Ανακοινωθέντα

Τα τελευταία χρόνια, η Λευκωσία αντιμετωπίζει έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα, η πηγή του οποίου εντοπίζεται κυρίως στην αυξημένη χρήση μηχανοκίνητων οχημάτων ως μέσου διακίνησης. Το φαινόμενο αυτό προκαλεί ανησυχία και καλεί όλους μας σε δράση ώστε να αντιμετωπιστούν οι συνεπακόλουθες επιπτώσεις σε τομείς όπως το περιβάλλον, η ενέργεια, οι συγκοινωνίες, οι αστικές υποδομές, αλλά και κοινωνικό-οικονομικές συνέπειες.

Το Κράτος έχει αναγνωρίσει την ανάγκη η πρωτεύουσα να καταστεί μια πόλη βιώσιμη, πιο οικολογική, πιο ανθεκτική και με κοινωνικά ισότιμες δομές. Προς επίτευξη αυτού του στόχου, η Κυβέρνηση, σε στενή συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και οργανωμένους φορείς, προωθεί σειρά μέτρων και δράσεων για να απαμβλυνθεί το πρόβλημα της κυκλοφοριακής συμφόρησης που προκαλεί ταλαιπωρία για τους πολίτες, ρύπανση του περιβάλλοντος και προβλήματα οδικής ασφάλειας και προσβασιμότητας.

Στο πλαίσιο αυτό, η Στρατηγική του Υπουργείου Μεταφορών για προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας, η οποία είναι σε συνάρτηση με την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή Στρατηγική, επικεντρώνεται στην προώθηση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, μειώνοντας τη χρήση του ιδιωτικού οχήματος και κατ’ επέκταση τους ρύπους και δημιουργώντας ορθή κουλτούρα στην κοινωνία για την ορθή χρήση του οδικού χώρου. Παράλληλα, επιδιώκουμε να καταστήσουμε το οδικό δίκτυο ασφαλή χώρο για τους πεζούς, τους ποδηλάτες, τα άτομα με αναπηρίες και τους μοτοσικλετιστές.

Μέσω ενός ενιαίου συγκοινωνιακού σχεδιασμού, θα μας δοθεί η δυνατότητα για την αξιοποίηση της συγκοινωνιακής υποδομής των πόλεων και τη χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, τις αναπλάσεις του αστικού χώρου και την προώθηση των ενεργών μορφών μετακίνησης όπως το περπάτημα και η ποδηλασία με την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών για την άμβλυνση της κυκλοφοριακής συμφόρησης.

Δεν είναι όμως αυτοσκοπός ένας σχεδιασμός βιώσιμης κινητικότητας αν δεν συνδέεται με τη μέγιστη δυνατή χρησιμότητα, την κινητοποίηση και την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας και των οικονομικών εταίρων, εξασφαλίζοντας ότι ο κάθε σχεδιασμός θα πρέπει να υπηρετεί όχι μόνο τους αριθμούς και τους δείκτες, αλλά πρωτίστως τους πολίτες και τους κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς. Ο στόχος της βιώσιμης κινητικότητας, δεν είναι μόνο θέμα μιας δημόσιας πολιτικής, ενός δημόσιου έργου και παρέμβασης, αλλά και θέμα δεοντολογίας και κοινής ευθύνης.

Στις 19 Νοεμβρίου 2021, έχει υπογραφεί στο Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, το Συμβόλαιο για την Παροχή Υπηρεσιών για την Εκπόνηση του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) για την ευρύτερη αστική περιοχή της πόλης της Λευκωσίας.

Η μελέτη ανατέθηκε στην κοινοπραξία «Transeuropean Consultants for Transport, Development and Information Technology S.A.- TREDIT S.A (Greece) and Nama Consulting Engineers and Planners S.A. NAMA S.A. (Greece)», με αντικείμενο μελέτης την ανάπτυξη ενός Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας για την πόλη της Λευκωσίας,

συμπεριλαμβανομένου του κέντρου της πόλης και της ευρύτερης αστικής περιοχής, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη όλα τα σχετικά ολοκληρωμένα έργα και σχέδια, όπως το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Κινητικότητας Λευκωσίας (ΟΣΚΛ), αλλά και τις μελέτες και τα έργα που προωθούνται ήδη. Επίσης, έμφαση θα δοθεί στην ανάπλαση και στην αναζωογόνηση των αστικών πυρήνων, ιδιαίτερα του κέντρου της πόλης, μέσα από συγκεκριμένα μέτρα βιώσιμης κινητικότητας. Η εκπόνηση του ΣΒΑΚ Λευκωσίας θα βασίζεται στις νέες οδηγίες του ELTIS (2019).

Επιπρόσθετα, κατά τους πρώτους έξι μήνες της εκπόνησης του ΣΒΑΚ, ο Ανάδοχος καλείται να αξιολογήσει και να αναπτύξει λεπτομερώς συγκεκριμένα παραδοτέα σχετικά με την ενίσχυση των δημοσίων μεταφορών και τη διαχείριση της κυκλοφορίας, τα οποία το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και οι Τοπικές Αρχές θεωρούν ως ύψιστης προτεραιότητας και αφορούν κυρίως:

• Τον σχεδιασμό του άξονα, ο οποίος θα περιλαμβάνει αποκλειστικές λωρίδες κίνησης λεωφορείων (λεωφορειολωρίδες), συμπεριλαμβανομένης της οριζόντιας και κάθετης οδικής σήμανσης και της βελτιστοποίησης της φωτεινής σηματοδότησης (bus priority) στις διασταυρώσεις. Ο συγκεκριμένος άξονας, θα μπορεί μελλοντικά να μετατραπεί εύκολα σε ένα άξονα για σύστημα ταχείας διέλευσης λεωφορείων (BRT) ή τραμ.
• Την ανάπλαση και αναζωογόνηση των ιστορικών πυρήνων, του επιχειρηματικού κέντρου, καθώς και των υπολοίπων αστικών πυρήνων της Λευκωσίας.
• Προτάσεις για κλιμακωτά ωράρια εργασίας  με στόχο την καθιέρωση εναλλακτικών ρυθμίσεων για τις μετακινήσεις κατά τις ώρες αιχμής.

Η διάρκεια εκτέλεσης της Σύμβασης είναι 20 μήνες. Το ποσό Συμβολαίου ανέρχεται στις €518.000,00. Το Έργο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ποσοστό 85%, μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος: «Ανταγωνιστικότητα και Αειφόρος Ανάπτυξη» και κατά 15% από εθνικούς πόρους.

Σημειώνεται, επιπλέον, ότι από τον συνολικό προϋπολογισμό για την πράσινη ανάπτυξη, 35% θα διατεθεί στον τομέα των βιώσιμων μεταφορών. Πιο συγκεκριμένα, €174 εκ. θα διατεθούν σε επενδύσεις που αφορούν:

• την υλοποίηση των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας που περιλαμβάνει την εισαγωγή των λεωφορειολωρίδων, ποδηλατόδρομων, park and rides και τη βελτίωση της προσβασιμότητας των ποδηλατιστών, των πεζών και των ατόμων με αναπηρία σε αστικά κέντρα σε όλες τις πόλεις τις Κύπρου, κ.ά.,
• τη δημιουργία υποδομών για την ηλεκτροκίνηση και την προώθηση της χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων,
• την εισαγωγή της τεχνολογίας στις μεταφορές με ευφυή συστήματα.  

