Ανακοινωθέντα

Η Μαρικκού Κυπρή, την οποία αποχαιρετούμε σήμερα προσευχόμενοι στον Ύψιστο για την αιώνια ανάπαυση της ψυχής της μετά από την απάνθρωπη και βάρβαρη μεταχείρισή της από τις δυνάμεις του Αττίλα το 1974, ήταν ένας άνθρωπος απόλυτα δεμένος με την Ιστορία και τις ρίζες μας. Ένας άνθρωπος που παρά τις εκκλήσεις των παιδιών της να τα ακολουθήσει στον δρόμο της σωτηρίας προς τις  ασφαλέστερες περιοχές, παρέμεινε πεισματικά στο χωριό της, το Έξω Μετόχι,  όπου ήταν και ο τάφος του πολυαγαπημένου της συζύγου που είχε χάσει χρόνια προηγουμένως.

Η Μαρικού Κυπρή ανέβηκε έναν πραγματικό Γολγοθά μεγαλώνοντας τα παιδιά της σε μια πολύ δύσκολη εποχή, με θλιβερό επιστέγασμα  την κατάληψη του 37,5 τοις εκατόν των εδαφών μας από τον τουρκικό Αττίλα, την καταστροφή των ιερών και των οσίων μας, τις χιλιάδες των νεκρών, των αιχμαλώτων, των αγνοουμένων, των εγκλωβισμένων και των άλλων παθόντων, όπως και τον βίαιο ξεριζωμό του ενός τρίτου του πληθυσμού μας.

Πιο τραγική πτυχή οι αγνοούμενοί μας. Δεν είναι μόνο η σκληρή και απίστευτη για τη βαρβαρότητα της μεταχείρισή τους, είναι, μαζί, οι πληγές στις ψυχές των αγαπημένων τους, που εναγωνίως για τόσα χρόνια περιμένουν απαντήσεις για την εξαφάνισή τους. Είναι, ακόμη, η θλιβερή πραγματικότητα της μοιραίας ολοκλήρωσης της ζωής πολλών εκ των συγγενών  που φεύγουν χωρίς να μπορέσουν να ακουμπήσουν το φέρετρο των αγαπημένων τους, χωρίς να μπορέσουν να αφήσουν τα δάκρυα τους στους τάφους τους και να καταθέσουν εκεί την αγάπη τους.

Η περίπτωση της Μαρικκούς Κυπρή είναι γι’ αυτό πολύ χαρακτηριστική. Κανένα από τα τρία της παιδιά δεν είναι σήμερα στη ζωή για να την αποχαιρετήσει μαζί μας. Η Ευθυμία, ο Γεώργιος, η Ανδριανή ακολούθησαν στον θάνατο τον πατέρα τους, όπως και τη μητέρα τους, αλλά χωρίς να μπορέσουν να ευχηθούν σε αυτήν το καλό κατευόδιο και να κλάψουν στο φέρετρο της για την απώλειά της.

Είναι γι’ τούτο το αβάσταχτο δράμα των συγγενών που εμείς υπογραμμίζουμε, επισημαίνοντας τις τεράστιες ευθύνες της Τουρκίας, ότι η εξαφάνιση προσώπου αποτελεί πολλαπλή παραβίαση βασικών και θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι παραβιάσεις αυτές δεν περιορίζονται στα δικαιώματα των αγνοουμένων προσώπων, αλλά επεκτείνονται και στα δικαιώματα των οικογενειών τους. Εκείνοι που διαπράττουν το έγκλημα δεν είναι ένοχοι μόνο για την εξαφάνιση των αγνοουμένων προσώπων αλλά και για τη διαιώνιση της δυστυχίας των οικογενειών τους.

Τα λείψανα της Μαρικκούς Κυπρή εντοπίστηκαν σε μαζικό τάφο στο Έξω Μετόχι το 2014. Μαζί με τα δικά της λείψανα ήταν και τα λείψανα πέντε άλλων προσώπων, συγχωριανών της. Τα ευρήματα ομιλούν. Δεκάδες είναι οι μαρτυρίες για τη βάρβαρη μεταχείριση ηλικιωμένων, και όχι μόνο, που δεν θέλησαν να εγκαταλείψουν τα χωριά τους, παραγνωρίζοντας τον επερχόμενο κίνδυνο από την προέλαση των τουρκικών στρατευμάτων. Μαρτυρίες που αναφέρονται σε πυροβολισμούς και εκτελέσεις εν ψυχρώ, ακόμη και γερόντων που έβγαιναν φοβισμένοι από τα σπίτια τους για να παραδοθούν με τα χέρια ψηλά και την παράκληση στο βλέμμα τους για έλεος.

