Cookies management by TermsFeed Cookie Consent
Τελευταίες Ειδήσεις

Ανακοινωθέντα

30-04-2023 11:26

Επιμνημόσυνος λόγος του Υπουργού Άμυνας κ. Μιχάλη Γιωργάλλα στο ετήσιο μνημόσυνο του ήρωα της κοινότητας Ιδαλίου Δημήτρη Χάματσου

Ανακαλώντας στη μνήμη την οδυνηρή περίοδο της «Κυπριακής Κρίσης του 1963-64», όπου κυριάρχησε η ενδοκυπριακή βία ανάμεσα στις δύο κοινότητες του νησιού, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, συγκεντρωθήκαμε σήμερα στον Ιερό Ναό Παναγίας της Ευαγγελίστριας, για να τελέσουμε το ετήσιο μνημόσυνο του ήρωα μαθητή του Ιδαλίου Δημήτρη Χάματσου και των υπόλοιπων πεσόντων στη μάχη του Αγίου Σωζόμενου.

Ο Δημήτρης Χάματσος, παρά το νεαρό της ηλικίας του, συνταίριαξε αρμονικά τις αρετές της φιλοπατρίας και του ηρωισμού.

Με αυταπάρνηση και αυτοθυσία, απέδειξε πως στους αληθινούς ήρωες δεν συγκαταλέγονται μόνο αυτοί που, οριζόμενοι να φυλάξουν Θερμοπύλες, πάλεψαν παλληκαρίσια μέχρι το τέλος. Στις ιερές δέλτους των ηρωομαρτύρων της πατρίδας μας συγκαταλέγονται και όσοι, καθοδηγούμενοι από την εσωτερική ανάγκη προσφοράς, τάχθηκαν αυτοβούλως στην προάσπισή της, όταν αυτό κατέστη αδήριτη και αναπόφευκτη ανάγκη.

Από τις επάλξεις της προσφοράς και της θυσίας, ο 18χρονος μαθητής Δημήτρης Χάματσος επέδειξε απαράμιλλη αποφασιστικότητα και ευτολμία, αψηφώντας και υπερβαίνοντας κάθε κίνδυνο και κάθε εμπόδιο.

Κυρίες και κύριοι,

Οι ήρωες διατηρούν το προνόμιο να παραμένουν παντοτινά στη συλλογική ιστορική μνήμη, αθάνατοι και άφθαρτοι.

Η αιώνια νεότητα του Δημήτρη αποτυπώνεται στον ανδριάντα του, ο οποίος αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα της ευψυχίας του και ελάχιστη ανταπόδοση εκ μέρους μας για τη θυσία του στο βωμό της προάσπισης της ελευθερίας αυτού του τόπου.

«[…] Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά […]».

Αυτό μας υποβάλλει ο νομπελίστας ποιητής μας Οδυσσέας Ελύτης στο ποίημά του «Τελευταίος Σταθμός», εκφράζοντας την πικρή σκέψη που πλημμύριζε το μυαλό του καθώς αναλογιζόταν τις ηρωικές θυσίες του λαού και την αβεβαιότητα του μέλλοντος.

Αυτός όμως ο σκοτεινός δρόμος αποτελεί στην πραγματικότητα μονόδρομο για κάθε εύτολμο. Όχι γιατί γίνεται δέσμιος του ηρωισμού του, αλλά γιατί αυτό προστάζει η ίδια η ύπαρξή του. Να βαδίσει στον δρόμο του καθήκοντος μέχρι τέλους, χωρίς συμβιβασμούς, χωρίς υποχωρήσεις, χωρίς άλλες σκέψεις.

Γι’ αυτούς ο δρόμος δεν είναι σκοτεινός. Είναι περίλουστος στο φως.

Γιατί, τι άλλο παρά φως μπορεί να θεωρηθεί η προαιώνια ανάγκη για ελευθερία και δικαιοσύνη;

Με βαθιά συγκίνηση, λοιπόν, τιμούμε σήμερα τη μνήμη του Δημήτρη Χάματσου.

Ο Δημήτρης γεννήθηκε στο Δάλι, στις 28 Μαΐου 1945, στην οκταμελή, ταπεινή αγροτική οικογένεια του γεωργού στο επάγγελμα Νικόλα και της Μηλιάς Χάματσου.

Ανατράφηκε και διαπαιδαγωγήθηκε με τις πανανθρώπινες αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. Έμαθε από μικρός, μέσα από τα βιώματά του, ότι η αρετή της φιλοπατρίας, έτσι όπως τη χαρακτηρίζει ο αρχαίος φιλόσοφος Επίκουρος, αποτελεί αναπόσπαστο ενστικτώδες και αρχέγονο συναίσθημα του Έλληνα και του τρόπου προσέγγισής του σε σχέση με τον τόπο που ζει, αναγιώνεται και συναναστρέφεται.

Μετά το δημοτικό σχολείο, φοίτησε στο Κεντρικό Παγκύπριο Γυμνάσιο στη Λευκωσία και από την τρίτη τάξη εγγράφηκε στη Σχολή Λαμπράκη. Τα ενδιαφέροντά του εκτείνονταν από το διάβασμα, τη ζωγραφική και την ποίηση, μέχρι τον αθλητισμό και ειδικότερα το ποδόσφαιρο, απ’ όπου από μικρός υπηρέτησε στην ποδοσφαιρική ομάδα του Χαλκάνωρα Ιδαλίου.

Οι φίλοι και συμμαθητές του θυμούνται έντονα τον αυθορμητισμό και τον ενθουσιασμό του. Έχουν στην ψυχή τους βαθιά χαραγμένες αναμνήσεις από τον καιρό των μαθητικών τους χρόνων, την περίοδο του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-’59. Τότε που ο Δημητράκης, όπως τον αποκαλούσαν οι φίλοι του, μαζί με τα άλλα παιδιά του σχολείου, σε κάθε ευκαιρία, κρατώντας στα χέρια αυτοσχέδια κατασκευασμένες ελληνικές σημαίες, τραγουδούσαν τα πατριωτικά τραγούδια που υμνούσαν τον αγώνα της ΕΟΚΑ.

Φίλες και φίλοι,

Στις 6 Φεβρουαρίου του ’64, ομάδα δημοσίων υπαλλήλων με τη συνοδεία χωροφυλάκων μετέβησαν να επιδιορθώσουν αντλία ύδρευσης κοντά στο μεικτό χωριό του Αγίου Σωζόμενου, η οποία υδροδοτούσε την Αθηένου. Ένοπλοι Τούρκοι στασιαστές τους έστησαν ενέδρα και απρόκλητα πυροβόλησαν και σκότωσαν τον χωροφύλακα Ανδρέα Λουκά και τον αγροφύλακα Τάκη Μιχαήλ. Σύντομα στην περιοχή έφθασαν ένοπλες εθελοντικές δυνάμεις από τα γύρω χωριά και οι συγκρούσεις έλαβαν ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Όπως διαφάνηκε από τα γεγονότα, οι Τούρκοι είχαν από προηγουμένως ενισχυθεί και οργανωθεί στρατιωτικά μέσα στο χωριό. Μετέφεραν, επίσης, δυνάμεις από το τουρκικό χωριό Λουρουτζίνα.

Τη δεδομένη στιγμή, ο Δημήτρης Χάματσος, ο οποίος φοιτούσε στην έκτη τάξη του Γυμνασίου, βρισκόταν στο σπίτι του μελετώντας για τις επικείμενες εξετάσεις. Όταν πληροφορήθηκε ότι στο διπλανό χωριό διεξάγονταν συγκρούσεις, με αποφασιστικότητα δήλωσε προθυμία να ενισχύσει εθελοντικά την προσπάθεια της τοπικής εθνοφρουράς και της αστυνομίας, που έσπευσαν να υπερασπιστούν τη νομιμότητα και να επιβάλουν την τάξη.

Έτσι, σύντομα, μετέβη στον χώρο και χωρίς δισταγμό, με αυταπάρνηση και αίσθηση πατριωτικού καθήκοντος ρίχθηκε στη μάχη, στην οποία έχασαν επίσης τη ζωή τους οι χωροφύλακες Χαράλαμπος Βαρνάβα και Τάσος Κωνσταντίνου. Στην προσπάθειά του να μεταφέρει τραυματία αστυνομικό, κτυπήθηκε κατάστηθα από τουρκικές σφαίρες και άφησε την τελευταία του πνοή στο πεδίο της τιμής. Θυσίασε τη ζωή του στην τρυφερή ηλικία των 18 ετών, προσπαθώντας να διασώσει συναγωνιστή του και πέρασε στην αιωνιότητα επιδεικνύοντας την κρίσιμη στιγμή απαράμιλλο θάρρος και ύψιστο αλτρουισμό. Έκτοτε αποτέλεσε σύμβολο της κοινότητας Ιδαλίου και παράδειγμα για τον Κυπριακό Ελληνισμό.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Η παραχώρηση ανεξαρτησίας στην Κύπρο το 1960 άφησε, δυστυχώς, δυσεπίλυτα προβλήματα και κενά που επέτειναν τη δυσπιστία ανάμεσα στις δύο κοινότητες και προλείαναν το έδαφος για εφαρμογή των τουρκικών διχοτομικών πολιτικών της Άγκυρας.

Η περίοδος των διακοινοτικών ταραχών του 1963-’64, ως απότοκο της τουρκικής πολιτικής, αποτελεί βαθιά πληγή για τη σύγχρονη ιστορία της πατρίδας μας. Δέκα χρόνια μετά από τις ηρωικές πράξεις του Κυπριακού Ελληνισμού το 1963-’64, ο εμφύλιος σπαραγμός και το προδοτικό πραξικόπημα του 1974 άνοιξαν διάπλατα στην Τουρκία την πόρτα εισόδου στην Κύπρο. Η Άγκυρα, εφαρμόζοντας στην πράξη τα άνομα σχέδιά της, με την τουρκική εισβολή του 1974, κατά παράβαση των συνθηκών εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και του διεθνούς δικαίου, κατέλαβε στρατιωτικά και κατέχει το 37% του εδάφους μας.

Οι χιλιάδες νεκροί και αγνοούμενοι, οι πρόσφυγες που ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους, οι εγκλωβισμένοι και η αδίστακτη και εκτεταμένη καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αποτελούν, μεταξύ άλλων, τις κυριότερες από τις πολύ οδυνηρές πτυχές του δράματος, που εδώ και σαράντα εννιά χρόνια εξελίσσεται στην Κύπρο.

Μπροστά στην προσφορά του Δημήτρη Χάματσου και όλων αυτών που θυσιάστηκαν για την πατρίδα, καλούμαστε να αναλογιστούμε και τη δική μας ευθύνη έναντι της ιστορίας μας.

Με την ίδια αποφασιστικότητα και την ίδια επιμονή, οφείλουμε να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε, με απώτερο στόχο να καταστήσουμε την πατρίδα μας ένα κράτος ελευθερίας, ειρήνης και δικαιοσύνης.

Δεν έχουμε ως επιλογή τη μετάθεση και μεταβολή του εθνικού μας στόχου, για λύση του κυπριακού προβλήματος και απελευθέρωση της Κύπρου.

Επιδιώκουμε μια δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική λύση του κυπριακού προβλήματος, η οποία θα απελευθερώσει οριστικά την πατρίδα μας, δημιουργώντας τις συνθήκες εκείνες που θα παρέχουν ασφάλεια και ευημερία.

Προς αυτήν την κατεύθυνση είναι επικεντρωμένες όλες οι ενέργειες του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριτοδουλίδη, ούτως ώστε να αρθεί το αδιέξοδο και να δημιουργηθούν τα δεδομένα που θα επιτρέψουν την επανέναρξη των συνομιλιών. Σημαντικός πρέπει να είναι ο ρόλος και η εμπλοκή, πέραν του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σ’ αυτό το πλαίσιο δεν χωρούν επικοινωνιακά παιχνίδια, αχρείαστες επιρρίψεις ευθυνών, θρασύτατες αξιώσεις και διεκδικήσεις, προκλητικές ενέργειες οι οποίες αποσκοπούν στη δημιουργία νέων τετελεσμένων.

Η πρόταση λύσης δυο ανεξάρτητων κρατών δεν αποτελεί επιλογή για μας. Τουναντίον, δυναμιτίζει κάθε ενέργεια που αποσκοπεί στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Παρ’ όλα αυτά, δεδομένο και ξεκάθαρο είναι ότι, η καθ’ όλα αρνητική στάση της Τουρκίας δεν μειώνει τη δική μας διάθεση και προσήλωση να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να επιτύχουμε τον τελικό μας στόχο, τη λύση του Κυπριακού και την υπεράσπιση των δικαίων του λαού μας.

Αυτό μας υποβάλλει και η θυσία του παλληκαριού που μνημονεύουμε σήμερα.

Την ώρα της κρίσης, ο Δημήτρης Χάματσος απέδειξε ότι, παρά το νεαρό της ηλικίας του, είχε μεγάλο απόθεμα αποφασιστικότητας, τόλμης και ανδρείας.

Δεν λύγισε, δεν δίστασε, δεν λιγοψύχησε.

Λαμβάνοντας, λοιπόν, το μήνυμα που μας υπαγορεύει η θυσία του, ανανεώνουμε τον όρκο ότι δεν θα απεμπολήσουμε επ’ ουδενί αυτά που μας ανήκουν.

Δεν θα ξεπουλήσουμε, ποτέ και για κανένα λόγο, ό,τι για αιώνες διαμορφώνει την εθνική μας ταυτότητα.

Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αποδειχθούμε αντάξιοι της πορείας των ηρώων της πατρίδας μας, οι οποίοι προσέφεραν τη ζωή τους για τον ιερό σκοπό της υπεράσπισης της πατρίδας.

Αιωνία ας είναι η μνήμη του Δημήτρη Χάματσου και των υπόλοιπων ηρώων που μνημονεύουμε σήμερα.

Σας ευχαριστώ.

 

(ΜΒ)