Ανακοινωθέντα

Διακεκριμένοι Συμμετέχοντες,

Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητοί Φίλοι,

Είναι με εξαιρετική τιμή που καλωσορίζω θερμά όλους τους διακεκριμένους ομιλητές και συμμετέχοντες στη Διάσκεψη του Economist, η οποία, λόγω των νέων πραγματικοτήτων της πανδημίας, λαμβάνει χώρα σε διαδικτυακή μορφή.

Το γεγονός ότι η Διάσκεψη πραγματοποιείται για δέκατη έκτη συνεχή χρονιά, αποδεικνύει ξεκάθαρα πως έχει καθιερωθεί ως μια εξαιρετικά επωφελής εκδήλωση, που στηρίζει το όραμά μας για εδραίωση της Κύπρου ως ένα σύγχρονο και ανταγωνιστικό επιχειρηματικό κέντρο καθώς και κέντρο για τη συζήτηση καίριων περιφερειακών και παγκόσμιων προκλήσεων.

Κυρίες και Κύριοι,

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η πανδημία του κορωνοϊού έχει προκαλέσει άνευ προηγουμένου προκλήσεις για όλες τις χώρες παγκοσμίως, με σοβαρές κοινωνικο-οικονομικές συνέπειες.

Αυτό που είναι ακόμα πιο ανησυχητικό είναι η ανοδική τάση των νέων κρουσμάτων κορωνοϊού και των θανάτων των οποίων γινόμαστε μάρτυρες αυτό το διάστημα, το καλούμενο δεύτερο κύμα.

Μια τάση, η οποία ασκεί αυξημένη πίεση στα ήδη εξασθενημένα συστήματα υγείας, σε οικονομίες που έχουν πληγεί σοβαρα από την κρίση και, το πιο σημαντικό, στην κοινωνική συνοχή, το σύστημα κοινωνικής ευημερίας και στις συνθήκες εργασίας και εργοδότησης. Πιστεύω, συνεπώς, πως ο μόνος τρόπος προς τα εμπρός για να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τέτοιες αρνητικές επιπτώσεις και να διατηρήσουμε την κοινωνική δικαιοσύνη και την αειφόρο ανάπτυξη, είναι να επιδείξουμε συλλογική αλληλεγγύη στην κατανομή των βαρών από τα πιο πάνω αρνητικά αποτελέσματα και κατά δίκαιο και ανταποδοτικό τρόπο να μοιραστούμε το εμβόλιο όταν θα έχει αναπτυχθεί.

Για τον σκοπό αυτό, επιδοκιμάζω σθεναρά τις προσπάθειες της ΕΕ και της Επιτρόπου Υγείας για την εκ των προτέρων παραγγελία του εμβολίου, ώστε να καλύψει ολόκληρο τον πληθυσμό της ΕΕ, καθώς και τη συλλογική τους επίδειξη αλληλεγγύης για τη λήψη των απαραιτήτων μέτρων προς αποφυγή οποιωνδήποτε  περαιτέρω αρνητικών οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων για τους λαούς μας.

Αγαπητοί φίλοι,

Κατά τη διαχείριση αυτής της δυστυχώς συνεχιζόμενης κρίσης, η Κυβέρνησή μου υπήρξε κατηγορηματική στη λήψη αποφάσεων και θετική στην παροχή φαρμακευτικής και οικονομικής στήριξης στους πολίτες μας, εργαζόμενους και επιχειρήσεις.

Όπως πολλές άλλες χώρες, χρειάστηκε να λάβουμε σκληρά και οδυνηρά, αλλά απαραίτητα μέτρα, για να αντιμετωπίσουμε έγκαιρα και με αποτελεσματικό τρόπο αυτή την άνευ προηγουμένου κρίση της δημόσιας υγείας.

Ωστόσο, αναγνωρίσαμε αμέσως ότι, πέραν του να σώσουμε ζωές, έπρεπε επίσης να προστατεύσουμε τον βιοπορισμό και να αντιμετωπίσουμε τη δυνητική οικονομική και κοινωνική αναστάτωση που θα προκαλούσαν τα απαγορευτικά μέτρα.

Προς αυτό τον σκοπό, υιοθετήσαμε ένα γενναιόδωρο πακέτο  δημοσιονομικών μέτρων και μέτρων στήριξης της ρευστότητας, συμποσούμενο σε πέραν των 1,3 δις ευρώ, μέσω του οποίου έτυχαν στήριξης περισσότεροι από 190,000 εργαζόμενοι και χιλιάδες επιχειρήσεις.

Αυτό έγινε κατορθωτό, αφού η Κυπριακή Κυβέρνηση, λόγω της συνετής οικονομικής της διαχείρισης, είχε στο παρελθόν συγκεντρώσει τα απαραίτητα δημοσιονομικά πλεονάσματα, τα οποία μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε έκτακτες περιπτώσεις, όπως η παρούσα κρίση της πανδημίας.

Ο στόχος των μέτρων αυτών, τα οποία εκπονήθηκαν σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς μας εταίρους, ήταν να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, να περισώσουμε την απασχόληση, να διατηρήσουμε το εισόδημα των πολιτών μας, να προστατεύσουμε τα δικαιώματα των εργαζομένων και να παράσχουμε στην οικονομία μας την αναγκαία στήριξη για να ανακάμψει το γρηγορότερο δυνατό.

Θα ήταν παράλειψη εκ μέρους μου αν δεν αναφέρω πως οι προσπάθειες σε εθνικό επίπεδο έτυχαν ουσιαστικής στήριξης από δράσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με την παροχή μεγάλης ευελιξίας στην εφαρμογή των κοινοτικών κανονισμών, έτσι ώστε να δοθεί η ευχέρεια στα κράτη μέλη να λάβουν τα απαραίτητα εθνικά μέτρα για τις οικονομίες τους.

Επιπρόσθετα, το συμφωνημένο δανειοδοτικό πακέτο των 540 δις ευρώ για στήριξη εταιρειών και εργαζομένων στα κράτη μέλη, έχει συμβάλει σημαντικά στην εμπέδωση της εμπιστοσύνης ότι είμαστε συλλογικά έτοιμοι να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα για να προστατεύσουμε τους πολίτες και τις οικονομίες μας.

Όσον αφορά τις οικονομικές προοπτικές της Κύπρου, μετά την αναπόφευκτη υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας το 2020, αναμένουμε σημαντική ανάκαμψη το 2021, με θετικά ποσοστά ανάπτυξης, μείωση της ανεργίας, δημοσιονομικά πλεονάσματα και μείωση του δημόσιου χρέους.

Το σύνθημά μας στην Κύπρο είναι ότι κάθε πρόκληση προσφέρει μια ευκαιρία. Από αυτή την άποψη, η ευρύτερη στρατηγική της Κυβέρνησης για οικονομική ανάκαμψη περιλαμβάνει επίσης την εφαρμογή πολύ αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την περαιτέρω ανάπτυξη βασικών οικονομικών τομέων.

Γι’ αυτό είναι ζωτικής σημασίας να εκμεταλλευτούμε πλήρως άρτι καθιερωμένους ευρωπαϊκούς  μηχανισμούς όπως τους “SURE” και “Recovery and Resilience Facility”, που παρέχουν στην Κυβέρνηση την ευκαιρία να συγκεντρώσει σχεδόν 1,5 δις ευρώ, από τα οποία η πρώτη δόση ύψους σχεδόν 500 εκατομμυρίων έχει εγκριθεί.

Οι δε μεταρρυθμίσεις  τις οποίες σκοπεύουμε να εφαρμόσουμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, έχουν να κάνουν με τα συστήματα συντάξεων, ευημερίας και αγοράς εργασίας, τα συστήματα δικαιοσύνης και υγείας, καθώς και τους τομείς της ψηφιακής μεταρρύθμισης, του τουρισμού, της έρευνας και καινοτομίας και της πράσινης οικονομίας.

Θα συνεχίσουμε επίσης με την υγιή διαχείριση των δημοσίων οικονομικών, επικουρούμενη από ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις επενδυτικό περιβάλλον, προχωρώντας με μια ολοκληρωμένη κυβερνητική στρατηγική για διευκόλυνση των επενδύσεων και μεταρρυθμίζοντας πλήρως τη δημόσια υπηρεσία, ώστε να υποβοηθείται η ανάπτυξη σε μια σύγχρονη, επιστημονική, υψηλής τεχνολογίας και καινοτόμο οικονομία της γνώσης.

Διαβλέπουμε πως  η κυπριακή οικονομία θα διαμορφωθεί τελικά με τέτοιο τρόπο, ώστε να γίνει ακόμα πιο ανταγωνιστική στην παγκόσμια οικονομική σκηνή. Σ’ εμάς εναπόκειται να το επιτύχουμε αυτό και είμαι βέβαιος ότι θα τα καταφέρουμε.

Ενώ η συνεχιζόμενη πανδημία του κορωνοϊού παραμένει η κορυφαία μας προτεραιότητα, δεν πρέπει να παραλείπουμε τον προβληματισμό για το τί μέλλει γενέσθαι. Επειδή θα υπάρχει κόσμος στη μετά –κορωνοϊού εποχή–  το ερώτημα  είναι ‘τί είδους κόσμος;’  Για τον σκοπό αυτό, οι παγκόσμιες προκλήσεις απαιτούν παγκόσμιες απαντήσεις και η παγκόσμια αντοχή απαιτεί ενισχυμένες συνεργασίες. Η τρέχουσα πανδημία έχει αναδείξει την αδήριτη ανάγκη για περαιτέρω συνεργασία σε παγκόσμιο επίπεδο για παροχή καθολικής πρόσβασης σε θεραπείες και εμβόλια.

Στην ουσία, καθώς οι κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις που έχουμε απέναντί μας δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από τα κράτη από μόνα τους,  θα πρέπει να είμαστε και πιο καινοτόμοι από ποτέ στον τρόπο σκέψης μας. Θα πρέπει να σκεφτόμαστε βιώσιμες και δικαιότερες λύσεις. Θα πρέπει να σκεφτόμαστε οικολογικά και ψηφιακά, θα πρέπει να χειριστούμε υπαρξιακές απειλές, όπως η κλιματική αλλαγή.

Καθώς παρακολουθούμε έθνη και διεθνείς οργανισμούς να αγωνίζονται να προσαρμοστούν στις ανάγκες του ταχέως μεταβαλλόμενου κόσμου μας, στη σκέψη μας έρχεται ο όρος πολυμέρεια.

Η αποτελεσματική πολυμέρεια, πέραν των στενών εθνικών συμφερόντων, καθώς και η περιφερειακή και διεθνής συνεργασία, αποτελούν τον μοναδικό βιώσιμο τρόπο αντιμετώπισης των πολύπλοκων και σύνθετων προκλήσεων του 21^ου αιώνα.

Κυρίες και Κύριοι,

Μίλησα για πολυμέρεια αφού αυτό ακριβώς είναι το όραμα της εξωτερικής μας πολιτικής: Να αναπτύξουμε μια προβλέψιμη και ολοκληρωμένη στρατηγική, τόσο διμερώς όσο περιφερειακώς και διεθνώς, η οποία να μας βοηθήσει να θεωρούμαστε ως ένας αξιόπιστος και σταθερός εταίρος της ΕΕ και του ΟΗΕ κι ένας πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Για τον σκοπό αυτό, έχουμε προωθήσει ένα δίκτυο συνεργειών, περιλαμβανομένων τριμερών και πολυμερών σχημάτων με την Ελλάδα, την Αίγυπτο, τον Λίβανο, την Ιορδανία, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη και τις χώρες του Κόλπου, με στόχο την προώθηση της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας στην άμεσή μας περιοχή, με απτά και σημαντικά οφέλη για όλες τις συμμετέχουσες χώρες.

Δυστυχώς, σε αυτό το πλαίσιο και παρά τις τελευταίες θετικές εξελίξεις όσον αφορά τη σταδιακή αποκατάσταση σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και αραβικών χωρών, η Τουρκία επίμονα και συνειδητά κλιμακώνει τις εντάσεις με την επιβολή των επεκτατικών σχεδίων της διά της απειλής των όπλων, είτε στη Συρία, τη Λιβύη, το Ιράκ, το Ναγκόρνο Καραμπάχ και τέλος, την Ελλάδα και την Κύπρο.

Παρακαλώ επιτρέψτε μου να μην επεκταθώ όσον αφορά την καλά γνωστή συμπεριφορά της Τουρκίας στις προαναφερθείσες χώρες  και να επικεντρωθώ στη στάση και τις μονομερείς ενέργειές της έναντι της δικής μου χώρας.

Ενέργειες οι οποίες είναι αντίθετες με το διεθνές δίκαιο και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσα, είτε μέσω παράνομων γεωτρήσεων και σεισμικών ερευνών εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας είτε μέσω του ανοίγματος της περιφραγμένης πόλης των Βαρωσίων, κατά παράβαση των σχετικών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Ενέργειες οι οποίες δυστυχώς λαμβάνουν χώρα ανεξαρτήτως της πρόθεσης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ – την οποία καλωσορίζουμε πλήρως – να συγκαλέσει άτυπη Διάσκεψη με σκοπό να εκτιμηθεί κατά πόσον επικρατούν οι απαραίτητες συνθήκες για συνέχιση των διαπραγματεύσεων απ’ εκεί που είχαν μείνει στο Κραν Μοντανά.

Κι όπως είναι κατανοητό, ελπίζουμε πράγματι πως η Τουρκία θα αντιληφθεί τελικά πως είναι απόλυτη ανάγκη να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον ευνοϊκό για την πραγματοποίηση εποικοδομητικών και καλή τη πίστει διαπραγματεύσεων, επί ίσοις όροις και όχι υπό συνθήκες εκφοβισμού και απειλών.

Κι έχοντας αναφερθεί στο κυπριακό πρόβλημα, θα ήθελα να επανατονίσω πως ο στόχος και η ύψιστη προτεραιότητά μας παραμένει η επανένωση του νησιού μας και η εγκαθίδρυση ενός πραγματικά ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους, ελεύθερου από ξένες εξαρτήσεις, είτε μέσω εγγυήσεων είτε μέσω του δικαιώματος στρατιωτικής επέμβασης και της παρουσίας ξένων στρατευμάτων.

Για μας, το υφιστάμενο απαράδεκτο στάτους κβο ή οποιαδήποτε ιδέα η οποία ξεφεύγει από τις εδραιωμένες παραμέτρους του ΟΗΕ, δεν αποτελεί βιώσιμη επιλογή.

Εξέχοντες Προσκεκλημένοι,

Καταλήγοντας, θα ήθελα να ευχηθώ κάθε επιτυχία στις εργασίες που θα ακολουθήσουν, καθώς και να ευχαριστήσω θερμά τους διοργανωτές της Διάσκεψης του Economist γιατί παρουσιάζουν, όλα αυτά τα χρόνια, σημαντικές πληροφορίες για την κυπριακή οικονομία και το περιφερειακό και διεθνές γεωπολιτικό τοπίο.  

Σας ευχαριστώ.

(ΜΚ/NN)