Αλίμονο! Πόσοι και πόσοι συμπατριώτες μας εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από τον Αττίλα; Πόσοι υπέφεραν τα πάνδεινα κατά τη σύλληψη και την αιχμαλωσία τους; Και πόσοι επέζησαν χωρίς να επουλωθούν τα τραύματα στην ψυχή και την καρδιά τους;

Γύρω στα 25 πρόσωπα είχαν αποφασίσει μαζί με την Μαρικκού Κυπρή να παραμείνουν στο Έξω Μετόχι κατά τη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής, που άρχισε στις 14 Αυγούστου 1974, με βομβαρδισμούς πρώτα από την τουρκική πολεμική αεροπορία και στη συνέχεια, τις σφοδρές επιθέσεις σε όλο το μήκος της αμυντικής γραμμής της Εθνικής Φρουράς από τη Μια Μηλιά μέχρι τον Παχύαμμο.

Η υπεροπλία του εχθρού ήταν καταφανής και η μάχη άνιση. Τα υπεράριθμα στρατεύματα των εισβολέων και ο πολύ πιο σύγχρονος εξοπλισμός τους με τα δεκάδες άρματα μάχης και τη συνεχή δράση της πολεμικής τους αεροπορίας,  είχαν ως αποτέλεσμα την υποχώρηση των διαφόρων τμημάτων της Εθνικής Φρουράς και την ταχεία προέλαση των τουρκικών δυνάμεων σε όλη τη Μεσαορία μέχρι την Αμμόχωστο και πιο βόρεια μέχρι και σε όλο το μήκος της Καρπασίας.

Από τις πρώτες ώρες είχε αποκοπεί και ο κύριος δρόμος Λευκωσίας – Αμμοχώστου, με αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό όσων συμπατριωτών μας παρέμειναν στα χωριά τους, όπως και πολλών εθνοφρουρών μας που δεν είχαν επιτύχει να διαφύγουν μέχρι τότε σε ασφαλέστερες περιοχές. Έτσι σε χωριά, όπως το Έξω Μετόχι, το Νέο Χωρίο Κυθρέας, το Τραχώνι, το Στρογγυλό και την Άσσια γράφτηκαν πολλές προσωπικές τραγωδίες, όπως της Μαρικκούς Κυπρή και πολλών άλλων συμπατριωτών, οι οποίοι στο διάστημα που ακολούθησε δεν έδωσαν οποιαδήποτε σημεία ζωής.

Μέχρι  που στο πλαίσιο του προγράμματος εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων Κύπρου,  το οποίο λειτουργεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, γίνεται κατορθωτό να εντοπίζονται λείψανα, να ταυτοποιούνται και να παραδίδονται στους οικείους για ταφή, σύμφωνα με τη θρησκεία και τις παραδόσεις μας, αλλά και με την αναγνώριση και την απόδοση της δέουσας τιμής που τους οφείλει η Πολιτεία μας.

Το πρόβλημα των αγνοουμένων εξακολουθεί να είναι ανοικτό, λόγω της άρνησης της Τουρκίας να επιδείξει τη δέουσα βούληση και συνεργασία για τη διαλεύκανση και της τελευταίας περίπτωσης αγνοουμένου.  Δεν υποτιμούμε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής,  αλλά οι περισσότερες περιπτώσεις των αγνοουμένων μας δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί. Εξακολουθούν να αγνοούνται άλλοι  851 συμπατριώτες μας, οι περισσότεροι, δηλαδή, από όσους αρχικά  καταχωρήθηκαν στον κατάλογο της Επιτροπής για διερεύνηση της τύχης τους.

Βασική θέση και απαίτησή μας είναι να επιτραπεί, επιτέλους, από τον κατοχικό στρατό η διενέργεια εκταφών χωρίς οποιουσδήποτε περιορισμούς στις λεγόμενες στρατιωτικές περιοχές, όπως και η πρόσβαση ερευνητών στα αρχεία του, όπου με βεβαιότητα μπορούν να αντληθούν στοιχεία για πολύ περισσότερες περιπτώσεις αγνοουμένων.

