Ανακοινωθέντα

Νιώθοντας ιδιαίτερη χαρά και ξεχωριστή τιμή, βρίσκομαι σήμερα μαζί σας, στην όμορφη αυτή εκδήλωση, που συνδιοργανώνουν ο Γυναικείος Όμιλος «Πρωτοπορία» Πάφου και ο Παναγροτικός Σύνδεσμος Πάφου, με την ευκαιρία της Ημέρας της Αγρότισσας και της Ημέρας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που τιμώνται διεθνώς στις 15 Οκτωβρίου και στις 10 Δεκεμβρίου κάθε έτους, αντίστοιχα.

Η καθιέρωση της Διεθνούς Ημέρας της Αγρότισσας από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών το 2007, αποτελεί την επιβράβευση του πολύ σημαντικού ρόλου που διαδραματίζει η αγρότισσα σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη και αναγνωρίζει την καθοριστική συμβολή της στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας, παροτρύνοντας και άλλες γυναίκες να εμπλακούν δυναμικά σε αυτόν.

Ιδιαίτερα στην πολύπαθη πατρίδα μας, ο ρόλος της κύπριας αγρότισσας σήμερα δεν περιορίζεται μόνο στον γεωργικό τομέα, αλλά επεκτείνεται σε ένα μεγάλο φάσμα δραστηριοτήτων. Έχει συνήθως τη μεγαλύτερη ευθύνη για την οικογένεια, το νοικοκυριό και τα παιδιά της, αλλά παράλληλα ασχολείται και με πολλές αγροτικές εργασίες, για να ενισχύσει το οικογενειακό εισόδημα. Ορθώνει το ανάστημα της σε όλες τις αντιξοότητες που διαχρονικά έχουν επηρεάσει τον τόπο μας, στέκεται πάντα δυναμικά με την παρουσία της, και όταν χρειάζεται, ασκεί όλο το δυναμισμό της για να στηρίξει και να προωθήσει νέες ιδέες. Συναντούμε, την κύπρια αγρότισσα ως πρωτεργάτρια στη γεωργική εκμετάλλευση, στην παραγωγή και μεταποίηση τροφίμων, ως διαχειρίστρια αγροβιοτεχνιών, καταλυμάτων, εστιατορίων, καταστημάτων και σε πολλούς άλλους τομείς.

Από την άλλη, όσον αφορά στη Διεθνή Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αυτή θεσπίστηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών το 1950 και τιμάται στις 10 Δεκεμβρίου, ημερομηνία που δύο χρόνια προηγουμένως, το 1948, υιοθετήθηκε  η «Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα», η σημαντικότερη πράξη για τις ελευθερίες και τα δικαιώματα του κάθε ανθρώπου. Η 10^η Δεκεμβρίου κάθε έτους, υπενθυμίζει ότι αυτά τα δικαιώματα πρέπει να τα απολαμβάνουν όλοι οι άνθρωποι στον πλανήτη, ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής, φύλου, θρησκείας, ηλικίας ή οποιασδήποτε άλλης διαφοροποίησης και ότι οι πανανθρώπινες αξίες της ελευθερίας, της ισότητας και της δικαιοσύνης είναι βασικά συστατικά στοιχεία κάθε υγιούς κοινωνίας.

