Ανακοινωθέντα

«Ως της Κύπρου νεκροί τιμημένοι,

την αγίαν σας μνήμη τιμώ,

κι η φτωχή  μου μούσα θλιμένη,

ένα δάκρυ σας χύνει θερμό»

Με αυτούς τους στίχους γραμμένους πάνω στο στεφάνι, αποχαιρέτισαν πριν 60 χρόνια οι νοσοκόμες του Νοσοκομείου Λευκωσίας τη σωρό των τεσσάρων διαμελισμένων ηρώων του Κούρδαλη. Η νεκρώσιμος πομπή που τους έφερε πίσω στα Σπήλια για την κηδεία, όδευσε από το Νοσοκομείο στον Αστρομερίτη, περνώντας έξω από τα Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς, μετά στην Ευρύχου και τη Γαλάτα, στην Κακοπετριά και τέλος εδώ στην εκκλησία, όπου συναθροίστηκαν σύσσωμες οι κοινότητες Σπηλιών-Κουρδάλων, Κανναβιών, Λειβαδιών, Πολύστυπου, Λαγουδερών, Κυπερούντας, Αμιάντου, όπως και πλήθος κόσμου ακόμα... Σε όλη τη διαδρομή, μια πορεία που κράτησε ώρες και έγινε θριαμβευτική πομπή, τα δάκρυα έσμιγαν με τα «ζήτω».  Οι συγκλονιστικές εκδηλώσεις πένθους, αλλά και τα χειροκροτήματα τιμής και αναγνώρισης, μαρτυρούσαν πόσο ο κυπριακός ελληνισμός τίμησε τα τέσσερα παλληκάρια και πόσα προσδοκούσε από παλληκάρια σαν κι εκείνα...

Ναι, ήταν συχνό φαινόμενο: να επιφυλάσσει ο κόσμος στη σωρό των ηρώων υποδοχή που θύμιζε πανηγύρι. Την πανήγυρη της ελευθερίας και της εθνικής υπερηφάνειας. Την ίδια ώρα που τους συγκλόνιζε ο πόνος και τους διαπερνούσε η θλίψη, μαζί αναδυόταν και μια αίσθηση γιορτής. Γιόρταζαν το θάρρος, την ευψυχία και την αφοσίωση στον κοινό σκοπό, τη θυσία για την ελευθερία! Τέτοιες σκηνές διαδραματίστηκαν σε αρκετές περιπτώσεις, όπως όταν έφτανε η σωρός του Μάτση στο Παλαιχώρι. Έτσι συνόδευσε ο κυπριακός ελληνισμός, σε όλη τη διαδρομή από τη Λευκωσία μέχρι πάνω στα βουνά, τους τέσσερις ήρωές του, που ανατινάχτηκαν κι έφυγαν πρόωρα, στις 20 Ιουνίου 1958. Έφυγαν πρόωρα, αλλά έφυγαν ελεύθεροι. 

Κυρίες και κύριοι, σεβαστοί αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α.,

Μόνο και μόνο να πατά κανείς αυτά τα χώματα του Τροόδους, στη Σολιά, εξήντα χρόνια μετά την ολέθρια έκρηξη που σήκωσε στον αέρα το σπίτι του Αντρέα Πατσαλίδη, νιώθει κάπου στον αέρα αυτόν τη θεία μυσταγωγία της ελεύθερης ψυχής και του φρονήματος των ανθρώπων της…

Το νιώθουμε, στον καθάριο βουνίσιο αέρα, τον αέρα εκείνο που μέσα στα πλεμόνια τους οι νέοι της δεκαετίας του ’50 τον έκαναν αύρα λευτεριάς.

Έχοντας κατά νου το ολοκαύτωμα της 20ής Ιουνίου 1958, ερχόμαστε σήμερα να κοινωνήσουμε στον ιερό αυτό ναό την αίσθηση που μας κληροδοτεί η γενιά της ΕΟΚΑ. Μιαν αίσθηση υπερηφάνειας και ευγνωμοσύνης. 

