Ανακοινωθέντα

Χαιρετισμός της Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Αννίτας Δημητρίου στη συγκέντρωση-συζήτηση του Σωματείου Πρώην Βουλευτών με θέμα: «Οι Τροποποιήσεις του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας από το 1960 έως το 2022. Αναγκαιότητα ή μη; Όφελος ή μη;»

Αξιότιμε κύριε Γενικέ Εισαγγελέα της Δημοκρατίας,

Αγαπητέ πρόεδρε και μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Σωματείου Πρώην Βουλευτών Κυπριακής Δημοκρατίας,

Αγαπητές συναδέλφισσες και αγαπητοί συνάδελφοι, πρώην και νυν βουλευτές

και βουλεύτριες,

Αγαπητοί προσκεκλημένοι,

Το σύνταγμα αποτελεί αναντίλεκτα τον θεμέλιο λίθο στο οικοδόμημα κάθε δημοκρατικού κράτους. Τον θεμελιώδη εκείνο νόμο στον οποίο οικοδομείται η διαμόρφωση ολόκληρης της νομοθεσίας μιας χώρας με χαρακτήρα ενός δεσμευτικού για όλους τους πολίτες συμβολαίου. Θέτει τους βασικούς κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας του κράτους, εμποδίζει τη συγκέντρωση της εξουσίας στα ίδια πρόσωπα και κατοχυρώνει τις θεμελιώδεις ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Κυρίες και κύριοι,

Το Σύνταγμά μας, το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, απότοκο των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου και βασισμένο στον δυαδισμό, συντάχθηκε με τη φιλοδοξία να αποτελέσει τον υπέρτατο νόμο της ειρηνικής συνύπαρξης δύο κοινοτήτων και τριών θρησκευτικών ομάδων σε ένα νησί με μακραίωνη ιστορία κατακτήσεων και πολιτισμικών ζυμώσεων.

Θεωρείται δε ως ένα από τα πιο άκαμπτα και εκτενή συντάγματα του κόσμου. Τα άρθρα του που επιδέχονται αναθεώρηση είναι περιορισμένα και η διαδικασία αναθεώρησης τους έχει χαρακτήρα έκτακτο και εξαιρετικό, ενώ τίθεται υπό αυστηρές προϋποθέσεις κατά το άρθρο 182, το οποίο προβλέπει χωριστές αυξημένες πλειοψηφίες για Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους βουλευτές.

Μετά τα γεγονότα του ’63 ωστόσο και την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων βουλευτών και αξιωματούχων, κρίθηκε αναγκαία η υιοθέτηση του δικαίου της ανάγκης βάση του οποίου στα 60 και πλέον χρόνια από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Βουλή των Αντιπροσώπων προχώρησε σε 17 αναγκαίες συνταγματικές τροποποιήσεις, προκειμένου να εκσυγχρονισθούν οι διατάξεις του Συντάγματος και να διασφαλισθούν η συνέχιση του κράτους και η λειτουργία των θεσμών. Με αυτές έχουν διασφαλισθεί, μεταξύ άλλων και παράμετροι του λειτουργικού υπόβαθρου της Βουλής των Αντιπροσώπων όπως η οικονομική αυτονομία της Βουλής, η εξουσιοδότηση ψήφισης νομοθεσίας για την πλήρωση αποποιηθείσας ή μη καταληφθείσας βουλευτικής έδρας και η μείωση της ηλικίας εκλογιμότητας βουλευτών /τριών.

Συνοπτικά η κυπριακή συνταγματική ιστορία αποτελεί, θα έλεγε κανείς, προϊόν διαλόγου και μια αλληλουχία επιλογών ανάμεσα σε διλήμματα. Αυστηρή συνταγματική τάξη ή επίκληση του δικαίου της ανάγκης; Συνταγματική αναθεώρηση ή θέσπιση νόμων; 

Στις σύγχρονες δημοκρατίες εξάλλου δικαιολογητική βάση της αναθεωρητικής λειτουργίας ενός συντάγματος αποτελεί η θεσμοθέτηση της ως ασφαλιστικής δικλείδας απέναντι σ’ ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο και εξελισσόμενο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Αξιότιμε κύριε Γενικέ Εισαγγελέα,