Η οικογένεια, ως μικρογραφία αλλά και συνθετικό στοιχείο της κοινωνίας, αποτελεί παγκοσμίως ένα παραδοσιακό θεσμό, μέσα στον οποίο κάθε μέλος οφείλει να σέβεται τα δικαιώματα των υπολοίπων μελών. Η αγροτική οικογένεια, διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες ως προς το δέσιμό της με τη γη, την εξάρτηση των μελών της από τη γεωργική εργασία και παραγωγή, τη σχετική αυτονομία και την αυτάρκεια της. Η παραδοσιακή αγροτική οικογένεια είναι συνήθως μεγαλύτερη σε μέγεθος από την αστική και βασίζεται σε πιο πολλά πατριαρχικά στοιχεία. Η βάση των διαφορών της αγροτικής οικογένειας με την αστική έγκειται στη σχέση της αγροτικής οικογένειας με την γεωργική εκμετάλλευση και την αγροτική δραστηριότητα. Η αγροτική οικογένεια αποτελεί, συνήθως, την παραγωγική ομάδα μιας μικρής επιχείρησης, είναι περισσότερο αυτόνομη σαν αποτέλεσμα της αγροτικής της δραστηριότητας, οι λειτουργίες της είναι ευρύτερες και πιο μόνιμες και συχνά υποστηρίζονται από την τοπική κοινωνία, ενώ τα μέλη της είναι δεμένα μεταξύ τους και αφοσιωμένα σε αυτήν. Ως εκ τούτου, οι οικογένειες που ζουν και δραστηριοποιούνται στην ύπαιθρο είναι πιο συμπαγείς και ανθίστανται πιο αποτελεσματικά στην αποδιοργάνωση.

Είναι νομίζω προφανές, με βάση τα προαναφερθέντα, ότι η κάθε αγροτική οικογένεια δικαιούται να ζει και να δραστηριοποιείται μέσα σε συνθήκες ισότητας, ελευθερίας και δικαιοσύνης, εξασφαλίζοντας το κατάλληλο βιοτικό επίπεδο για τα μέλη της και απολαμβάνοντας τα δικαιώματα της ελεύθερης πρόσβασης στη γη, στους σπόρους, στο νερό και άλλους φυσικούς πόρους, στις παραδοσιακές αγροτικές γνώσεις και πρακτικές, στα μέσα αγροτικής παραγωγής, στην ενημέρωση και στην τεχνολογία. Επίσης, ο κάθε αγρότης δικαιολογημένα απαιτεί την είσπραξη ικανοποιητικού εισοδήματος, την παροχή κοινωνικής ασφάλισης, τη δυνατότητα να έχει λόγο στις τιμές των αγορών της αγροτικής παραγωγής, συνδικαλιστική ελευθερία, ελεύθερη πρόσβαση στη δικαιοσύνη και το δικαίωμα να του παρέχεται κοντά στον χώρο διαμονής του η βασική εκπαίδευση, απολαμβάνοντας την δωρεάν παιδεία και τα άλλα αγαθά που απολαμβάνουν οι αστικές οικογένειες.

Τόσο ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, λειτουργώντας προς την κατεύθυνση της ισότιμης και δίκαιης αντιμετώπισης όλων των πολιτών και διαβλέποντας τη μεγάλη σημασία της προστασίας της αγροτικής οικογένειας, της ενίσχυσης της αγροτικής δραστηριότητας, της ανόδου του βιοτικού επιπέδου του αγροτικού κόσμου και της καταπολέμησης της καταστροφικής για όλους αστυφιλίας, αναγνώρισαν την ανάγκη στροφής από το σημερινό παραγωγικό μοντέλο του παγκόσμιου συστήματος τροφίμων σε μια προσέγγιση κατά την οποία τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο εκδημοκρατισμός θα βρίσκονται στο επίκεντρο των δομών του. Είναι γενικά αποδεκτό και κατανοητό ότι η γεωργία που καθοδηγείται μόνο από την αύξηση της παραγωγικότητας δεν αποτελεί την ενδεδειγμένη οδό και είναι σίγουρα τροχοπέδη στη διασφάλιση των δικαιωμάτων της αγροτικής οικογένειας, όπως αυτά αναφέρθηκαν προηγουμένως.

