Ανακοινωθέντα

«Αι Ιταλικαί δυνάμεις προσβάλλουν από της 5.30 πρωινής της σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους».

Κυρίες και κύριοι,

Πριν από 81 χρόνια, το πρωί της 28^ης Οκτωβρίου 1940, οι Έλληνες άκουσαν το συγκεκριμένο «πολεμικόν ανακοινωθέν».   Λίγες ώρες προηγουμένως είχε προηγηθεί η ξεκάθαρη απάντηση «Alors, c’est la guerre!» το οποίο μεταφράζεται σε «Ώστε λοιπόν, πόλεμος!» του Ιωάννη Μεταξά προς τον Ιταλό πρέσβη Εμμανουέλε Γκράτσι, ο οποίος με αλαζονικό τρόπο ζήτησε την παράδοση και υποδούλωση της Ελλάδας.

Το γενναίο και περήφανο ΟΧΙ των Ελλήνων απαντούσε στην αλαζονεία και στον επεκτατισμό του Ιταλογερμανικού άξονα.  Το ΟΧΙ του Έλληνα στο φασισμό σταμάτησε την λαίλαπα της Ιταλογερμανικής βαρβαρότητας και ο μέχρι τότε άτρωτος Ιταλογερμανικός άξονας κλονίστηκε μπροστά στη δύναμη των ηθικών αξιών και της ιστορικής κληρονομιάς που πλαισιώνουν την ελληνική ψυχή.  Ο ηρωικός εκείνος αγώνας των Ελλήνων, που υπερασπίστηκαν με υπερηφάνεια και αξιοπρέπεια την ελευθερία τους, ενέπνευσε τους δημοκρατικά σκεπτόμενους ανά το παγκόσμιο.  Οι νίκες των Ελλήνων στα χιονισμένα βουνά της Ηπείρου συνέβαλαν καθοριστικά στην αφύπνιση των αντιστασιακών δυνάμεων της δημοκρατικής Ευρώπης.

Ο ελληνικός λαός έδωσε το φωτεινό παράδειγμα της αντίστασης και της προάσπισης των θεμελιωδών αρχών της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης που κληρονόμησε από τους αρχαίους Έλληνες.  Το ΟΧΙ φανέρωσε το μεγαλείο της ψυχής του Έλληνα, το οποίο στη συνέχεια εκδηλώθηκε μέσα από την ιαχή «ΑΕΡΑΣ» στις παλικαρίσιες μάχες της Πίνδου.  Στην γραμμή των οχυρών της Ηπείρου, ο αγέρωχος Έλληνας μαχητής πρόταξε το εθνικό του φρόνημα, την αυταπάρνηση και την αγάπη του για την πατρίδα.  Το έπος του αλβανικού μετώπου συγκλονίζει τον κόσμο και υποχρεώνει όλους να υποκλιθούν και να αναγνωρίσουν το μεγαλείο της ελληνικής ψυχής.  Ο Πρωθυπουργός της  Μεγάλης Βρετανίας, Γουίνστον Τσώρτσιλ, στον λόγο που εκφώνησε από το BBC τις πρώτες ημέρες του Ελληνοιταλικού Πολέμου τόνισε με έμφαση ότι «Μέχρι τώρα λέγαμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες. Τώρα θα λέμε: Οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες».  Στην δε ομιλία του στο Αγγλικό Κοινοβούλιο στις 24 Απριλίου 1941 υπογράμμισε ότι «Η λέξη ηρωισμός φοβάμαι ότι δεν αποδίδει το ελάχιστο εκείνων των πράξεων αυτοθυσίας των Ελλήνων, που ήταν καθοριστικός παράγων της νικηφόρου εκβάσεως του κοινού αγώνα των εθνών, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διά την ανθρώπινη ελευθερία και αξιοπρέπεια.  Εάν δεν υπήρχε η ανδρεία των Ελλήνων και η γενναιοψυχία τους, η έκβαση του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου θα ήταν ακαθόριστη».

Το ΟΧΙ των Ελλήνων αποτελεί ορόσημο στην ιστορική πορεία του Ελληνισμού.  Η φιλοπατρία και το μήνυμα για εθνική ενότητα και πίστη σε αρχές και ιδανικά αποτελούν για εμάς τους Έλληνες ένδοξα σημεία αναφοράς τα οποία μας υποδεικνύουν το δρόμο της ιστορικής μας κληρονομιάς και του εθνικού μας φρονήματος.  Τα Ελληνοχριστιανικά μας ιδεώδη και οι ηθικές μας αξίες αποτελούν λαμπάδα φωτός και έχουμε χρέος να διαφυλάξουμε τις παρακαταθήκες της θυσίας και του αγώνα των προγόνων μας.

Οι σελίδες της ένδοξης ελληνικής ιστορίας ξαναγράφτηκαν το 1940, μέσα από την επίδειξη απαράμιλλου ψυχικού σθένους, θάρρους και ανδρείας που επέδειξαν οι απόγονοι των τριακόσιων του Λεωνίδα και των ηρώων του 1821.  Πρότυπο μας, οι ήρωες του 1940 οι οποίοι με το μεγαλείο της ψυχής τους, οδήγησαν την Ελλάδα και την ανθρωπότητα σε θρίαμβο ενάντια στις σκοτεινές δυνάμεις του Άξονα, χαράζοντας την λαμπρότερη σελίδα της νεότερης ελληνικής ιστορίας. 

Η αντίσταση των Ελλήνων ήταν παραπάνω από ηρωική.  «Επολεμήσατε άοπλοι εναντίον πανόπλων και ενικήσατε.  Μικροί εναντίον μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν είναι δυνατόν να γίνει άλλως, διότι είσθε Έλληνες.  Εκερδίσαμεν χρόνον για να αμυνθώμεν. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευγνωμονούμεν» ανέφερε χαρακτηριστικά ο εκφωνητής του ραδιοφωνικού σταθμού Μόσχας.  Τα διδάγματα εκείνης της περιόδου είναι πολλαπλά και έχουμε χρέος  να θυμόμαστε τον ηρωισμό των προγόνων μας.  Έχουμε χρέος να υπενθυμίζουμε σε όσους επιβουλεύονται το Έθνος μας ότι είμαστε έτοιμοι να υπερασπιστούμε ανά πάσα στιγμή την πατρίδα μας και την ελευθερία μας.

Η παταγώδης αποτυχία των πανίσχυρων δυνάμεων του Άξονα να καθυποτάξουν την αδάμαστη ελληνική ψυχή ανάγκασε τον Χίτλερ να παραδεχθεί ότι: «Η ιστορική δικαιοσύνη με υποχρεώνει να διαπιστώσω ότι από όλους τους αντιπάλους μας, ο ελληνικός λαός αγωνίσθηκε τόσο γενναία, ώστε ακόμα και αυτοί οι εχθροί του δεν δύναται να αρνηθούν την προς αυτόν εκτίμηση.  Από όλους τους αντιπάλους, οι οποίοι μας αντιμετώπισαν, μόνο οι Έλληνες στρατιώτες πολέμησαν με παράτολμη και ύψιστη περιφρόνηση προς τον θάνατο». 

Κυρίες και κύριοι,

Η Κύπρος δεν θα μπορούσε να μην δώσει το παρών της στην αντίσταση που κατέβαλε η Μητέρα Πατρίδα ενάντια στον φασισμό και στην υπεράσπιση των υπέρτατων ιδεωδών της ελευθερίας και της δημοκρατίας με τα οποία γαλουχήθηκαν χιλιάδες γενεές Ελλήνων.

Ο εθνικός παλμός των Κυπρίων, τους ώθησε από την πρώτη στιγμή να συμμετάσχουν στην προσπάθεια της Ελλάδας στη μάχη κατά του χιτλερο-φασισμού.  Η συμβολή των Κυπρίων κρίθηκε ως πολύ σημαντική και συνέβαλε ουσιαστικά στην αντίσταση που κατέβαλε η Μητρόπολη του Έθνους ενάντια στα στρατεύματα του Άξονα.  Στις 28 Οκτωβρίου 1940, 35 φοιτητές κατετάγησαν ως εθελοντές στον ελληνικό στρατό οι οποίοι πολέμησαν γενναία στο Αλβανικό Μέτωπο.  Στο Τεπελένι, δύο Κύπριοι φοιτητές της ιατρικής, οι Λουκής Λιασίδης και Βαρνάβας Σιερίφης έπεσαν ηρωικά.  

Μετά την ιταλική επίθεση, οι Ελληνοκύπριοι ζητούσαν να καταταχθούν και να αποσταλούν στα βουνά της Πίνδου για να πολεμήσουν στο πλευρό των Ελλήνων φαντάρων.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα του κλίματος της εποχής αποτελούν οι δηλώσεις του ανταποκριτή του Reuters στη Λευκωσία: «Εις ολόκληρον την Κύπρον επικρατεί αφάνταστος ενθουσιασμός αφ’ης στιγμής ελήφθη η είδησης ότι η Ελλάς απεφάσισε να αμυνθεί διά των όπλων εις την ιταλικήν επίθεσην.  Εις ολόκληρον την νήσον υψώθησαν ελληνικαί σημαίαι, αι οποίαι κυματίζουν παρά τας αγγλικάς.  Μέγα πλήθος έψαλλεν ελληνικούς και αγγλικούς ύμνους εις το [ελληνικό] Προξενείον της Λευκωσίας.  Κατά πυκνάς μάζας προσέρχονται ευσταλείς Κύπριοι, ζητούντες να αποσταλούν εις την Ελλάδα, όπως υπηρετήσουν εις τα τάξεις του ελληνικού στρατού». 

Μετά την ιταλική επίθεση, τριάντα χιλιάδες Κύπριοι εντάχθηκαν και πολέμησαν στις δυνάμεις του «Κυπριακού Συντάγματος» (Cyprus Regiment) και της «Κυπριακής Εθελοντικής Δύναμης» τα οποία ιδρύθηκαν το 1940.  Οι Κύπριοι των δύο αυτών στρατιωτικών σωμάτων πολέμησαν, μέσω του Βρετανικού Στρατού, στην Ελλάδα, την Αίγυπτο και τη Λιβύη και πήραν μέρος στη μάχη της Κρήτης.  Στη Βρετανική Δύναμη, που στάλθηκε από την  Μέση Ανατολή να πολεμήσει στην Ελλάδα, περιλαμβάνονταν και 5.000 Κύπριοι, οι μισοί από τους οποίους σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν ή συνελήφθησαν αιχμάλωτοι. Γύρω στους 600 Κύπριους βρίσκονται θαμμένοι σε στρατιωτικά νεκροταφεία στην Αθήνα, στην Κρήτη, στο Ελ Αλαμέιν, στην Αλεξάνδρεια και σε άλλα νεκροταφεία της Αιγύπτου και σε άλλα μέρη της γης.  Αξιοσημείωτο αποτελεί το γεγονός ότι ο μήνας με τη μεγαλύτερη κατάταξη Κυπρίων στα στρατιωτικά σώματα ήταν ο Νοέμβριος του 1940, όπου κατατάχτηκαν 921 εθελοντές,  γεγονός που αντανακλά και τον πρωτοφανή ενθουσιασμό που προκάλεσε στην Κύπρο η ελληνική αντίσταση στην ιταλική επίθεση, τον Οκτώβριο του 1940. 

Κυρίες και κύριοι,

Μέσα από τη σεμνή αυτή τελετή, τιμούμε σήμερα την ελληνική αντίσταση στον φασισμό.  Τιμούμε την υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας, των πανανθρώπινων αξιών, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ειρήνης. Η σημερινή τελετή υπενθύμισης της ένδοξης ιστορίας του ελληνισμού αποτελεί σύμβολο αντίστασης στον Τούρκο κατακτητή.  Σήμερα τιμούμε παγκόσμιες αρχές και αξίες για τις οποίες η Κύπρος εξακολουθεί να αγωνίζεται καθότι βρίσκεται αντιμέτωπη με την έπαρση και την αλαζονεία που διακρίνει την ηγεσία του τουρκικού καθεστώτος, η οποία, συνεπαρμένη από την ισχύ της δύναμης της, κλιμακώνει προκλητικά την αδιαλλαξία της στο Κυπριακό, προβάλλοντας μαξιμαλιστικές και άκρως επικίνδυνες για τον ελληνισμό θέσεις. 

Η πατρίδα μας καλείται καθημερινά να αντιμετωπίσει την επεκτατική βουλιμία του Τούρκου κατακτητή.  Η Τουρκία συνεχίζει να περιφρονεί αρχές, ψηφίσματα και αποφάσεις της διεθνούς και της ευρωπαϊκής κοινότητας και επιμένει στη στρατιωτική κατοχή μιας ευρωπαϊκής χώρας.  Η επί 47 χρόνια κατοχή της πατρίδας μας και οι έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου και στην Αποκλειστική μας Οικονομική Ζώνη, μάς υπενθυμίζει  συνεχώς ότι στον τόπο μας υπάρχει μία ανοικτή πληγή και ότι οφείλουμε να αγωνιζόμαστε για την απαλλαγή της πατρίδας μας από τα κατοχικά στρατεύματα, στο πλαίσιο μιας λύσης μη παρεκκλίνουσας από τα Ψηφίσματα του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καταβάλλει συστηματικές και επίμονες προσπάθειες για την επανέναρξη των συνομιλιών οι οποίες θα έχουν ως στόχο την επίλυση του εθνικού μας προβλήματος.  Μέσα από τη διαμόρφωση στρατηγικών συμμαχιών, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εργάζεται με αποφασιστικότητα και αγωνίζεται για την απελευθέρωση της πατρίδας μας, η οποία θα στηρίζεται στις αρχές και τις αξίες του διεθνούς δικαίου, του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου, διασφαλίζοντας την εθνική και φυσική μας επιβίωση στη γη των πατέρων μας.  Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αγωνίζεται για την επίτευξη μίας λύσης που θα δημιουργεί ένα πραγματικά ανεξάρτητο και σύγχρονο κράτος του οποίου η κυριαρχία, η εδαφική ακεραιότητα και η συνταγματική τάξη δεν θα περιορίζονται από αναχρονιστικά συστήματα εγγυήσεων ή την παρουσία ξένων στρατευμάτων.

Φίλες και φίλοι,

Η αντίσταση των Ελλήνων του 1940 έχει δικαίως κερδίσει τον καθολικό σεβασμό των λαών ανά την υφήλιο.  Η επέτειος του ΟΧΙ έχει καταστεί ως παράδειγμα και έχει διαχρονικά εμπνεύσει πολίτες όλων των ηλικιών ανά το παγκόσμιο.  Ηγέτες και αρχηγοί κρατών αναφέρθηκαν με τα πλέον κολακευτικά λόγια στον αγώνα που κατέβαλαν οι Έλληνες για την υπεράσπιση τόσο της πατρίδας όσο και των αρχών και αξιών τους.  Κάποιοι από τους επιφανείς ηγέτες που εκθείασαν την παλικαρίσια αντίσταση που επέδειξε ο ελληνικός λαός ήταν ο Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Γουίνστον Τσώρτσιλ, ο αρχηγός της Γαλλικής Αντίστασης κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετέπειτα Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Charles de Gaulle και ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής Φραγκλίνος Ρούσβελτ.   

Πέραν όμως από τους επιφανείς ηγέτες της εποχής εκείνης, ο επικός αγώνας των Ελλήνων συνεχίζει να καταγράφεται ποικιλιοτρόπος στην παγκόσμια ιστορία ως πανανθρώπινο αγαθό και ως σημείο τιμής και αναφοράς στον αγώνα για την ελευθερία και την δημοκρατία.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το παγκοσμίου φήμης ροκ συγκρότημα Sabaton, τα μέλη του οποίου έχουν εμπνευστεί από τον αγώνα των Ελλήνων το 1940.  Το πολύ γνωστό τραγούδι του συγκροτήματος Sabaton, με ελεύθερη μετάφραση στην ελληνική ως Θυρεοί (Coat of Arms),  το οποίο τραγουδιέται από εκατομμύρια οπαδούς του συγκροτήματος σε όλο τον κόσμο, ανεξαρτήτως ηλικίας, εθνικότητας, θρησκείας ή φυλής, αναφέρεται στο αγωνιστικό φρόνημα του Έλληνα και την απόφασή του να θυσιαστεί, υπερασπιζόμενος την πατρίδα του και τις παναθρώπινες αξίες που πρεσβεύει.  Οι στίχοι του τραγουδιού, σε μετάφραση στην ελληνική από την αγγλική, αναφέρουν χαρακτηριστικά:

«Εκείνο το ξημέρωμα απεσταλμένος φτάνει. Χάραζε η 28 του Οκτώβρη. Η μέρα του «Όχι».

Στην πράξη αποδεδειγμένα.  Απόγονοι της Σπάρτης, των Αθηνών, της Κρήτης. Κοιτάνε στα βόρεια, έτοιμοι προς τη μάχη: Οι εχθροί εφορμούν απ’ τους λόφους! Στα όπλα!

Αντιμετωπίζοντας την ήττα.  Δεν υπάρχει παράδοση.  Δεν υπάρχει υποχώρηση

Μέρα την μέρα, εκεί, πίσω στις γραμμές τους. Τους εχθρούς απωθούνε. Στον αέρα ανεμίζουν εμβλήματα. Κλήση στα όπλα. Για της Ελλάδος την δόξα.

«Ελευθερία ή Θάνατος».

Θυρεοί διαλαλούν!

Αίμα του βασιλιά Λεωνίδα!

Αεροπορικές επιδρομές, σφυροκοπούνε τη χώρα.  Βομβαρδιστικά που πετάνε, μέρα και νύχτα.  Κρατάει η βροχή έξι μέρες.  Που την έριξαν οι εισβολείς.  Οι βόμβες πήγαν στον βρόντο!

Χτυπάτε σκληρά! Αντιστραφήκαν οι όροι.  Πετάξτε τους πίσω απ’ τους λόφους.

Στα όπλα! Όπως παλιά:  Πολίτες, οπλίτες, η Ελλάς πολεμά!

Μόνοι, χωρίς ξένη βοήθεια. Έξω απ’ την χώρα τους, εκδιώξαν τον ξένο εχθρό.

Για της Ελλάδος την δόξα

«Ελευθερία ή Θάνατος»

Θυρεοί διαλαλούν!

Αίμα του βασιλιά Λεωνίδα!

Σαν τους προγόνους τους. Αιώνων κι αιώνων γενιές. Πολέμησαν μπρος στο φάσμα της ήττας. Ένα χρέος να κρατάν το φιλότιμο. Τους αφήσαν οι τριακόσιοι εκείνοι. «Ελευθερία ή Θάνατος» στ' αλήθεια!

Και έτσι κατόπιν, τώρα ξανά. Αίμα ηρώων την πατρίδα τους σώζει.

Κλήση στα όπλα. Για της Ελλάδος την δόξα.

«Ελευθερία ή Θάνατος».

Θυρεοί διαλαλούν!

Αίμα του βασιλιά Λεωνίδα! ».

Κυρίες και Κύριοι,

Η 28^η Οκτωβρίου 1940 μας δίδαξε ότι όταν ο Ελληνισμός είναι ενωμένος, μπορεί να προτάξει τα στήθη του, να αψηφήσει τις οποιεσδήποτε στρατιωτικές δυσαναλογίες και να νικήσει.  Ο Έλληνας νικάει γιατί πολεμάει με την ψυχή του υπερασπιζόμενος την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την τιμή και την δημοκρατία.  Όταν ο Ελληνισμός είναι ενωμένος μπορεί να αλλάξει τον ρου όχι μόνο της ελληνικής αλλά και της Παγκόσμιας Ιστορίας.  Δεν θα ήταν υπερβολή να χαρακτηρίσει κάποιος την ελληνική αντίσταση ως παγκόσμια επανάσταση στον αγώνα που δίνει ο κάθε λαός και στην ανάγκη του για προάσπιση των πανανθρώπινων αξιών και αρχών όπως είναι η ελευθερία και η Δημοκρατία.

Η Ελλάδα απέδειξε στην παγκόσμια ιστορία ότι, στη μάχη, η στρατιωτική υπεροπλία ενός κράτους είναι υποδεέστερη και ανίσχυρη μπροστά στη δύναμη ψυχής των πολιτών που φυλάσσουν τις Θερμοπύλες της πατρίδας τους και οι οποίοι υπερασπίζονται το δίκαιο και τις πανανθρώπινες αξίες.  

Η Εθνική Επέτειος της 28^ης Οκτωβρίου 1940 αποτελεί το φάρο για τον κάθε ένα από εμάς, αντλώντας διδάγματα από την ένδοξη ιστορία του Ελληνισμού και ταυτόχρονα δείχνοντάς μας τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να πορευτούμε στο μέλλον.  Οφείλουμε να θυμόμαστε, να τιμούμε και να μεταλαμπαδεύουμε στις νέες γενιές το ένδοξο παρελθόν μας και όλους όσους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία.  Θυμούμαστε και τιμούμε, για να μην ξεχάσουμε.   

Τιμή και δόξα σε όλους όσους έδωσαν τη ζωή τους για να ζούμε εμείς ελεύθεροι. Την ιστορία μας δεν πρέπει να την ξεχνούμε.  Ούτε και τους ήρωες μας που με τη θυσία τους μας χάρισαν την λευτεριά μας και που πολύ χαρακτηριστικά μας το υπενθυμίζει ο εθνικός μας ποιητής, Διονύσιος Σολωμός μέσα από τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν».

Κυρίες και κύριοι,

Φίλες και Φίλοι,

«Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά, και σαν πρώτα ανδρειωμένη, χαίρε ω χαίρε, Ελευθεριά!»  

Ζήτω η Εθνική Επέτειος της 28^ης Οκτωβρίου 1940.

(ΑΤ)