Cookies management by TermsFeed Cookie Consent
Τελευταίες Ειδήσεις

Ανακοινωθέντα

03-12-2021 17:06

Μήνυμα Επιτρόπου Νομοθεσίας κας Λουΐζας Ζαννέτου για την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρίες– 3 Δεκεμβρίου

Η σημερινή ημέρα είναι αφιερωμένη στα άτομα με αναπηρία εστιάζοντας  την προσοχή όλων των φορέων, δημοσίων ή ιδιωτικών, στην ανάγκη ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης και την προτροπή προώθησης  βέλτιστων πρακτικών για την ένταξη των ατόμων με αναπηρία σε κάθε πτυχή της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής. Η κοινωνική αποστιγματοποίηση της αναπηρίας μέσω της ενημερωτικής εκστρατείας της διεθνούς κοινότητας και εθνικής στρατηγικής πήρε σάρκα και οστά το 1992 από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) και τιμάται κάθε έτος στις 3 Δεκεμβρίου με μεγάλη επιτυχία σε παγκόσμιο επίπεδο.

Τα δικαιώματα ατόμων με αναπηρίες διασφαλίζονται τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο.

Σε διεθνές επίπεδο, βασικότερο εργαλείο για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων ατόμων με αναπηρίες αποτελεί η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, μαζί με το Προαιρετικό Πρωτόκολλο, τα οποία έχουν κυρωθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία με τον περί της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες και περί Συναφών Θεμάτων (Κυρωτικό) Νόμο του 2011 (Ν. 8(ΙΙΙ)/2011). Η εν λόγω Σύμβαση του ΟΗΕ θεσπίζει ως κατευθυντήριες γραμμές τον σεβασμό στην εγγενή αξιοπρέπεια και ατομική αυτονομία, τη μη διάκριση, την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή και ενσωμάτωση ατόμων με αναπηρίες στην κοινωνία. Ο σεβασμός στη διαφορετικότητα και η αποδοχή των ατόμων με αναπηρίες, η προσβασιμότητα, ο σεβασμός για τις εξελισσόμενες δυνατότητες των παιδιών με αναπηρίες και ο σεβασμός για το δικαίωμα των παιδιών με αναπηρίες να διαφυλάξουν την ταυτότητά τους αποτελούν θεμελιώδη στοιχεία της Σύμβασης. Κεντρικό σημείο για την εφαρμογή της Σύμβασης έχει καθοριστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες, ρόλο συντονιστικού μηχανισμού ασκεί το Παγκύπριο Συμβούλιο Ατόμων με Αναπηρίες, ενώ η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει οριστεί ως ο Ανεξάρτητος Μηχανισμός για την προώθηση, προστασία και παρακολούθηση της Σύμβασης.

Επιπρόσθετα, τα δικαιώματα ατόμων με αναπηρίες κατοχυρώνονται από τη Σύμβαση αρ. 159 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) για την Επαγγελματική Αποκατάσταση και Απασχόληση Αναπήρων Προσώπων, η οποία μεταφέρθηκε στην κυπριακή έννομη τάξη με τον περί της Συμβάσεως της Επαγγελματικής Αποκαταστάσεως και Απασχολήσεως Αναπήρων Προσώπων (Κυρωτικό) Νόμο του 1987 (Ν. 42/1987). Η Σύμβαση αρ. 159 (άρθρα 2-5) καθιερώνει βασικές αρχές για τον επαγγελματικό προσανατολισμό και απασχόληση των ατόμων με αναπηρίες. Σε περιφερειακό επίπεδο, τα δικαιώματα ατόμων με αναπηρίες προστατεύονται από τον Αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη, όπως έχει κυρωθεί με τον περί του Αναθεωρημένου Κοινωνικού Χάρτη του 1996 (Κυρωτικός) Νόμο του 2000 Ν.27(ΙΙΙ)/2000.

Σε εθνικό επίπεδο, το Γραφείο Επιτρόπου Νομοθεσίας, παρακολουθεί ακούραστα τις εξελίξεις που αφορούν στην προστασία των ατόμων με αναπηρίες και τη συνεχή προσπάθεια της Δημοκρατίας για την τήρηση των διεθνών της υποχρεώσεων με αντίστοιχες νομοθετικές ρυθμίσεις.

Εξαιρετικής σημασίας εξέλιξη στην προστασία των ατόμων με αναπηρίες  έλαβε χώρα μόλις τον Απρίλιο με τη πρόσφατη τροποποίηση του περί Ατόμων με Αναπηρίες Νόμου του 2000 (127(Ι)/2000) με τον Ν. 56(Ι)/2021 ο οποίος αντικατέστησε τον ορισμό του άρθρου 2 ως προς τον όρο «αναπηρία». Σημειώνεται και τονίζεται η συμπερίληψη των ατόμων που πάσχουν από ψυχικές ασθένειες στον ορισμό ως «μακροχρόνια πνευματική διαταραχή» και η πρόσφατη νομοθετική πρωτοβουλία και αλλαγή βρίσκεται σε πλήρη συνάρτηση με την σύγχρονη αντίληψη της διεθνούς επιστημονικής  κοινότητας ως προς τα άτομα με ψυχική ασθένεια στις πρόνοιες του νόμου υπό το φως των διεθνών νομικών κειμένων. Λέξεις και φράσεις όπως «ανεπάρκεια» και «μειονεξία» εξαλείφονται από τον προγενέστερο ορισμό για να συνάδει πλήρως με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία.

Σε μια προσπάθεια καλύτερης εφαρμογής των διεθνών της υποχρεώσεων ως προς την προστασία και διασφάλιση της άσκησης του δικαιώματος στην εργασία και προαγωγής ευκαιριών απασχόλησης και εξέλιξης της σταδιοδρομίας των ατόμων με αναπηρίες στην αγορά εργασίας και στην επαγγελματική αποκατάσταση, η Βουλή έχει ψηφίσει τον περί Πρόσληψης Ατόμων με Αναπηρίες στον Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα (Ειδικές Διατάξεις) Νόμο του 2009 (Ν. 146(I)/2009), όπως έχει τροποποιηθεί, αποβλέποντας στην ανάληψη θετικών δράσεων, μέσω ειδικών διατάξεων, για την πρόσληψη ατόμων με αναπηρίες στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Συγκεκριμένα, με τον Ν. 146(Ι)/2009 ρυθμίζεται η πρόσληψη ατόμων με αναπηρίες που ικανοποιούν καθορισμένα αντικειμενικά κριτήρια, σε ποσοστό 10% των εκάστοτε υπό πλήρωση θέσεων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Παράλληλα, ο περί της Διαδικασίας Διαβούλευσης Κρατικών και Άλλων Υπηρεσιών σε Θέματα που Αφορούν Άτομα με Αναπηρία Νόμος του 2006 (143(I)/2006) καθιερώνει την Κυπριακή Συνομοσπονδία Οργανώσεων Αναπήρων (ΚΥΣΟΑ) ως κοινωνικό εταίρο του κράτους σε θέματα που αφορούν άτομα με αναπηρία και δημιουργεί υποχρέωση για κάθε υπηρεσία του κράτους που αποφασίζει για θέματα που αφορούν άμεσα ή έμμεσα άτομα με αναπηρία, διαβούλευσης με την ΚΥΣΟΑ.

Πέραν τούτων, ο περί Παροχής Επιδόματος Διακινήσεως εις Αναπήρους Νόμος του 1980 (Ν. 36/1980), όπως έχει τροποποιηθεί, διέπει το δικαίωμα ατόμων με αναπηρίες σε επιδόματα, ενώ το δικαίωμα σε χορηγία σε τυφλά άτομα ρυθμίζεται ειδικότερα από τον περί Παροχής Ειδικής Χορηγίας σε Τυφλούς Νόμο του 2011 (Ν. 11(Ι)/2011), όπως έχει τροποποιηθεί. Επιπρόσθετα, έχει δημιουργηθεί Ειδικό Ταμείο του Κέντρου Επαγγελματικής Αποκατάστασης Ατόμων με Αναπηρία, με κύριο σκοπό την προαγωγή της επαγγελματικής κατάρτισης και απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία μέσω της οργάνωσης και λειτουργίας συγκεκριμένων προγραμμάτων και άλλων δραστηριοτήτων εντός των πλαισίων της γενικότερης πολιτικής του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ο περί του Ειδικού Ταμείου του Κέντρου Επαγγελματικής Αποκατάστασης Ατόμων με Αναπηρία, Νόμος του 2000 (Ν. 103(I)/2000), όπως έχει τροποποιηθεί).

Τέλος, τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες κατοχυρώνονται έμμεσα και από το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, και ειδικότερα από το άρθρο 9 (θεμελιώδες δικαίωμα κάθε ατόμου για αξιοπρεπή διαβίωση και κοινωνική ασφάλεια) και το άρθρο 28 (δικαίωμα ίσης μεταχείρισης).

«Ηγεσία και συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία σε έναν κόσμο χωρίς αποκλεισμούς, προσβάσιμο και βιώσιμο μετά την COVID-19»: Η φετινή θεματική για την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρίες 2021. 

(ΜΓ)