Ανακοινωθέντα

Η εσπέρα ανηφόρηζε τον ουρανό. Ο ήχος της φύσης σαν γλυκόλαλο στα αφτιά του Σάββα Ροτσίδη και του συναγωνιστή του Ρογήρου Σιηπηλλή. Κίνησαν να παν στην πηγή για το νερό.

Οι ράχες των βουνών ντύθηκαν με το πυκνό σκοτάδι. Μονάχα το φεγγάρι σκορπούσε σπάταλα το φως του, θαρρείς για να τους συμπαρασταθεί.

Οι δύο αντάρτες πλησίασαν τη δεξαμενή.

«Αλτ», ακούστηκε μια φωνή. Και οι ριπές των όπλων εγκλώβισαν τη γαλήνη και ηρεμία του βουνού.

Τα πυρά σίγασαν. Ο Σάββας Ροτσίδης έπεσε. Έπεσε διάτρητος από τις σφαίρες. Οι σκιές των δέντρων έπαιρναν σχήματα, έβγαζαν χέρια να τον αρπάξουν, ύψωναν γιαταγάνια.

Άραγε οι ήρωες πονάνε; Και η ψυχή τους; Η ψυχή τους βαστάει να σηκώσει όλο αυτό το βάρος της αντρειοσύνης, ωσάν ανεβαίνει ψηλά, εις το πάνθεο των ηρώων;

Σεβαστό ιερατείο,

Τιμημένα μέλη της οικογένειας του ήρωα Σάββα Ροτσίδη,

Τιμημένοι Αγωνιστές της Ελευθερίας,

Εκπρόσωποι των κομμάτων, ας πολιτείας,

Ελληνίδες και Έλληνες,

Ήταν μόλις στα 23 του χρόνια όταν έπεσε ο Σάββας Ροτσίδης πολεμώντας ηρωικά για την ελευθερία της πατρίδας. Έμελλε να είναι ο τελευταίος νεκρός της ΕΟΚΑ, κλείνοντας, με τη θυσία του, ένα μεγάλο κεφάλαιο των ηρώων του έπους του 1955-1959.

Σαν παραμύθι ηχεί στα αφτιά μας η ιστορία σου Σάββα Ροτσίδη. Σαν τα παραμύθια που «γεννάει» το μυαλό της γιαγιάς και εξιστορεί στα γγόνια της για να στήσουν ανάστημα και σθένος.

Η δική σου ιστορία Σάββα δεν είναι παραμύθι. Είναι αληθινή. Μια ιστορία που θα «πλουμίζει» τις επόμενες γενεές με περηφάνια για την πατρίδα. Παρακαταθήκη ο αγώνας και η θυσία σου. Θυσία που θα παραμένει αναλλοίωτη στον χρόνο, στις καλένδες της ιστορίας και της καρδιάς μας.

Αντιλαλούν σαν ηχώ τα λόγια του πατέρα του Σάββα Ροτσίδη: «Δεν λυπάμαι για τον θάνατο του γιού μου. Είμαι περήφανος για αυτόν. Πολέμησε στον στρατό της ελευθερίας και πέθανε σαν ήρωας. Τιμή του και δική μας τιμή. Η μνήμη του θα είναι αιώνια».

Ελληνίδες, Έλληνες,

Η τελευταία του πνοή είναι ακόμα ανάσα στον άνεμο των βουνών της Πιτσιλιάς, στα Αγρίδια. Δεν είναι εύκολο το εγχείρημα να καταγράψει κανείς μέσα σε λίγες σελίδες μια μεγάλη θυσία. Κανένας ήρωας δεν χωράει σε καμιά περιγραφή ή απεικόνιση. Άλλωστε όποτε πασχίζουν τα γραπτά να «μιμηθούν» τα γεγονότα, ηττώνται.

Γεννημένος στις 18 Ιανουαρίου 1935 στο Μάμμαρι, παιδί των Χατζηγεωργίου και Χατζηαναστασίας Ροτσίδη, ο Σάββας έμελλε να γίνει ίνδαλμα για τις επόμενες γενιές της Κύπρου. Άριστος μαθητής, απόφοιτος της Σχολής Σαμουήλ, εργάστηκε ως λογιστής και ύστερα ως αποθηκάριος στο μεταλλείο Μιτσερού.