Νέοι άνθρωποι, όπως ο Κώστας Αναξαγόρου από τα Σπήλια, ο Αντρέας Πατσαλίδης από τα Καννάβια-Κούρδαλι, ο Παναγιώτης Γεωργιάδης από τα Λειβάδια κι ο Αλέκος Κωνσταντίνου από την Κακοπετριά και το Βαρώσι, μέτρησαν το μπόι τους με άξαμο την αγάπη τους για την πατρίδα, την Ελλάδα και τη λευτεριά. Μέτρησαν το μπόι τους απέναντι στο ιερό καθήκον της ελευθερίας και βγήκαν γίγαντες. Με μέτρο τη λατρεία τους για τη μικρή πατρίδα, την Κύπρο του βουνού και της κοινοτικής αδελφοσύνης, την Κύπρο της ελεύθερης πνοής που αναδυόταν πηγαία και γαλανόλευκη μέσα από τη Σολιά, την Πιτσιλιά, τα τιμημένα βουνά της Κύπρου.

Βρέθηκαν γίγαντες και ήρωες. Κι ας ήταν, κατά κυριολεξίαν απλοί καθημερινοί άνθρωποι της ζωής του χωριού, της οικογένειας, της βιοπάλης. Ετάχθηκαν αίφνης, ήρωες και μάρτυρες του Αγώνα. Βαφτισμένοι στην ιερή κολυμβήθρα του όρκου της ΕΟΚΑ, αφοσιωμένοι στον Αρχηγό Διγενή, ταγμένοι ψυχή τε και σώματι σε μιαν υπόθεση που ελάμπρυνε τη ρίζα και τη γενιά τους, το γένος μας ολόκληρο. Η θυσία των τεσσάρων παλληκαριών, όπως και όλων των ανταρτών της ΕΟΚΑ, δίνουν περηφάνια στον κυπριακό ελληνισμό. Περηφάνια που κρατά για πάντα.

Αργότερα, σε μια άλλη εποχή, στον ίδιο όμως αγώνα για την Κύπρο μας και για την ελευθερία έπεσαν μαχόμενοι, τον Ιούλιο 1974 και οι άλλοι δύο ήρωες της κοινότητας. Μαχόμενοι υπέρ πατρίδος απέναντι στον τουρκικό στρατό που εισέβαλε στην Κύπρο, έπεσαν ηρωικά στον άνισο και, φευ, προδομένο πόλεμο, πρώτα ο Λοΐζος Κουκκουλής, ανήμερα της εισβολής στην Κερύνεια και λίγο μετά ο Ανδρέας Ιωάννου στις 23 Ιουλίου 1974, στον Γερόλακκο.

Και οι δύο βρέθηκαν για χρόνια στο μακρύ κατάλογο των αγνοουμένων, μέχρι το 2004 και το 2010, όταν και έγινε ταυτοποίησή τους με τη μέθοδο DNA. Για δεκαετίες ολόκληρες υποβλήθηκαν οι δικοί τους άνθρωποι σε ένα πραγματικό μαρτύριο αβεβαιότητας και αμφιβολίας. Μαζί με τους ήρωες του ’55 αξίζει να τους μνημονεύσουμε. Εξίσου αφοσιώθηκαν, δόθηκαν, αναλώθηκαν και θυσιάστηκαν για την πατρίδα και την ελευθερία.

Επιβάλλεται αυτή την ώρα να πούμε και να διαβεβαιώσουμε ότι η Κυβέρνησή μας επιμένει και κάνει ό,τι είναι δυνατό για τη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων μας. Είναι πάγια η θέση μας, ότι η κάθε οικογένεια έχει το δικαίωμα της πληροφόρησης για την τύχη του αγαπημένου της προσώπου με πειστικά αποδεικτικά στοιχεία. Η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να στηρίζει τη Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε το έργο της να καταστεί αποτελεσματικό. Και πρέπει να ασκηθεί κάθε πίεση στην Τουρκία ούτως ώστε να συνεργαστεί πραγματικά σε αυτή την κατεύθυνση.

Συμπατριώτες, συμπατριώτισσες,

Τα περιστατικά είναι γνωστά. Από το τέλος του 1957 γινόταν μια έντονη προσπάθεια για αναδιοργάνωση των πυρήνων της Πιτσιλιάς οι οποίοι είχαν δεχτεί πολλά πλήγματα. Ανάμεσα στις άλλες προετοιμασίες κι εδώ που τα βουνά σμίγουν Σολιά και Πιτσιλιά, μια μικρή ομάδα αγωνιστών έκαναν δοκιμές και προσπαθούσαν να εξοικειωθούν με αυτοσχέδια νάρκη μεγάλης ισχύος -60 δυναμίτες, αφηγείται ότι είχε βάλει μέσα σε τενεκέ λαδιού ο κατασκευαστής της, Αχιλλέας Μάρκου. Κάτι όμως πήγε στραβά και με το τραγικό ατύχημα οι τέσσερις άντρες ανατινάχτηκαν στον αέρα μαζί με το σπίτι.

Τόσες δεκαετίες αργότερα, τα περιστατικά εκείνα της θυσίας παραμένουν το ίδιο συγκλονιστικά. Ποιός στ’ αλήθεια δεν νοιώθει ρίγος συγκίνησης όταν ακούσει τα λόγια του Αναξαγόρα Λουκά, πατέρα του Κώστα μόλις άκουσε την είδηση για τον θάνατο του γιου του “Έχασα τον πρώτον, έχω αμέσως άλλον!”; Και εννοούσε τον μικρότερο αδερφό του, τον Αντρέα…

Όταν δυο μέρες μετά τη νεκρώσιμη ακολουθία που έγινε στα Σπήλια για τον Κώστα Αναξαγόρα, τον Ανδρέα Πατσαλίδη και δυο «αγνώστους» και αφού στο μεταξύ είχε επιτόπου ταυτοποιηθεί από τους δικούς του ο Παναγιώτης Γεωργιάδης, έγινε εκταφή για την αναγνώριση του τελευταίου, του Αλέκου Κωνσταντίνου. Η μάνα του, Ελπινίκη, έλεγε: «Παιδιά μου ήλθετε να δείτε το φίλο σας, τον γιό μου. Ούτε ο Αλέκος μου πέθανε ούτε οι φίλοι του. Εδώ θαμμένα, καμένα, είναι τα σώματά τους τα οποία και κηδεύουμε. Οι ψυχές τους όμως ζουν, είναι εδώ, φτερουγίζουν κοντά μας, ανεβαίνοντας στον ουρανό, απ’ όπου σαν φωτεινά αστέρια θα μας καθοδηγούν». Τα είπε σωστά. Κατά συνειδήσεως κυριολεξία. Με λόγια βγαλμένα από το απόθεμα μια κοινοτικής συνείδησης που έβγαζε ανθρώπους που πάνω απ’ όλα σκέφτονταν «τι ψυχή θα παραδώσουν».

Ελληνίδες και Έλληνες,

Το ήθος των ανθρώπων στα χρόνια εκείνα, δεν το μνημονεύουμε για να γεμίσουμε αυταρέσκεια, αλλά για να συναισθανθούμε τα όρια και το αληθινό μας μέτρο.

Ας ρίξουμε μια ματιά γύρω μας, σε αυτό τον τόπο -όσο κι αν κάποτε μοιάζει αγνώριστος με τα χρόνια που περνάνε. Εκείνο που έχουμε εδώ αληθινά δικό μας, είναι ξωκκλήσια-μαρτυρίες της πίστης μας και αρχαίες του πείσματος κολώνες. Εκκλησιές, ναοί και θέατρα... σημάδια της ρίζας, του γένους και της απαντοχής μας. Μαζί όμως, πάντα κάπου δίπλα είναι και ηρώα και μνημεία. Μνημεία αγωνιστών που έδωσαν τη ζωή τους γι’ αυτό τον τόπο. Σημάδια κι αυτά ανεξίτηλα του μακραίωνου αριστοκρατικού πολιτισμού, που μας κράτησε μέσα από αιώνες και χιλιετίες. Σαν το μνημείο των τεσσάρων που ανατινάχτηκαν σε θυσία για τη λευτεριά, στο σπίτι εκείνο που έγινε Κούγκι στα Κούρδαλι. Το ίδιο συμβαίνει και με το χρόνο μας. Γεμάτος από επετείους, από μνήμες θυσίας και ηρωικής αυταπάρνησης. Διάσπαρτος από στιγμές μεγαλείου ψυχής, είναι ο χρόνος μας. Ημερομηνίες που σφραγίζουν τη συλλογική μνήμη των Ελλήνων της Κύπρου. Άλλοτε με τις μεγαλειώδεις στιγμές του απελευθερωτικού μας έπους και άλλοτε με τις πικρές στιγμές της δοκιμασίας, όπως οι μνήμες που έρχονται τον άλλο μήνα, μαζί με τον τιμημένο θάνατο των άλλων δυο ηρώων της κοινότητας, του Αντρέα και του Λοΐζου. Πάντοτε όμως με ξεχωριστό ηρωισμό, αυταπάρνηση και μεγαλειώδη ανάταση ψυχής. Στην περιοχή αυτή των Σπήλιων-Κούρδαλι-Λειβαδιών, δυο περιστατικά ξεχωρίζουν και σταματούν τον χρόνο: η πρώτη μεγάλη μάχη της ΕΟΚΑ με το επικό τέχνασμα του Αυξεντίου, τον Δεκέμβριο του 1955 που έκανε τους Άγγλους να θεωρήσουν ότι η καρδιά του Αγώνα βρισκόταν στην περιοχή αυτή και, μετά, η μαρτυρική έκρηξη του Ιουνίου 1958.

Μιλάμε για τέσσερις νέους της δεκαετίας του 1950. Δεν ήταν υπεράνθρωποι ούτε έμπειροι πολεμιστές και παράτολμοι ήρωες. Εκ πρώτης όψεως, ένας τρίτος παρατηρητής δεν θα αναγνώριζε στους νεαρούς βιοπαλαιστές, συχνά οικογενειάρχες, τις προδιαγραφές μαρτύρων της ελευθερίας. Από μιαν άποψη, οι τέσσερις που ανατινάχτηκαν μαζί, ο Κώστας Αναξαγόρα, ο Ανδρέας Πατσαλίδης, ο Παναγιώτης Γεωργιάδης και ο Αλέκος Κωνσταντίνου –που είχε έρθει στα μέρη αυτά καταζητούμενος από το Βαρώσι- δεν ήταν παρά μια παρέα.  Όπως και άλλοι γύρω τους, ο γαμπρός του Παναγιώτη, ο Ανδρέας Ιωάννου, ο Χαράλαμπος Πεττεμερίδης που τους συνόδευσε αρχικά, αλλά και ο Αντρέας Νίκου, ο Αχιλλέας Μάρκου που είχε κατασκευάσει την ισχυρή αυτοσχέδια βόμβα που εξεράγη κι όλοι οι άλλοι. Μαζί κάποτε και οι γυναίκες τους. Η Μαρία Πατσαλίδου που μπροστά στο θανατικό έδειξε θαυμαστή ψυχραιμία και έδωσε την πρέπουσα κατάθεση. Η αδελφή του Παναγιώτη, η Ελένη, που άφηνε τα παιδιά της να βοηθούν με την παρουσία τους μεταφορές και επιχειρήσεις της Οργάνωσης. Μια συντροφιά νέων που ονειρεύτηκαν τον κόσμο και τον τόπο τους αλλιώτικα, σε συνθήκες αξιοπρέπειας και ελευθερίας, με την αυτοδιάθεση και την ιδιοπροσωπία της πατρίδας τους.

Όνειρον του ξύπνιου χαρακτήρισε Γάλλος ιστορικός την εμπειρία του ενωτικού αγώνα για τη γενιά της ΕΟΚΑ. Ήταν πράγματι ένα όνειρο. Αλλά η ευθύτητα, η αρετή και η ευλαβική αφοσίωση των ανθρώπων, τους επέτρεψαν να το ζωντανέψουν και να του δώσουν σάρκα και οστά, από την ίδια τη σάρκα και τα κόκκαλά τους. Μάρτυράς μας, η διαμελισμένη σωρός των τεσσάρων παλληκαριών, που οι δικοί τους τους αναγνώρισαν από μια τούφα μαλλιά ή ακόμα και από τα δόντια...

Οδοδείχτες της συνείδησης του λαού μας έγιναν τέτοιοι ήρωες με τη θυσία τους. Κι ο λαός αυτός υψώθηκε στο μεγαλείο ενός αντιαποικιακού αγώνα που έκαμψε τη μεγάλη αυτοκρατορία. Αλλά δυστυχώς αυτό δεν στάθηκε αρκετό. Αυτά που κέρδισαν οι αγωνιστές και οι ήρωες, τα παλληκάρια του Διγενή, δυστυχώς μετά τα στράβωσαν οι πολιτικές. Η ΕΟΚΑ κέρδισε τον αγώνα, αλλά δυστυχώς μετά κάπου κάτι χάσαμε. Από τις Σεϋχέλλες μέχρι τη Ζυρίχη...

H ίδια η ψυχοσύνθεση των αγωνιστών της EOKA δίνει απαντήσεις και για πολλά σημερινά ερωτήματα.  Διότι στην προσωπικότητά τους συγκέντρωναν όλα εκείνα τα στοιχεία που έκαμαν το έπος του ενωτικού αγώνα να λαμπρύνει την κυπριακή ιστορία και να χαρίσει στον κυπριακό Eλληνισμό περηφάνια που κρατά για πάντα. Πέραν απ’ τη φιλοπατρία και την παλληκαριά οι ήρωες του ενωτικού έπους είχαν βαθιά ριζωμένο μέσα τους εκείνο το ήθος που έκαμε τους Έλληνες Kύπριους νέους να βαδίζουν στον αγώνα και στο μαρτύριο εντελώς φυσικά, σχεδόν με την ίδια φυσικότητα που κάποιοι άλλοι διασχίζουν ένα δρόμο για να πάνε στη δουλειά τους.

Φίλες και φίλοι,

Πολλές φορές μπορεί να διερωτόμαστε εμείς οι σημερινοί: πού εύρισκαν τότε οι νέοι της Kύπρου το θάρρος να ρίχνονται ολόψυχα στον Aγώνα, αψηφώντας τον θάνατο; Τι ήταν εκείνο που έκαμνε τότε άνθρωπους απλούς της βιοπάλης να γίνονται από τη μια στιγμή στην άλλη ήρωες και μάρτυρες της λευτεριάς; Πώς ήταν δυνατό παλληκάρια στον ανθό της νιότης τους να βαδίζουν στον θάνατο τραγουδώντας; Πώς μπορούσαν οι νεαροί λυκειόπαιδες να ζηλεύουν τον τιμημένο θάνατο των συμμαθητών τους που είχαν μαρτυρήσει και να διψούν για νά ’ρθει η σειρά τους; Πώς οι μανάδες έδιναν έτσι απλά την ευχή τους στο γυιο τους που πήγαινε να χαθεί για την πατρίδα;

Ποιόν αέρα ανάπνευσαν, τι ελιές, χαλούμι και τομάτα έφαγαν; Ποιά νανουρίσματα άκουσαν απ' τη μάνα τους; Ποιά ζωή ρούφηξαν μεγαλώνοντας μέσα στην κοινότητα; Πάνω σε ποιαν αίσθηση του Άλλου και σεβασμό του κόσμου έστησαν και ανέπτυξαν αξίες ακατάλυτες; Σε ποια φτωχικά σχολειά κέρδισαν τόσο μεγάλο πλούτο, τις αρχές και το συλλογικό ένστικτο του πολυχιλιετούς πολιτισμού μας; Ποιάν επική αφήγηση και διδαχή έβαλαν μέσα τους ακούγοντας τους προγονούς τους να απαγγέλλουν Βασίλη Μιχαηλίδη, την 9^η Ιουλίου, τη Ρωμιοσύνη την συνώτζιαιρη του κόσμου;

Δεν υπάρχει καμιά περίτεχνη εξήγηση. Ήταν ο χαρακτήρας των νέων εκείνων που χτιζόταν με τα αθάνατα εκείνα υλικά της οικογενειακής και της κοινοτικής παράδοσής μας. Με τις αξίες της ελληνικής παιδείας, αλλά και της λαϊκής ευσέβειας. Ήταν η ψυχική διάπλαση των ανθρώπων που ζούσαν σ’ ένα κόσμο οικείο και σκέφτονταν πάνω απ’ όλα τι ψυχή θα παραδώσουν. Ήταν η ελληνορθόδοξη παράδοση που την είχαν φυσικό βίωμα και όχι κάποια υψηλή άνωθεν διδαχή ή και πολιτική προπαγάνδα. Ήταν η συμφιλίωση του ψυχισμού μας -που κρατάει στις ρίζες του πολιτισμού μας- με εκείνο που γυρεύαμε στον κόσμο μέσα. Mπορούσαν οι ήρωες της εποχής εκείνης να ξεπερνάνε το Eγώ τους γιατί με θέρμη πίστευαν και ήσαν αφοσιωμένοι σε κάτι ανώτερο, στο Eμείς.

H  ευθύτητα, η αρετή, η αφοσίωση στο συλλογικό σκοπό και η ευλάβεια των ανθρώπων, επέτρεψε να ζωντανέψει τ’ όνειρο. Aπ’ τις κορφές του Mαχαιρά και τα κρησφύγετα της Σολιάς, της Πιτσιλιάς και του Δικώμου, μέχρι τον αχυρώνα και την ιερή σπηλιά του Aυξεντίου, το μεθυστικό άσμα της ελεύθερης ελληνικής ψυχής δεν μπορούσε να κρυφτεί ούτε και να σωπάσει. Ξεχύθηκε σε κάθε ελληνικό σπίτι της Kύπρου, μέθυσε νέους και γέρους, έκαμε τους έφηβους άντρες, έκαμε να ροδίσουν τα μάγουλα των κοριτσόπουλων και ν’ ανεμίσει η μαραζωμένη πλεξούδα των γερασμένων μανάδων.

Σε αυτή την ίδια κολυμβήθρα, την κολυμβήθρα του όρκου των αγωνιστών της EOKA, πρέπει να αναβαπτιζόμαστε κάθε στιγμή αν θέλουμε να κρατήσουμε ψηλά το κεφάλι και να δώσουμε νόημα στην πεζή καθημερινότητα που μας απορροφά, αλλά και να σταθούμε ορθοί απέναντι στη δοκιμασία της συνεχιζόμενης τουρκικής κατοχής.

Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,

Με αυτή την ξένη κατοχή και με την Τουρκία να πατά την Κύπρο ποτέ δεν θα συμφιλιωθούμε. Με διαφορετικά μέσα σήμερα, τον ίδιο όμως αγώνα έχουμε να κάνουμε. Αγώνα απελευθέρωσης. Αγώνα επανένωσης της απελευθερωμένης χώρας μας.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με άοκνες προσπάθειες και με επιμονή, προσπαθεί μεθοδικά να οδηγήσει τα πράγματα σε μια αληθινή διαπραγμάτευση με στόχο το τέλος της κατοχής. Μεθοδικά: αξιοποιώντας διεθνή ερείσματα και δημιουργώντας συγκλίσεις συμφερόντων, συνθήκες συνεργασιών και συμμαχίες.

Παρά τις δυσκολίες, παρά την τουρκική προκλητική αδιαλλαξία και τελικά το αδιέξοδο, περίπου τέτοιες μέρες πέρσι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κατάφερε εκεί, στο Κραν Μοντάνα της Ελβετίας, να έχουμε για πρώτη φορά τοποθέτηση από τον ίδιο τον Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών ότι δεν νοείται λύση του Κυπριακού με εγγυήσεις ή δικαιώματα επέμβασης της Τουρκίας και ότι λύση σημαίνει ότι αποχωρεί ο τουρκικός στρατός από την Κύπρο.

Αυτές τις μέρες, με τα όσα γνωρίζουμε από προσχέδιο Έκθεσης του Γενικού Γραμματέα, καθίσταται σαφές ότι η διαπραγμάτευση μπορεί να συνεχιστεί. Δεν ισχύουν όσα κάποιοι προμηνούσαν με τον ισχυρισμό ότι εγκαταλείφθηκε η διαπραγμάτευση και ότι δήθεν κανείς δεν ενδιαφέρεται… Όπως επιζητούσε η δική μας πλευρά με διαβήματα του Προέδρου της Δημοκρατίας, οι διαπραγματεύσεις μπορούν να ξαναρχίσουν από εκεί που είχαμε μείνει εξαιτίας της αρνητικής στάσης που κράτησε η Τουρκία.

Να ξεκινήσουν ξανά διαπραγματεύσεις στη βάση του «πλαισίου Γκουτέρες» το οποίο, μεταξύ άλλων, ταυτίζει τη λύση με την ασφάλεια του κυπριακού λαού και το τέλος της αξίωσης της Τουρκίας να ελέγχει τη χώρα μας και να παρεμβαίνει στις υποθέσεις μας. Η ελληνική κυπριακή πλευρά ήταν διαρκώς και είναι και τώρα έτοιμη για την επανέναρξη της διαπραγμάτευσης. Έτσι θα αναζητηθεί ένας αποδεκτός συμβιβασμός για να μπορέσουμε να ζήσουμε συνεργαζόμενοι με τους Τουρκοκυπρίους μέσα από μια συμφωνία για μια λειτουργική και βιώσιμη πολιτεία. Μέσα σε ένα σύγχρονο κράτος δικαίου, το οποίο θα λειτουργεί σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες μέσα στην ΕΕ. Μαζί με τους Τουρκοκύπριους, χωρίς Τουρκία.