Και, βεβαίως, να δοθεί πληροφόρηση για το τεράστιο θέμα της μετακίνησης οστών από τους αρχικούς χώρους ταφής σε άλλους, προκειμένου να συγκαλυφθεί – αν είναι δυνατόν – το αποτρόπαιο έγκλημα της εν ψυχρώ εκτέλεσης συμπατριωτών μας, όπως συνέβη και με την περίπτωση των 70 Ασσιωτών, που οι σωροί τους  ρίφθηκαν σε πηγάδια στην τοποθεσία Ορνίθι της Αφάνειας.

Οι ευθύνες της Τουρκίας είναι τεράστιες και θα πρέπει να ανταποκριθεί στη δίκαιη απαίτησή μας – που είναι και απαίτηση διεθνών οργανισμών και θεσμών, όπως ο ΟΗΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων – και να επιδείξει την αναγκαία βούληση εμπράκτως, ώστε να τερματιστεί ο πόνος και η αγωνία όλων των συγγενών.

Πρώτιστη και ύψιστη προτεραιότητά μας μαζί με το θέμα των αγνοουμένων, παραμένει η προσπάθεια για εξεύρεση λύσης του Κυπριακού, η οποία να επανενώνει τη μοιρασμένη πατρίδα μας, να τερματίζει την κατοχή και να ανοίγει νέες προοπτικές για το σύνολο του λαού μας, σε συνθήκες ελευθερίας, ασφάλειας, δημοκρατίας και κοινής ευημερίας.

Επανειλημμένα κατά το τελευταίο διάστημα, τόσο με δημόσιες δηλώσεις του όσο και στις επαφές του με ξένους ηγέτες και τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει τονίσει πως η πλευρά μας είναι έτοιμη για να συμμετάσχει σε έναν νέο κύκλο διαπραγματεύσεων, από το σημείο στο οποίο διακόπηκαν τον περασμένο Ιούλιο στο Κραν Μοντανά.

Στόχος είναι η εξεύρεση λύσης που θα κατοχυρώνει την πλήρη ανεξαρτησία του κράτους, με την κατάργηση των εγγυητικών και επεμβατικών δικαιωμάτων ή τη μόνιμη παρουσία τουρκικού στρατού. Μιας λύσης που θα είναι απολύτως συμβατή με την ιδιότητα της χώρας μας ως κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα διασφαλίζει τη λειτουργικότητα και βιωσιμότητα, δημιουργώντας πραγματικές συνθήκες ειρηνικής συμβίωσης και συνδημιουργίας όλων των Κυπρίων.

Θα πρέπει, όμως, να υπάρξει ενδελεχής και επαρκής προετοιμασία, όπως και ισχυρή βούληση και αποφασιστικότητα απ’ όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, προπάντων από την Τουρκία, με στόχο να διασφαλιστεί το θετικό αποτέλεσμα που προσδοκούμε. Επιπλέον, είναι απαραίτητο να τερματιστούν οι παράνομες ενέργειες και προκλητικές δηλώσεις, όπως οι πρόσφατες και η παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της.

H ισχυρή κρατική μας υπόσταση, η ιδιότητα του κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι διεθνείς μας συνεργασίες, η υποδειγματική λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών στη χώρα μας, αποτελούν σήμερα το υπόβαθρο πάνω στο οποίο οικοδομούμε τη δική μας προσπάθεια για απαλλαγή από την κατοχή.

Με την ενότητα και την υπευθυνότητα όλων, όπως και με εθνική ομοψυχία, μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά και να επιτύχουμε τον τερματισμό της απαράδεκτης σημερινής κατάστασης της τουρκικής κατοχής. Αυτός είναι ο στόχος και η επιθυμία όλων προκειμένου να δικαιώσουμε και τη θυσία όλων των συμπατριωτών μας που έπεσαν θύματα της βαρβαρότητας του Αττίλα.

Αιώνια ας είναι η μνήμη της Μαρικκούς Κυπρή που κατευοδώσουμε σήμερα.

__________

ΡΜ/ΣΧ