Όταν άρχισε ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας, ο Σάββας ήταν από ας πρώτους που μυήθηκαν στις επάλξεις της ΕΟΚΑ. Κάτω από τα βλέμματα των Άγγλων στρατιωτών κατάφερνε, ως υπεύθυνος της αποθήκης του μεταλλείου, να λειτουργεί ένα δίκτυο μεταφοράς δυναμίτιδας και επικρουστήρων, με τα οποία εφοδίαζε την Οργάνωση για τη διεξαγωγή του αγώνα. Με το ψευδώνυμο Ιγνάτιος συνεργάζεται με τους ήρωες Γρηγόρη Αυξεντίου και Στυλιανό Λένα.

Οι συναγωνιστές του ήρωα θυμούνται αργότερα τις δύσκολες στιγμές που πέρασε, τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη, αλλά και την αξιοπρέπεια που τον χαρακτήριζε.

Tον Οκτώβριο του 1956 συνελήφθη από τους Άγγλους, επειδή βρέθηκαν στην κατοχή του δύο περίστροφα. Οδηγείται στο ανακριτήριο των Πλατρών, όπου κακοποιείται βάναυσα. Παρά τα φρικτά βασανιστήρια, ο Σάββας δεν υποκύπτει. Δεν χάνει ποτέ την πίστη και τη θέληση του να συνεχίσει τον αγώνα για την απελευθέρωση της Κύπρου και την ένωση με τη μητέρα Ελλάδα. Καταφέρνει με την εξυπνάδα του να παραπλανήσει τους Άγγλους στρατιώτες, οι οποίοι οδηγώντας τον στην ορεινή περιοχή του χωριού Άγιος Επιφάνιος για να τους υποδείξει, δήθεν, το κρησφύγετο των συνεργατών του, τους εξαπατά και διαφεύγει. Μετά από αυτή την εμπειρία, ορκίστηκε ότι δεν θα επέτρεπε να συλληφθεί ποτέ ξανά ζωντανός, παρά μόνο νεκρός.

Από τη στιγμή της απόδρασής του συνενώνεται με την ομάδα του Νίκου Σαμαρού στην περιοχή Μόρφου και στη συνέχεια κρύβεται στα χωριά Άγιος Ιωάννης Μαλούντας, Παλαιχώρι και Πολύστυπος, όπου με εντολή του Διγενή μένει στην αφάνεια μέχρι την επανασύνδεσή του με την ομάδα Πιτσιλιάς – Τροόδους του Λάμπρου Καυκαλίδη και μετά υπό του τομεάρχη Ανδρέα Αυγουστή.

Όπως και ο ίδιος ίσως προφητικά είπε, δεν έμελλε να ξανασυλληφθεί ζωντανός. Το βράδυ της 25^ης Νοεμβρίου 1958, ενώ βρισκόταν καθοδόν με τον συναγωνιστή του Ρογήρο Σιηπιλλή για προμήθεια νερού από πηγή σε περβόλια των Αγριδιών, ο Σάββας χτυπήθηκε θανάσιμα.

Οι συναγωνιστές του μιλούσαν για το ήθος, την τόλμη και την αποφασιστικότητά του, την ακούραστη δράση του, την εξυπνάδα και τις ικανότητές του στην κατασκευή κρησφύγετων, αλλά και ενός νέου είδους χειροβομβίδας. Διακρίθηκε για τη μεθοδικότητα του κατά τη διάρκεια των ενεδρών και τον καταρτισμό διαφόρων σχεδίων εναντίον του εχθρού.

Για τους γονείς και τους οικείους του ήταν αβάστακτο το χτύπημα. Οι δάφνες όμως που στόλισαν το διάβα του πίσω στο χωριό του, απάλυναν τον πόνο των δικών του και λάμπρυναν τον θάνατό του με τιμή και δόξα! Στο χωριό Μάμμαρι τον υποδέχτηκαν με χειροκροτήματα και όχι με μοιρολόγια, ντυμένο με γαμπριάτικο κουστούμι και με τις καμπάνες να κτυπούν αναστάσιμα και τον πατέρα του να προσφέρει κουραμπιέδες σε όσους έσπευσαν να αποχαιρετήσουν τον γιό του.

