Ανακοινωθέντα

Η πρωτοβουλία της Δημοκρατικής Εργατικής Ομοσπονδίας Κύπρου – ΔΕΟΚ,  να διοργανώσει στην Κύπρο, μέσω του Κυπριακού Ινστιτούτου Κατάρτισης και Απασχόλησης (ΚΙΚΕΑ) και σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Προβλημάτων Εργαζομένων ΕΖΑ, αυτή την ευρωπαϊκή συνδικαλιστική διάσκεψη, με θέμα τη μισθολογική ανισότητα στον ευρωπαϊκό χώρο, τον καθορισμό ενός ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού και τον ρόλο των συνδικαλιστικών οργανώσεων σε αυτό, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό γεγονός για τα εργασιακά δρώμενα του τόπου μας. Στη διάσκεψη συμμετέχουν αξιωματούχοι συνδικαλιστικών οργανώσεων από πολλά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τους οποίους και καλωσορίζω στην Κύπρο, ευχόμενος καλή διαμονή και κάθε επιτυχία στις εργασίες τους. Συγχαίρω θερμά την ηγεσία τα στελέχη και τα μέλη της ΔΕΟΚ και του ΕΖΑ για την πρωτοβουλία τους αυτή και για τη χρονική στιγμή που επέλεξαν να την υλοποιήσουν. Οι εργασίες και τα πορίσματα της διάσκεψης, αναμένεται να συμβάλουν στην ομαλή και επιτυχημένη εφαρμογή του θεσμού του Εθνικού Κατώτατου Μισθού στη χώρα μας.

Από ιδρύσεως του, το 1960, το Υπουργείο Εργασίας, είχε ως ένα από τους κύριους στόχους την διασφάλιση ενός ελάχιστου επιπέδου μισθών για τις κατηγορίες εργαζομένων που δεν μπορούσαν να έχουν συλλογική εκπροσώπηση ή γενικότερα βρίσκονταν σε μειονεκτική διαπραγματευτική θέση. Μέσα σε ένα εθελοντικό σύστημα εργασιακών σχέσεων, η χώρα μας μπορεί να νιώθει περήφανη για το γεγονός ότι το δικαίωμα της οργάνωσης και της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης αποτελεί τον κεντρικό άξονα, μέσω του οποίου, με τη συνομολόγηση συλλογικών συμβάσεων, διασφαλίζεται ο στόχος για αξιοπρεπή εργασία για όλους.

Παρόλα αυτά, η μείωση της κάλυψης των συλλογικών συμβάσεων, δημιούργησε στρεβλώσεις για τις οποίες το σύστημα εισαγωγής κατώτατων μισθών, για συγκεκριμένα μόνο επαγγέλματα, δεν μπορούσε να παρέχει την αναγκαία προστασία. Ως εκ τούτου, η Κυβέρνηση με απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη, προχώρησε στις αναγκαίες διαδικασίες για την εισαγωγή ενός θεσμοθετημένου πλαισίου Εθνικού Κατώτατου Μισθού, όπως εφαρμόζεται στην πλειονότητα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εξέχουσα σημασία έχει το γεγονός ότι η εισαγωγή του κατώτατου μισθού έχει επιτευχθεί στο πλαίσιο της τριμερούς συνεργασίας κράτους-εργοδοτών και εργαζομένων, κάτι το οποίο παρέχει τα εχέγγυα, μέσω του κοινωνικού διαλόγου και σε καθορισμένη τακτή χρονική περίοδο, ο κατώτατος μισθός να αναπροσαρμόζεται. Η διαδικασία αυτή λαμβάνει υπόψη τους παράγοντες που επηρεάζουν την οικονομία, τις επιχειρήσεις, την ανταγωνιστικότητα, το κόστος ζωής αλλά και την αγοραστική δύναμη του μισθού, κάτι το οποίο θα επενεργήσει θετικά στην ενδυνάμωση του ρόλου των κοινωνικών εταίρων για την εγκαθίδρυση υγειούς κοινωνικού διαλόγου προς αμοιβαίο όφελος, εργαζομένων και επιχειρήσεων. Σημαντική είναι για τον σκοπό αυτό η συμβολή του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, ενός θεσμικού οργάνου που συνέβαλε και συμβάλλει με την υπευθυνότητά του, την επαγγελματικότητα, αλλά και τη συνέπειά του στη διαμόρφωση τόσο των εργασιακών σχέσεων και της εξέλιξής των, όσο και στην εργασιακή ειρήνη.

Όπως γίνεται αντιληπτό, οι συγκυρίες της παρούσας οικονομικής πραγματικότητας πολλαπλασίασαν τις δυσκολίες που είχαμε να αντιμετωπίσουμε για να καταστεί δυνατή η εισαγωγή Εθνικού Κατώτατου Μισθού. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι συνεχείς πληθωριστικές πιέσεις, οι παρατεταμένες προκλήσεις λόγω της πανδημίας και οι διαφορετικές προσεγγίσεις σε συγκεκριμένα θέματα των κοινωνικών εταίρων, δημιούργησαν ένα δύσκολο διαπραγματευτικό περιβάλλον. Έπειτα από επίπονες και εντατικές διαβουλεύσεις που διάρκεσαν μήνες, ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός έχει θεσμοθετηθεί, με ημερομηνία εφαρμογής την 1η  Ιανουαρίου 2023 και έχει καθοριστεί στα €940 για πλήρη απασχόληση. Ποσό το οποίο είναι μειωμένο κατά 55 ευρώ στους πρώτους έξι μήνες απασχόλησης. Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, από τη θέσπιση του Εθνικού Κατώτατου Μισθού επωφελούνται περίπου 80 χιλιάδες εργαζόμενοι.

Αντιπαραβάλλοντας τα στοιχεία χωρών που εφαρμόζουν εθνικό κατώτατο μισθό, σύμφωνα πάντα με αναλύσεις της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, η Κύπρος φαίνεται να είναι σε πολύ ευνοϊκή θέση, αφού ο θεσπισμένος Εθνικός Κατώτατος Μισθός, αν ληφθεί υπόψη και το κόστος ζωής με τη χρήση των ισοτιμιών αγοραστικής δύναμης (PPS), μετατρέπεται σε PPS 1.036, κατατάσσοντας την Κύπρο στην ομάδα χωρών με κατώτατους μισθούς που ξεπερνούν τα PPS 1.000. Συγκεκριμένα, με βάση τους δείκτες της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας Eurostat, η Κύπρος βρίσκεται στην 9η και 10η θέση σε επίπεδο ονομαστικής και αγοραστικής αξίας αντίστοιχα, μεταξύ των 22 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης  που εφαρμόζουν τον θεσμό του εθνικού κατώτατου μισθού.

Η εισαγωγή εθνικού κατώτατου μισθού στην Κύπρο την παρούσα χρονική στιγμή συμβαδίζει κατά απόλυτο τρόπο και με την αναμενόμενη εισαγωγή της Οδηγίας για Επαρκείς Κατώτατους Μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η εισαγωγή κατώτατων μισθών από τα κράτη μέλη της Ένωσης θα διέπεται πλέον από μίνιμουμ προδιαγραφές ως προς την επάρκεια τους, θωρακίζοντας έτσι την αγοραστική δύναμη κάθε χαμηλά αμειβόμενου εργαζόμενου πολίτη της Ένωσης και μειώνοντας τις μισθολογικές ανισότητες.

Ο στόχοι της εν λόγω Οδηγίας για επαρκείς κατώτατους μισθούς και η ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων, υποστηρίζουν επίσης την ισότητα των φύλων και συμβάλλουν στη μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ τους. Η ανάλυση αντικτύπου που συνοδεύει την Οδηγία, εκτιμά τη θετική επίδραση στο χάσμα αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων μέχρι και στο 5%. Στην Κύπρο, το εν λόγω χάσμα ανέρχεται αυτή τη στιγμή στο 9% περίπου, και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, προσηλωμένο στον πάγιο στόχο της εξάλειψης των διακρίσεων, εφαρμόζει δράσεις για περαιτέρω μείωση του. Μία από αυτές είναι η επιτυχής λειτουργία του «Εθνικού Φορέα Πιστοποίησης Επιχειρήσεων», σκοπός του οποίου είναι η πιστοποίηση επιχειρήσεων που εφαρμόζουν πολιτικές διασφάλισης της ισότητας στην αμοιβή. Μέχρι στιγμής, έχουν πιστοποιηθεί 61 εταιρείες ή οργανισμοί. Επίσης, με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τις συνέπειες του μισθολογικού χάσματος στην οικονομική και κοινωνική ζωή των γυναικών, το Υπουργείο οργανώνει την Ημέρα Ίσης Αμοιβής, με σχετικές δράσεις ευαισθητοποίησης. Όσον αφορά τον έλεγχο εφαρμογής της νομοθεσίας για την ίση αμοιβή για εργασία ίσης αξίας, η φύση και η μεθοδολογία των επιθεωρήσεων έχουν πρόσφατα αλλάξει, έτσι ώστε να είναι πιο λεπτομερείς και στοχευμένες. Μια πρόσθετη πολύ σημαντική εξέλιξη είναι η Πρόταση Οδηγίας για Διαφάνεια Αμοιβών που αποτελεί σημαντικό βήμα, μεταξύ άλλων, στην καταπολέμηση του χάσματος των αμοιβών και στην ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών στην αγορά εργασίας.