Λέγονται πολλά και διάφορα… Το «πλαίσιο Γκουτέρες» καταγράφει όμως έξι παραμέτρους ή περιοχές διαπραγμάτευσης, μεταξύ των οποίων τα νευραλγικής σημασίας θέματα ασφάλειας. Για πρώτη φορά με την περσινή διάσκεψη καταγράφηκε στο επίπεδο των Η.Ε. και του ίδιου του Γ.Γ. προσωπικά, ότι με τη λύση η Κύπρος πρέπει να γίνει μια «κανονική χώρα», χωρίς ξένους εγγυητές, παρεμβάσεις και στρατούς. Αυτό θα επιδιώξει στη διαπραγμάτευση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και σε αυτή την επιδίωξη –που είναι νομίζω κοινή για όλους μας- πρέπει να τον στηρίξουμε.

Γιατί μιλώντας για λύση του Κυπριακού, μιλάμε για τέλος της τουρκικής κατοχής. Επομένως μιλάμε για τη νέα εποχή της χώρας μας, χωρίς ξένο στρατό κατοχής, αλλά και χωρίς Συνθήκες που μπορεί να φέρουν ξανά επεμβάσεις και στρατούς στην Κύπρο. Μιλάμε για τερματισμό των όποιων επεμβάσεων στα εσωτερικά της Κύπρου, άρα την αντικατάσταση των εγγυήσεων και παρεμβατικών δικαιωμάτων από ένα σύγχρονο σύστημα ασφάλειας που θα τερματίζει την ομηρία της χώρας μας από τρίτες δυνάμεις.

Ελληνίδες και Έλληνες,

Nομίζω πως τα μεγάλα λόγια και τα περίπλοκα νοήματα δεν έχουν πολλά να προσθέσουν. Γιατί η αλήθεια είναι τόσο απλή, τόσο άμεση, τόσο χειροπιαστή: όσο τα αποκαΐδια του Γρηγόρη Aυξεντίου, όσο τα διαμελισμένα παλληκάρια στο Κούρδαλι. Tα απλά λόγια είναι τόσο αληθινά γιατί ξυπνάνε μέσα μας μνήμες κρυμμένες ακόμα και για πράγματα που δεν ζήσαμε, αλλά που είναι πράγματα που γεμίζουν τον αέρα που αναπνέουμε.

Nιώθουμε τη θυσία, το ολοκαύτωμα, το αγέρωχο βλέμμα, το αταλάντευτο βήμα προς τον θάνατο που ήταν το ίδιο βήμα που ανέβαινε τα σκαλοπάτια της λευτεριάς του Eυαγόρα Παλληκαρίδη. Nιώθουμε τη γεύση της περηφάνιας στο στόμα των ηρώων μας: όπως περίπου νιώθουμε το σφίξιμο του σκοινιού που τύλιξε τον λαιμό του Kαραολή, απελευθερώνοντας την ψυχή του ελληνισμού της Κύπρου.

Kρατήστε αυτές τις άσβεστες αισθήσεις και ας μείνουν πάντα οδηγός μας. Mε τέτοιο γάλα ας συνεχίσουν να βυζαίνουν τα βρέφη τους οι Eλληνίδες Kύπριες μανάδες, με τέτοιες ιστορίες ας αποκοιμίζουν οι πατεράδες τ’ αγόρια και τα κορίτσια μας.  Μόνο έτσι θα αξιωθούμε για τη λευτεριά που τόσες φορές κέρδισε αυτός ο τόπος κι ο λαός μας και που ακόμα μας την αρνούνται ξένοι κατακτητές και δυνάστες. 

Αιωνία ας είναι η μνήμη του ηρωομάρτυρα από τα Σπήλια Κώστα Αναξαγόρα και των τριών συναγωνιστών του, Ανδρέα Πατσαλίδη, Παναγιώτη Γεωργιάδη και Αλέκου Κωνσταντίνου. 

Αιωνία ας είναι η μνήμη και του Ανδρέα Ιωάννου και του Λοΐζου Κουκκουλλή που για την ελευθερία μας και πάλι πολέμησαν απέναντι στον Τούρκο εισβολέα και έπεσαν τον Ιούλιο του 1974.

___________

ΡΜ/ΣΧ