Κυρίες και κύριοι,

Αποτελεί ελάχιστο μας χρέος και ηθική υποχρέωση η θύμηση και η τιμή σε εκείνους που τόλμησαν να αρθούν πάνω από την πρόσκαιρη ζωή και να τη θυσιάσουν για την πατρίδα και τον λαό μας, για λευτεριά και δικαιοσύνη.

Και είναι γεμάτες οι σελίδες της κυπριακής ελευθερίας με θυσίες λαμπρών αγωνιστών, με πράξεις ηρωισμού και αυταπάρνησης, με πράξεις διεκδίκησης των δικαίων μας.

Εκεί όμως που φαίνεται να τελειώνει ο δρόμος, ένας άλλος αρχίζει. Πάντα δύσκολη ήταν η μοίρα της αγαπημένης μας γης…Με τη βία πήραν τα εδάφη μας. Με τη δύναμη των όπλων κρατούν τα σπίτια και τη γη μας. Από θέση ισχύος μας απειλούν και μας εκβιάζουν.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Κρίσιμοι οι καιροί για την πατρίδα μας. Ίσως από τις κρισιμότερες ημέρες της ιστορίας μας μετά το 1974. Βρισκόμαστε μπροστά σε εξελίξεις που δυστυχώς δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε ούτε και να υποβαθμίσουμε.

Η Τουρκία εμμένει στην κλιμάκωση της προκλητικής και επιθετικής της συμπεριφοράς. Παραβιάζει συνεχώς το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας, με τις έκνομες ενέργειές της να στρέφονται εναντίον της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων δύο κρατών της ΕΕ, της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδας, αλλά και της ΕΕ αυτής καθ’ αυτής. Οδηγεί σε αύξηση της έντασης στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, προκαλώντας την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ασφαλείας και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά…η πόλη…η πόλη της Αμμοχώστου, που άλλοτε ήταν η προσωποποίηση της ζωής και του φωτός, και που για 46 χρόνια τώρα απόπνεε την ερήμωση και το σκοτάδι, γίνεται για ακόμη μια φορά έρμαιο των προκλητικών ενεργειών της Τουρκίας.

Η βασιλεύουσα, κλεισμένη μέσα στο κελί της μοναξιάς της, καρτερικά περιμένει να αγκαλιάσει τα βλαστάρια της, να απλώσει τα χέρια, να σπάσει τα δεσμά που την κρατούν στον «πυθμένα» της λεηλασίας και της βαρβαρότητας. Η πραγματικότητα όμως στυγνή: το πρόσφατο άνοιγμα μέρους της παραλίας των Βαρωσίων αποτελεί κίνηση επιβολής νέων τετελεσμένων επί εδάφους και οδηγεί προς μια κατεύθυνση που υποδεικνύει, για ακόμη μια φορά, τις προθέσεις της Άγκυρας για υλοποίηση των παράνομων επεκτατικών της σχεδιασμών, αλλά και για οριστική διχοτόμηση της Κύπρου.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προέβη σε μια σειρά ενεργειών για την καταδίκη των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Κατέστησε σαφές ότι δεν είναι μόνο οι κυρώσεις που μας ενδιαφέρουν, αλλά μέσα από τον διάλογο να εξευρεθεί μια λύση που θα διασφαλίσει την ειρηνική συμβίωση και αποκατάσταση των δικαιωμάτων όλων των νόμιμων κατοίκων του νησιού.

Κι ενώ η Τουρκία δυναμιτίζει την ένταση με την προκλητική της στάση και επιβαρύνει το κλίμα για συνέχιση των συνομιλιών, η Κυπριακή Δημοκρατία δηλώνει την αποφασιστικότητά της να προσέλθει σε ένα νέο κύκλο διαπραγματεύσεων, σε μια νέα πενταμερή συνάντηση, από εκεί που έμεινε στο Κραν Μοντανά το 2017, με μοναδικό στόχο την επίτευξη λύσης στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Ελληνίδες και Έλληνες,

Μέσα μας ρέει ηρώων αίμα. Είμαστε απόγονοι μαρτύρων. Είμαστε δεσμευμένοι στις επιταγές των αθάνατων ηρώων που έπεσαν για τα ιερά και τα όσια του γένους των Ελλήνων. Που θυσιάστηκαν για την ελευθερία, αλλά και την ένωση με τη μάνα Ελλάδα.

Όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσα στρώματα λήθης κι αν επικαθήσουν στο μυαλό μας, δεν θα είναι ικανά να ξεριζώσουν από την ατομική και συλλογική εθνική μας μνήμη τέτοιες πράξεις γενναιοφροσύνης που ο ανθρώπινος νους αδυνατεί να χωρέσει.

«Η γνώση ωσάν μούστος πρωτοδίνεται, κι ωσότου γενεί καλό κρασί μετριέται με τον χρόνο». Οι θυσίες τους πρέπει να είναι συμβόλαιο τιμής για την απελευθέρωση της πατρίδας μας. Μνημόσυνα σαν και το σημερινό αντιφεγγίζουν την ιστορία μας και το καθήκον μας απέναντι στις στρατιές όλων εκείνων που ηρωικά θυσίασαν τη ζωή τους για τη δική μας ελευθερία, απέναντι στην ίδια μας την πατρίδα και τις νέες γενιές. Σήμερα, η διαφύλαξη των εθνικών μας συμφερόντων είναι ένας αγώνας που δεν διεξάγεται στο πεδίο της μάχης, αλλά στην ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική σκηνή.

Σχεδόν 62 χρόνια έχουν περάσει από τη μεγάλη θυσία του ήρωα Σάββα Ροτσίδη. Του ήρωα της λεβεντομάνας ΕΟΚΑ που στο κάλεσμα της σκλαβωμένης Κύπρου απάντησε «παρών» και έδωσε τη ζωή του θυσία στον βωμό της λευτεριάς. Ακουμπώντας στη μνήμη του, στο ένδοξο και φωτεινό παράδειγμα της κοινότητας Μάμμαρι, δίνουμε μπρος τους συγγενείς και φίλους του, την υπόσχεση ότι θα συνεχίσουμε τον αγώνα του μέχρι την τελική δικαίωση. Θέλουμε να διαβεβαιώσουμε για άλλη μια φορά ότι στόχος της Κυβέρνησης είναι να συνεχίσουμε τον αγώνα μας για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος, που να αποκαθιστά τις βασικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των Κυπρίων, στη βάση των ψηφισμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Άραγε οι ήρωες πονάνε;

«Λέγουν ότι μες στην ψυχή μάχεται το φως με το σκοτάδι. Όμως σε κάποιους ποτέ δε γίνηκε τέτοιο πάλεμα. Λέγουν πως στον λογισμό του ανθρώπου χορεύουν μυριάδες σκέψεις, ανακατώνονται μεταξύ τους, ξεμπλέκονται και ξανοίγονται για καθεμιά στράτες πολλές, μα όχι σε όλους».

Οι πραγματικοί ήρωες, Σάββα Ροτσίδη, δεν πονάνε. Άμα σκαρφαλώσεις σε μια κορυφή, θα αντικρύσεις άλλη ψηλότερη. Κι εσύ είσαι στην πιο ψηλή, στο πάνθεο, κι αγναντεύεις αγέρωχα τον ορίζοντα, χαράζοντας τον δρόμο. Θυσίες, όπως η δική σου αποτελούν σύμβολα και λάβαρα για τις σύγχρονες μάχες που έχει να δώσει ο λαός μας. Εκεί όπου πάτησες, Σάββα Ροτσίδη, έχει μείνει το χνάρι σου κι ας μη φαίνεται.

Αιωνία ας είναι η μνήμη σου, λεβέντη ήρωα του ηρωοτόκου Μάμμαρι.

 ---------

Σημ.: Τον επιμνημόσυνο λόγο ανέγνωσε, εκ μέρους του Υπουργού Εσωτερικών, ο Έπαρχος Λευκωσίας κ. Ανδρέας Χατζηπάκκος.

(ΕΦυ/ΜΓ/ΕΧΡ)