Η αναβάθμιση του συστήματος των μέσων μαζικής μεταφοράς που αναμένεται να επιφέρουν οι νέες συμβάσεις δημοσίων μεταφορών με την ταυτόχρονη εισαγωγή προηγμένης  τεχνολογίας σε θέματα τηλεματικής αποτελούν βασική μεταρρύθμιση στην επίτευξη των στόχων μας ως προς τη βιώσιμη ανάπτυξη. Επίσης, σημαντική είναι και η  σταδιακή ανάπτυξη μιας αυξημένης υπηρεσίας δημοσίων μεταφορών, διαμέσου της  εισαγωγής λεωφορειολωρίδων με την παράλληλη χρήση ευφυών συστημάτων μεταφορών, όπως προβλέπεται από τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας των πόλεων.  Έχει ήδη τροχιοδρομηθεί η δημιουργία σταθμών λεωφορείων και προχωρούμε επίσης, σε συνεργασία με τους Αρμόδιους Φορείς, στην υλοποίηση σταθμών Park and Ride.

Σημαντικός στόχος του Υπουργείου Μεταφορών αποτελεί η πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τεχνολογίας, διαμέσου της χρήσης ευφυών συστημάτων μεταφορών.  Μέσω της αξιοποίησης των δυνατοτήτων της τεχνολογίας και των ευφυών συστημάτων μεταφορών, οι μεταφορές μπορούν να καταστούν ασφαλέστερες, αποδοτικότερες και βιώσιμες, προσφέροντας παράλληλα επιπρόσθετους και αποτελεσματικότερους μηχανισμούς διαχείρισης της κυκλοφορίας. Οι ψηφιακές τεχνολογίες βοηθούν στον περιορισμό του ανθρώπινου σφάλματος και υποστηρίζουν την πράσινη άρα βιώσιμη ανάπτυξη. Από τις προγραμματιζόμενες δράσεις μας με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, ξεχωρίζει η αναβάθμιση του υφιστάμενου Συστήματος Περιφερειακού Ελέγχου στη Λευκωσία και στη Λεμεσό για τον αυτόματο έλεγχο και τη συνεχή ρύθμιση των φώτων τροχαίας και των φωτοελεγχόμενων διαβάσεων πεζών, με σκοπό την εύρυθμη και απρόσκοπτη διακίνηση των οχημάτων, καθώς και την μείωση των καθυστερήσεων που θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση των εκπομπών. Το προτεινόμενο κεντρικό σύστημα διαχείρισης της κυκλοφορίας θα περιλαμβάνει και τη δυνατότητα παροχής προτεραιότητας στα αστικά λεωφορεία στους κύριους άξονες δημοσίων μεταφορών, καθώς επίσης και στα οχήματα έκτακτης ανάγκης όπως ασθενοφόρα και πυροσβεστικά οχήματα, δίνοντας  τους προτεραιότητα όταν υπάρχει ανάγκη.

Επίσης σημαντική είναι η εγκατάσταση ηλεκτρονικών πινακίδων μεταβλητών μηνυμάτων στους αυτοκινητόδρομους και η επέκταση των ευφυών συστημάτων μεταφορών στους κύριους άξονες στις πόλεις, δημιουργώντας το υπόβαθρο που να υποστηρίζει την επιτήρηση του οδικού δικτύου όσο και τη διαχείριση της κυκλοφορίας. Οι σχεδιασμοί περιλαμβάνουν, σε κατοπινό στάδιο την υιοθέτηση συνεργιστικών ευφυών συστημάτων μεταφορών (C-ITS) που επιτρέπουν στους χρήστες του οδικού δικτύου και στους διαχειριστές της κυκλοφορίας να ανταλλάσσουν και να χρησιμοποιούν πληροφορίες για να συντονίζουν τις ενέργειές τους.

Για την επιτυχή υλοποίηση όλων των πιο πάνω δράσεων, χρειάζεται η ανάπτυξη συνεργειών με φορείς όπως το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Λευκωσίας, τον Δήμο Λευκωσίας και άλλων μείζονων Δήμων της Επαρχίας Λευκωσίας καθώς επίσης με διάφορους άλλους εμπλεκόμενους φορείς. Θα ήθελα να μεταφέρω τις θερμές μου ευχαριστίες για τη μέχρι τώρα συμβολή σας στις προσπάθειες της Κυβέρνησης και να εκφράσω τη βεβαιότητα ότι αυτή η συνεργασία θα ενισχυθεί για το καλό της κοινωνίας.

(ΑΤ)