Η Κύπρος την στηρίζει ως αναγκαία πρωτοβουλία, καθώς δίνει στα κράτη μέλη τα απαραίτητα εργαλεία αλλά και ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των θυμάτων διάκρισης. Διασφαλίζει, επίσης, ομολογουμένως, ότι θα αποτρέπονται ενδεχόμενες διακρίσεις, κάτι που μέχρι στιγμής δύσκολα εφαρμοζόταν στην πράξη.

Η θεσμοθέτηση Εθνικού Κατώτατου Μισθού στην Κύπρο αποτελεί ένα ιστορικό γεγονός και ένα πολύ σημαντικό επίτευγμα για την Κυβέρνηση, για το συνδικαλιστικό κίνημα, για τους εργοδότες, και κυρίως για τους ίδιους τους εργαζόμενους, προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης της μισθολογικής ανισότητας και της περαιτέρω ανόδου του βιοτικού επιπέδου του λαού μας. Το μεγάλο κοινωνικό επίτευγμα του Εθνικού Κατώτατου Μισθού, έγινε κατορθωτό, όπως επεσήμανα και προηγουμένως, μετά από μακρύ και δύσκολο, αλλά παραγωγικό διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους, που επέδειξαν την απαραίτητη θετική διάθεση, σύνεση και συναίνεση, αλλά και σοβαρότητα και υπευθυνότητα κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων παρά τις επί μέρους διαφωνίες τους. Καθοριστική για την επιτυχή έκβαση του διαλόγου υπήρξε η ισχυρή πολιτική βούληση και απόφαση του ίδιου του Προέδρου Αναστασιάδη για την εφαρμογή ενός θεσμού που ενισχύει την προσπάθεια για κοινωνική δικαιοσύνη και κατατάσσει τη χώρα μας στον κατάλογο των προηγμένων ευρωπαϊκών χωρών, όπως βέβαια και ο οραματισμός και οι εξαιρετικοί χειρισμοί της προκατόχου μου, αείμνηστης Ζέτας Αιμιλιανίδου.

Βέβαια, ως Κυβέρνηση, σε καμία περίπτωση δεν επαναπαυόμαστε με τη θέσπιση του Εθνικού Κατώτατου Μισθού. Είναι πεποίθησή μας ότι εσείς, οι κοινωνικοί μας εταίροι, μπορούν μέσα από τις θεσμικές διαδικασίες και στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου, να παρακολουθήσουν και να συνδράμουν εξελικτικά για τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό,  για να συνεχίσει να παρέχει  δίκτυ προστασίας για τις απολαβές δεκάδων χιλιάδων  εργαζομένων. Όπως γνωρίζετε, έχω ήδη συγκαλέσει συνεδρίαση του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος εντός του επόμενου μήνα και έχω ζητήσει να τεθούν από όλους τους κοινωνικούς εταίρους εργασιακά ζητήματα και θέματα που επιθυμούν να συζητηθούν. Δηλώνω ξανά ότι είμαι έτοιμος και πρόθυμος να συζητήσουμε και να βρούμε λύσεις για όλα τα θέματα που σας απασχολούν, για το συμφέρον των εργασιακών σχέσεων, της εργασιακής ειρήνης και του τόπου μας.

Η μεταρρύθμιση του Εθνικού Κατώτατου Μισθού, αποτελεί μόνο μία από το σύνολο δεκάδων μεταρρυθμίσεων που σχεδιάστηκαν και υλοποιούνται τα τελευταία δέκα χρόνια και εναρμονίζονται με το όραμα της παρούσας διακυβέρνησης και του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας, για τη δημιουργία ενός πραγματικού κράτους πρόνοιας και μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς. Θεωρώ υποχρέωση μου, στο πλαίσιο της σημερινής εκδήλωσης και σε πλήρη συνάφεια με τη θεματολογία της, να αναφέρω, σε συντομία, τις κυριότερες από τις μεταρρυθμίσεις αυτές, που καθιστούν την πατρίδα μας ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, που νοιάζεται για το σύνολο των πολιτών του και δραστηριοποιείται με όλους τους τρόπους για αντιμετώπιση της κοινωνικής ανισότητας.

Το Γενικό Σύστημα Υγείας αποτελεί μία εκ των κορυφαίων μεταρρυθμίσεων της παρούσας διακυβέρνησης, προς όφελος του συνόλου των πολιτών και ιδιαιτέρως των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, που δημιούργησε για πρώτη φορά ένα πραγματικό δίκτυ κοινωνικής προστασίας για τους πλέον ευάλωτους συμπολίτες μας, αποτελεί, επίσης, μια εκ των ριζοσπαστικών αυτών μεταρρυθμίσεων. Ο εξορθολογισμός του συστήματος και των κριτηρίων δικαιούχων επιδομάτων, η ενοποίηση των αρμόδιων υπηρεσιών σε ένα κεντρικό φορέα, η δημιουργία μητρώου δικαιούχων και η αναπροσαρμογή ή/και θεσμοθέτηση νέων επιδομάτων, αποτελεί άλλο ένα πακέτο δράσεων και μέτρων για πραγματική στήριξη όλων όσων έχουν ανάγκη. Μια εξίσου σημαντική δράση προς την κατεύθυνση της στήριξης του συνόλου του πληθυσμού και της περαιτέρω κοινωνικής ανασυγκρότησης αποτελεί και η αποκατάσταση των Ταμείων Προνοίας των εργαζομένων, με συνεισφορά 75% από το κράτος.

Ως Κυβέρνηση, δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τα δεδομένα που διαμορφώθηκαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Πρόκειται για μια νέα οικονομική κρίση, την τρίτη στη σειρά που καλείται να διαχειριστεί η παρούσα διακυβέρνηση. Εκ μέρους του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας, σας διαβεβαιώνω πως με την ίδια ευαισθησία και αποτελεσματικότητα που αντιμετωπίσαμε τόσο την οικονομική κρίση του 2013 όσο και την υγειονομική κρίση του 2020,  θα αντιμετωπίσουμε και τη σημερινή κρίση. Ήδη, με σχετικές Αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, έχει προωθηθεί μια δέσμη μέτρων ύψους 350 εκατομμυρίων ευρώ, προς στήριξη των χαμηλοσυνταξιούχων, των ευάλωτων ομάδων και των γεωργοκτηνοτρόφων, καθώς και οριζόντια στήριξη, μέσω της κάλυψης της αύξησης της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας και της μείωσης των φόρων για τα καύσιμα κίνησης και θέρμανσης. Παράλληλα, συνεχώς μελετώνται και αξιολογούνται νέα μέτρα στήριξης.

Η Κυβέρνηση, καταρτίζοντας στις αρχές του 2021 το Εθνικό Σχέδιο «Κύπρος το Αύριο» προς αντιμετώπιση της οικονομικής ύφεσης, δεν φιλοδοξούσε απλώς να βγάλει τη χώρα από την κρίση που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού. Φιλοδοξία μας είναι, αξιοποιώντας ένα συνολικό ποσό που ξεπερνά τα τέσσερα δισεκατομμύρια ευρώ, να καταστήσουμε την χώρα μας πρότυπο ανάπτυξης σε σωστές βάσεις, ένα υποδειγματικό, σύγχρονο κράτος, ικανό να βελτιώσει τη ζωή του κάθε πολίτη. Με την υλοποίηση του Σχεδίου «Κύπρος το Αύριο», δημιουργούνται ευκαιρίες απασχόλησης και πληθώρα νέων, πέραν των 11 χιλιάδων, ποιοτικών και υψηλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας. Ήδη, σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, οι κενές θέσεις εργασίας κατά το 2ο τρίμηνο του 2022 αυξήθηκαν κατά 50%, κάτι που μεταφράζεται σε 3.716 επιπλέον θέσεις εργασίας, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Με το «Κύπρος το Αύριο», θέτουμε στο επίκεντρο τους νέους, τις γυναίκες, τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους εργαζόμενους, τους άνεργους, τους κατοίκους της υπαίθρου, των ορεινών, ακριτικών και μειονεκτούσων περιοχών, τον κάθε Κύπριο και την κάθε Κύπρια.

Κλείνοντας, αφού συγχαρώ ξανά και ευχαριστήσω τους διοργανωτές της τόσο ενδιαφέρουσας και επίκαιρης αυτής διάσκεψης, θα ήθελα να εκφράσω τη βαθιά εκτίμησή μου προς την ηγεσία και τα μέλη της ΔΕΟΚ για τη διαχρονικά εποικοδομητική στάση της αλλά και τη συμβολή της στην κοινωνική και οικονομική πρόοδο του τόπου μας. Η ΔΕΟΚ, μέσω των αδιάκοπων προσπάθειών της για διαφύλαξη των δικαιωμάτων των εργαζομένων, διεκδικεί ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο για αυτούς, μέσα στο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον της Κύπρου και της Ενωμένης Ευρώπης.

Εύχομαι, ξανά, κάθε επιτυχία στις εργασίες της διάσκεψης.

(ΕΚ/ΣΧ)