Αξιότιμοι πρώην βουλευτές και βουλεύτριες,

Με την πολιτική σας πείρα, την επαγγελματική σας κατάρτιση και τη συνεχιζόμενη παρουσία σας στον πολιτικό βίο, την αρθρογραφία, τη συγγραφή, τη συναναστροφή με τον Κύπριο πολίτη, είστε η ζωντανή ιστορία του κυπριακού κοινοβουλευτισμού και αποτελείτε για τους νεότερους πηγή άντλησης γνώσης. Με ιδιαίτερη χαρά λοιπόν χαιρετίζω τη σημερινή πρωτοβουλία του διοικητικού συμβουλίου του Σωματείου Πρώην Βουλευτών της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Η σημερινή συγκέντρωση στο κτίριο της Βουλής των Αντιπροσώπων, στο οποίο είστε πάντοτε ευπρόσδεκτοι, αποτελεί μια δυναμική επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων του σωματείου, την πρώτη από μια σειρά εκδηλώσεων που έχουν προγραμματισθεί. Αποτελεί επίσης υλοποίηση της βούλησης για στενότερη συνεργασία μεταξύ της Βουλής των Αντιπροσώπων και του σωματείου με σκοπό την περαιτέρω αναβάθμιση της λειτουργίας του νομοθετικού σώματος, όπως από κοινού οραματιστήκαμε κατά την επίσκεψη του διοικητικού συμβουλίου του σωματείου στη Βουλή τον περασμένο Ιούλιο.

Ιδρυμένο το 1992 ως Σύνδεσμος Πρώην Βουλευτών, το νυν Σωματείο Πρώην Βουλευτών έχει δραστηριοποιηθεί τόσο στην επίλυση θεμάτων που απασχολούν τους πρώην βουλευτές και βουλεύτριες, όσο και στην εκπροσώπηση της Κύπρου στις συνεδριάσεις  του  Συμβουλίου  του  Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Πρώην  Βουλευτών των Χωρών Μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Με το κύρος και την πείρα σας ως πρώην εκλελεγμένοι αντιπρόσωποι του κυπριακού λαού συνεισφέρετε εμπράκτως στη συζήτηση για την προάσπιση των συμφερόντων της Δημοκρατίας στο εξωτερικό. Όπως άλλωστε αποτυπώνεται εύγλωττα και στην από τον Ιανουάριο του 2021 Έκκληση για τη Δημοκρατία και τον Διάλογο^[1] του προαναφερθέντος ευρωπαϊκού συνδέσμου, «Η δημοκρατία αποτελεί την υπέρτατή μας αξία. Η δημοκρατία δεν είναι η κυριαρχία της πλειοψηφίας επί της μειοψηφίας˙ η αληθής δημοκρατία βασίζεται στον διάλογο.»

Φίλες και φίλοι,

Σε αυτό το πνεύμα, ευελπιστώ ότι η σημερινή συγκέντρωση και τα διδάγματα που θα αποκομίσουμε από αυτή θα αποτελέσουν χρήσιμο βοήθημα στην κοινοβουλευτική μας πρακτική, ώστε να μη γίνεται ούτε κατάχρηση ούτε αποφυγή της δυνατότητας συνταγματικής αναθεώρησης. Αυτή η φιλοδοξία διατυπώνεται άλλωστε και στον τίτλο που επιλέχθηκε για τη σημερινή συνάντηση˙ «Αναγκαιότητα ή μη; Όφελος ή μη;». Μπορούμε ουσιαστικά να συνδιαμορφώσουμε ένα είδος πολιτικού απολογισμού και οδηγού για τις μελλοντικές εισηγήσεις συνταγματικής αναθεώρησης.

Κλείνοντας, σας ευχαριστώ θερμά για την προσέλευσή σας και ανυπομονώ να μοιραστούμε τους προβληματισμούς και τις προτάσεις μας.

Σας ευχαριστώ.

(Το κείμενο ως απεστάλη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων)