Cookies management by TermsFeed Cookie Consent
Τελευταίες Ειδήσεις

Ανακοινωθέντα

28-10-2020 11:24

Πανηγυρικός λόγος του Επιτρόπου Προεδρίας κ. Φώτη Φωτίου στη δοξολογία για την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940

Με αισθήματα δέους και υπερηφάνειας τιμούμε σήμερα το έπος του ’40 και το μεγαλείο της αντίστασης του Έθνους κατά του φασισμού και του ναζισμού. Η ανάμνηση του ιστορικού αυτού γεγονότος συγκλονίζει τις ψυχές μας και ανανεώνει τις ελπίδες μας. 

Ο απανταχού Ελληνισμός, με στοχασμό και περισυλλογή, στρέφει την ματιά του πίσω 80 χρόνια. Η Ελλάδα, στα μάτια του Ιταλού δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι φάνταζε μικρή και αδύνατη να αντισταθεί.  Δεν έλαβε όμως υπόψη του ο Μουσολίνι το ένδοξο παρελθόν και το μεγαλείο της ελληνικής φυλής. Τελείως αδαής και αγνώμων για την ένδοξη ιστορία του ελληνικού έθνους, ο Μουσολίνι αγνόησε το αγωνιστικό φρόνημα του Έλληνα και την απόφασή του για θυσία, υπερασπιζόμενος την πατρίδα του και τις παναθρώπινες αξίες που πρεσβεύει και τις οποίες μεταλαμπάδευσε η Αρχαία Ελλάδα στην παγκόσμια ανθρωπότητα.   

Ο επικός αγώνας των Ελλήνων στα βουνά της Πίνδου παραμένει στην παγκόσμια ιστορία ως σημείο αναφοράς και τιμής. Το ΟΧΙ των Ελλήνων έκανε υπερήφανη την οικουμένη καθότι μέσα από την ελληνική ψυχή αναδύθηκε το ΟΧΙ προς το φασισμό, το σκοταδισμό, την καταπίεση και την εξαθλίωση της παγκόσμιας ανθρωπότητας.

Το ελληνικό ΟΧΙ, κυρίες και κύριοι, άλλαξε τον ρου όχι μόνο της ελληνικής αλλά και της Παγκόσμιας Ιστορίας.  Η ελληνική αντίσταση προς τις Ιταλογερμανικές φασιστικές Δυνάμεις και οι κηλίδες ελληνικού αίματος που χύθηκαν στα ασπρισμένα από το χιόνι βουνά της Πίνδου, όχι μόνο έδειξαν τον δρόμο προς τον υπόλοιπο κόσμο, και ιδίως προς τα μικρά σε μέγεθος κράτη, ότι μπορούν να αντισταθούν στις αιμοβόρες ορέξεις των χωρών του Άξονα, αλλά επίσης, καθυστέρησαν την προέλαση των ναζιστικών στρατευμάτων προς την τότε Σοβιετική Ένωση, επιφέροντας με αυτό τον τρόπο μία σειρά ραγδαίων εξελίξεων, σηματοδοτώντας την απαρχή του τέλους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το 1940 ήταν το πιο κρίσιμο έτος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όλες σχεδόν οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν υποκύψει στις μηχανοκίνητες δυνάμεις του Άξονα.  Είχε μείνει μόνο η Μεγάλη Βρετανία. Η Κεντρική Ευρώπη είχε υποδουλωθεί. Η Πολωνία είχε διαμελισθεί. Η Γαλλία που την θεωρούσαν προπύργιο των συμμαχικών δυνάμεων, είχε νικηθεί. Ερείπια κάπνιζαν παντού. Σιωπή θανάτου βασίλευε πάνω από τους καταπτοημένους πληθυσμούς της γης. Αυτοί που οδηγούσαν τις τύχες των λαών προανάγγελλαν για το μέλλον μόνο αίμα και δάκρυα.

Ο φόβος κάλυπτε την Ευρώπη και όλο τον κόσμο. Στην κρίσιμη αυτή στιγμή ήρθε η θαρραλέα και απροσδόκητη για πολλούς άρνηση υποταγής της Ελλάδας. Ήταν 28 Οκτωβρίου 1940. Την αυγή της ημέρας αυτής, άλλαξε η πορεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όταν η φασιστική Ιταλία επέδωσε το ιταμό τελεσίγραφό της, η απάντηση που πήρε ήταν «ΟΧΙ». Απόλυτη άρνηση υποταγής. Απόφαση αντίστασης και υπεράσπισης της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

Ήταν μια ώρα δοκιμασίας της εθνικής συνείδησης μέσα σε συνθήκες εξαιρετικά κρίσιμες. Το ΟΧΙ του ’40 ήταν το ΟΧΙ ολόκληρου του Ελληνικού λαού. Όλοι οι Έλληνες μεγαλούργησαν μαζί δίδοντας μοναδικό παράδειγμα ενότητας και ομοψυχίας.

Στα βουνά της Αλβανίας οι Έλληνες έδειξαν στην ανθρωπότητα πως η υπεροχή δεν ανήκει στη μάζα και το πλήθος, αλλά σε αυτούς που υπερασπίζονται με σθένος, ηρωϊσμό και αυτοθυσία τα δίκαια τους αψηφώντας τις απειλές και τους εκβιασμούς.

Με το ξεσηκωμό του το έθνος έγραψε καινούριες σελίδες δόξας, ηρωισμού και αυτοθυσίας στη μεγάλη του Ιστορία και φώτισε με το υπέροχο παράδειγμά του όλους τους λαούς της γης, διδάσκοντας το πνεύμα της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης.

Την πρώτη έκπληξη της απόφασης των Ελλήνων για αντίσταση διαδέχθηκε η έκπληξη των νικών του Ελληνικού Στρατού. Τη μεγάλη και ιστορική νίκη στα βουνά της Πίνδου με την πανωλεθρία του εισβολέα ακολούθησε η θριαμβευτική είσοδος στην Κορυτσά και η απελευθέρωση επίσης του Αργυρόκαστρου, της Μοσχόπολης, της Πρεμετής, του Δέλβινου και των Αγίων Σαράντα.

Οι φάλαγγες του Μουσουλίνι συντρίβονταν η μια μετά την άλλη, ως η καλύτερη απάντηση  στους διθυράμβους που έπλεκε για το στρατό του. Μέσα σε δέκα μέρες δέχθηκε ηχηρό χαστούκι. Οι θωρακισμένοι κολοσσοί και τα ατσάλινα πουλιά, απωθήθηκαν πέρα από τις αρχικές τους βάσεις. Τα φαράγγια των θρυλικών βουνών της Πίνδου έγιναν βουβοί μάρτυρες της πανωλεθρίας τους.

Ο Οδυσσέας Ελύτης ερμήνευσε κατά τρόπο μοναδικό τη μεγαλειώδη νίκη: «Την οργή των νεκρών να φοβάστε και των βράχων τα αγάλματα! Τα θεμέλιά μου στα βουνά. Και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στους ώμους τους. Και πάνω η μνήμη καίει. Άκαυτη βάτος!»

Ήταν η πρώτη αληθινή μάχη της Ευρώπης. Αποτέλεσμα της συμβολής όλων. Οι άνδρες πολεμούσαν στο μέτωπο, οι γυναίκες κουβαλούσαν τα πυρομαχικά στις κορφές, τα παιδιά έφερναν το ψωμί και οι γέροντες «κατρακυλούσαν τις πέτρες στον αναρριχώμενο εχθρό». Οι ήρωες Έλληνες φαντάροι με ακατανίκητο ζήλο, την πίστη για τη νίκη και τη λευτεριά και με φωτεινό οδηγό την Ελληνική σημαία, χάρισαν στους συμμάχους μια περίλαμπρη νίκη, παρά το ότι ο εχθρός ήταν διπλάσιος σε αριθμητική και υλική δύναμη.

Όταν οι Ιταλοί δεν μπορούσαν πλέον να τα βάλουν με τους Έλληνες αγωνιστές, η ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στην Ελλάδα. Η Εθνική Αντίσταση στη γερμανοϊταλική κατοχή κατάφερε να απελευθερώσει τα δύο τρίτα της Ελλάδας μέχρις ότου οι κατοχικές δυνάμεις αναγκαστούν να αποχωρήσουν.

Μέχρι όμως το τέλος του πολέμου, η Ελλάδα μετρούσε τις μεγαλύτερες απώλειες, σε αναλογία με τον πληθυσμό της, από τις υπόλοιπες χώρες της Συμμαχίας. Οι αριθμοί είναι τρομακτικοί: το σύνολο των νεκρών, στις μάχες, από τις εκτελέσεις και τις κακουχίες έφτασε τις 520,000. Η αντίσταση κράτησε 219 ημέρες ενώ στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης η μέγιστη διάρκεια της αντίστασης ήταν οι 65 ημέρες.

Η σπουδαιότητα και η αξία της αντίστασης των Ελλήνων, πρώτα ενάντια στους Ιταλούς και, στη συνέχεια, ενάντια στις δυνάμεις του Αδόλφου Χίτλερ, έχει καταδειχθεί τόσο από τους ιστορικούς, όσο και από τους πρωταγωνιστές της εποχής. 

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Φραγκλίνος Ρούσβελτ, αναφερόμενος στους Έλληνες σημειώνει: «Όταν όλος ο κόσμος έχασε την ελπίδα του, οι Έλληνες τόλμησαν να αμφισβητήσουν το αήττητο του γερμανικού τέρατος, υψώνοντας απέναντί του το υπερήφανο πνεύμα της Ελευθερίας».

Αλλά και ο ίδιος ο Χίτλερ μιλώντας στο Ράϊχσταγκ τον Μάϊο του 1941, παραδέχθηκε τα εξής:

«Χάριν της ιστορικής δικαιοσύνης είμαι υποχρεωμένος να διαπιστώσω ότι από τους αντιπάλους οι οποίοι μας αντιμετώπισαν ήταν ιδιαίτερα ο Έλληνας στρατιώτης που πολέμησε με παράτολμο θάρρος και ύψιστη περιφρόνηση προς τον θάνατο. Συνθηκολόγησε τότε μόνον όταν κάθε περαιτέρω αντίσταση ήταν αδύνατη και επομένως μάταιη».

Ο «πατέρας της νίκης», ο τότε Βρετανός Πρωθυπουργός Ουίστον Τσώρτσιλ φέρεται να είπε: «Στο εξής δεν θα λέμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες».

Η Κύπρος δεν έμεινε αμέτοχη σ’ αυτό τον σηκωμό του Έθνους. Όπως γράφουν οι εφημερίδες της εποχής, ακράτητος ενθουσιασμός συνέγειρε τους Έλληνες Κύπριους, έστω κι αν στέναζαν κάτω από τη βρετανική κατοχή. Τριάντα και πλέον χιλιάδες γράφονται εθελοντές και όλος ο πληθυσμός κυριολεκτικά από το υστέρημά του εισφέρει καθημερινά για τον αγώνα. Η Κύπρος γίνεται συγκριτικά η πρώτη χώρα παγκοσμίως σε εθελοντική συμμετοχή. Το τίμημα όμως ήταν βαρύ, αφού πέραν των δυόμισι χιλιάδων ανήλθαν οι αιχμάλωτοι, εκατοντάδες οι τραυματίες και περισσότεροι από 600 οι νεκροί.

Οι Κύπριοι σε όλα τα μέτωπα που κλήθηκαν να πολεμήσουν, χωρίς δισταγμό και χωρίς δεύτερη σκέψη, έδωσαν ό,τι πιο πολύτιμο διέθεταν, την ίδια τους τη ζωή, θυσία στο υπέρτατο ιδανικό της ελευθερίας, την οποία οι ίδιοι τόσο πολύ αγάπησαν και για τόσους πολλούς αιώνες στερήθηκαν.

Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες,

Οι εποχές που ζούμε είναι δύσκολες και περισσότερο από ποτέ ο τόπος μας χρειάζεται ομοψυχία και συσπείρωση.  Η Τουρκία συνεχίζει απροκάλυπτα τις προκλήσεις και για αυτό το λόγο οφείλουμε να παραμένουμε διαρκώς σε εγρήγορση και επαγρύπνηση.  Το δικό μας χρέος είναι η συνέχιση του αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση.

Η παρουσία του Τούρκου κατακτητή στα πάτρια μας εδάφη, η συνεχιζόμενη προκλητική και επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας με το πρόσφατο άνοιγμα μέρους της παραλίας των Βαρωσίων και τη συνεχιζόμενη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, μας υποχρεώνει να κρατούμε διαρκώς ζωντανό το ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ και να υπενθυμίζουμε την ανεξίτηλη ευθύνη της Τουρκίας. 

Επί καθημερινής βάσεως, η Τουρκία κλιμακώνει την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, προκαλώντας την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ασφαλείας και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Οι σωστές ενέργειες που έλαβε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχαν ως αποτέλεσμα την καταδίκη των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας και την υποστήριξη προς την Κυπριακή Δημοκρατία, τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και από φίλιες προς εμάς χώρες της περιοχής, οι οποίες κάλεσαν την Τουρκία να σεβαστεί τα ψηφίσματα 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας και να στραφεί προς ενέργειες για αποκλιμάκωση της έντασης στην περιοχή αλλά και για δημιουργία συνθηκών επανέναρξης του διαλόγου.

Παρόλο που η Τουρκία ολοένα αυξάνει την ένταση και δυναμιτίζει γενικά τη γύρω περιοχή με την επιθετική της στάση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κατέστησε σαφές ότι δεν είναι μόνο οι κυρώσεις που μας ενδιαφέρουν, αλλά η εξεύρεση μίας διαρκούς λύσης χωρίς παρεκκλίσεις από τα Ψηφίσματα του ΟΗΕ το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο και τις αρχές και αξίες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Μίας λύσης η οποία θα επανενώνει το λαό, το έδαφος, την οικονομία, τους θεσμούς και θα  διασφαλίσει την ειρηνική συμβίωση όλων των νόμιμων κατοίκων του νησιού.  Μίας λύσης που θα δημιουργεί ένα πραγματικά ανεξάρτητο και σύγχρονο κράτος του οποίο η κυριαρχία, η εδαφική ακεραιότητα και η συνταγματική τάξη δεν θα περιορίζονται από αναχρονιστικά συστήματα εγγυήσεων ή την παρουσία ξένων στρατευμάτων. Για αυτό τον λόγο, η Κυπριακή Δημοκρατία δηλώνει έτοιμη να προσέλθει σε ένα νέο κύκλο διαπραγματεύσεων από εκεί που σταμάτησαν στο Κρανς Μοντανά το 2017, χωρίς βέβαια τη δημιουργία τετελεσμένων και υπό το καθεστώς πιέσεων και απειλών.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Το ΟΧΙ των Ελλήνων αποτελεί το φάρο για τον κάθε ένα από εμάς, αντλώντας διδάγματα από την ένδοξη ιστορία του Ελληνισμού και ταυτόχρονα δείχνοντάς μας τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να πορευτούμε στο μέλλον.  Το Έπος του 1940 και το ΟΧΙ των Ελλήνων μας καθοδηγούν και μας υπενθυμίζουν το τεράστιο χρέος που φέρουμε στους ώμους μας για την προάσπιση των εθνικών μας κυριαρχικών δικαιωμάτων.  Οφείλουμε να θυμόμαστε, να τιμούμε και να μεταλαμπαδεύουμε στις νέες γενιές το ένδοξο παρελθόν μας και όλους όσους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία. Θυμούμαστε και τιμούμε για να μην ξεχάσουμε.   

Μόνο τότε, θα καταφέρουμε να σταθούμε απέναντι από τον Πενταδάκτυλο και να πούμε ότι τη λευτεριά, δεν θέλουμε να μας την χαρίσουν αν δεν την αξίζουμε. Την θέλουμε γιατί μάθαμε να την διαχειριζόμαστε σωστά και είμαστε έτοιμοι να την χαρίσουμε αλώβητη στα παιδιά μας.

Τιμή και δόξα στους ήρωες του ʼ40.

Τιμή και δόξα σε όλους τους ήρωες μας.

(ΡΜ/ΕΚ)