. Στην πορεία, η τελική μελέτη θα αξιολογηθεί, ώστε να εξεταστεί η λειτουργικότητα του όλου σχεδιασμού, στη βάση των κριτηρίων και των αναγκών του αρχαιολογικού χώρου.

Υπενθυμίζεται ότι η μελέτη για τη δημιουργία στεγάστρων αποτελεί μέρος των δράσεων που προωθούνται μέσα από τη συνεργασία του Τμήματος Αρχαιοτήτων με το Getty Conservation Institute του Los Angeles των Η.Π.Α., η οποία ξεκίνησε το 2018 για τη δημιουργία Σχεδίου Συντήρησης και Διαχείρισης των αρχαιολογικών χώρων της Νέας Πάφου και Τάφων των Βασιλέων. Η συνεργασία αυτή είναι απόρροια της στρατηγικής του Τμήματος Αρχαιοτήτων για εφαρμογή των πιο πρόσφατων διεθνών επιτευγμάτων στον τομέα της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς, στους αρχαιολογικούς χώρους, τα μνημεία και τα μουσεία του τόπου μας. 

Όπως ανακοινώθηκε και παλαιότερα, η διαδικασία για τη μελέτη των στεγάστρων είχε ξεκινήσει μεταξύ 2-6 Απριλίου 2019 με την πρόσκληση και την επί τόπου συνάντηση ομάδας επιστημόνων από το εξωτερικό με ειδίκευση σε διάφορους τομείς, όπως αρχιτεκτονική, μηχανολογία, περιβαλλοντική μηχανική και υδρολογία, και με μεγάλη εμπειρία στο σχεδιασμό στεγάστρων σε άλλες θέσεις Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Στο πρώτο αυτό στάδιο στόχος ήταν η έρευνα, η ανταλλαγή γνώσεων και απόψεων και ο καθορισμός των κριτηρίων για τη μελέτη. Διευκρινίζεται εκ νέου ότι κεντρικός άξονας για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των στεγάστρων είναι οι ειδικές συνθήκες και τα χαρακτηριστικά που διέπουν έναν αρχαιολογικό χώρο, όπως η ανάγκη προστασίας των ευαίσθητων αρχαιολογικών καταλοίπων, η διατήρηση της αυθεντικότητας και ακεραιότητας του χώρου ως ενιαίο σύνολο, αλλά και σε συνάρτηση με το φυσικό περιβάλλον, η ολοκληρωμένη ερμηνεία, η παρουσίαση και η ανάπτυξη της εμπειρίας των επισκεπτών. Η λεπτομερής και προσεκτική αξιολόγηση όλων αυτών των στοιχείων, με τη συμβολή των πλέον αναγνωρισμένων ειδικών επιστημόνων διεθνώς, μαρτυρά πρώτα τη μεγάλη σημασία που δίνει το Τμήμα Αρχαιοτήτων στην εξεύρεση της καλύτερης δυνατής λύσης για τα μοναδικά ψηφιδωτά αυτού του σημαντικότατου αρχαιολογικού χώρου που αποτελεί επίσης μέρος της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Όπως γίνεται κατανοητό, η όλη διαδικασία, από την αξιολόγηση των αρχαιολογικών καταλοίπων, των κινδύνων και των αναγκών, μέχρι την επιλογή του αρχιτεκτονικού γραφείου με διεθνή διαγωνισμό και το σχεδιασμό, απαιτεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για όλες τις επιμέρους δράσεις. Παρόλο που το χρονικό πλαίσιο επηρεάστηκε από τις αρνητικές συνέπειες που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού στον τομέα της εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο, εντούτοις, η διαδικασία είναι σε εξέλιξη, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του Τμήματος Αρχαιοτήτων και του Getty Conservation Institute.

Επιπλέον, η διαδικασία που ακολουθείται μαρτυρεί ότι το Τμήμα Αρχαιοτήτων επιδιώκει την εξεύρεση της καλύτερης δυνατής επιστημονικής λύσης για τη στέγαση των ψηφιδωτών. Συγχρόνως, υπογραμμίζεται ότι μέχρι την ολοκλήρωση και υλοποίηση της εν λόγω μελέτης, τα ψηφιδωτά του αρχαιολογικού χώρου σε καμία περίπτωση δεν αφήνονται χωρίς προστασία. Τουναντίον, εφαρμόζονται οι πιο ενδεδειγμένες μέθοδοι στον τομέα της συντήρησης των ψηφιδωτών παγκοσμίως. Η συμμετοχή του Τμήματος Αρχαιοτήτων σε διεθνείς οργανισμούς για τη διατήρηση των αρχαίων ψηφιδωτών, όπως το MOSAIKON και το ICCM (International Committee for the Conservation of Mosaics), αποτελεί και την καλύτερη τεκμηρίωση για τη σημασία που δίνεται σε αυτό το κομμάτι της αρχαιολογικής μας κληρονομιάς. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι η συνεργασία αυτή συνεχίζεται διαχρονικά, μέσα από διάφορες σημαντικές δράσεις, με απώτερο σκοπό τη μέγιστη προστασία των ψηφιδωτών και της αρχαιολογικής μας κληρονομιάς εν γένει.

Με την ευκαιρία, επαναλαμβάνεται ότι ο πυρήνας που εξαρχής έθεσε το Τμήμα Αρχαιοτήτων για το Σχέδιο Συντήρησης και Διαχείρισης των αρχαιολογικών χώρων της Νέας Πάφου και των Τάφων των Βασιλέων, είναι η προστασία και η διατήρηση όλων των αξιών που αυτοί πρεσβεύουν, συμπεριλαμβανομένων των πολιτιστικών και περιβαλλοντικών αξιών. Οι διάφορες δράσεις που προωθούνται και υλοποιούνται σε αυτό το πλαίσιο, από τη χαρτογράφηση μέχρι τη διαχείριση των επισκεπτών, έχουν ως απώτερο στόχο την αντιμετώπιση των βασικών προκλήσεων και την ανάδειξη της μοναδικής αυτής θέσης που έχει χαρακτηριστεί από την UNESCO ως χώρος Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

(ΕΚ/ΣΧ)