Στην Κύπρο, η αγροτική οικογένεια αποτελεί τον στυλοβάτη της αγροτικής οικονομίας και γενικότερα της οικονομίας του τόπου. Το φαινόμενο της μαζικής μετακίνησης προς τις πόλεις που παρατηρήθηκε κατά τις τελευταίες δεκαετίες, έχει ασφαλώς πλήξει τον κοινωνικό και οικονομικό ιστό της υπαίθρου και έχει προκαλέσει προβλήματα σε όλο το φάσμα της κοινωνίας.  Η Κυβέρνηση, έχοντας συνέχεια κατά νου τον κόσμο της υπαίθρου και την αναβάθμιση του επιπέδου ζωής του, έχει θέσει ως προτεραιότητα την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, γιατί μόνο έτσι θα διασφαλιστεί η πρόοδος και η ευημερία του αγροτικού κόσμου και θα δοθεί η δυνατότητα στους νέους να παραμείνουν στην ύπαιθρο ή να επανέλθουν μόνιμα σε αυτήν. Η στήριξη του Κράτους, σε συνδυασμό με τη δημιουργικότητα και τις αστείρευτες δυνάμεις των κατοίκων της υπαίθρου, θα συμβάλουν στην ανάδειξη των αγροτικών περιοχών ως πυρήνων ανάπτυξης.

Ως Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη όλα τα πιο πάνω, στηρίζουμε έμπρακτα, με διάφορα μέτρα, την παραμονή ή και την επιστροφή των αγροτικών οικογενειών στην ύπαιθρο, ώστε να συνεχίσουν τον τόσο επωφελή τους ρόλο. Μέσα από τη χάραξη στρατηγικής και με την ορθολογική αξιοποίηση ευρωπαϊκών και εθνικών  κονδυλίων, ενισχύουμε τους αγρότες μας, εισάγουμε στον αγροτικό τομέα  την επιστημοσύνη και τη συνεχή επαγγελματική κατάρτιση και αυξάνουμε την ανταγωνιστικότητά του, δίνοντας τη δυνατότητα στους παραγωγούς να επωφεληθούν είτε με τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών τους εκμεταλλεύσεων είτε με τη δημιουργία ομάδων που σκοπό έχουν τη μείωση του κόστους παραγωγής, τον καλύτερο προγραμματισμό αλλά και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, παρέχονται ενισχύσεις για τη δημιουργία ή τον εκσυγχρονισμό μεταποιητικών μονάδων στις αγροτικές περιοχές. Πρόκειται για ένα μέτρο που αξιοποιείται σε μεγάλο βαθμό από τις αγροτικές οικογένειες, οι οποίες επέδειξαν έντονο ενδιαφέρον για δημιουργία ή εκσυγχρονισμό μικρών βιοτεχνιών, αναζωογονώντας την αγροτική οικονομία και στηρίζοντας παράλληλα και προβάλλοντας τα παραδοσιακά μας προϊόντα. Επίσης, στο πλαίσιο του Προγράμματος LEADER, αναμένεται να προωθηθούν δράσεις μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης για μη γεωργικά θέματα, δράσεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας στους τομείς του αγροτουρισμού, της χειροτεχνίας και της λιανικής πώλησης.

Οι πολιτικές που το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος προωθεί για αναζωογόνηση και ενίσχυση του κόσμου της υπαίθρου είναι πολλές και σίγουρα δεν μπορούν να καταγραφούν όλες σε μια ομιλία. Θα ήταν όμως παράλειψή μου, να μην κάνω ειδική αναφορά στις δράσεις που έχουμε σχεδιάσει και θα εφαρμόσουμε, πρωτοπορώντας σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, για την αντιμετώπιση αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, που πλήττουν καίρια το εισόδημα της αγροτικής οικογένειας. Πρόκειται ασφαλώς για ένα πρακτικό μέτρο στήριξης των αγροτών και διασφάλισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.

Φίλες και φίλοι,

Οι αγρότες της πατρίδας μας, αξίζουν το σεβασμό, την εκτίμηση και τον θαυμασμό μας. Έχοντας πολλαπλούς ρόλους και πολλές φορές κάτω από αντίξοες συνθήκες, παραμένουν φορείς αυθεντικότητας, δημιουργικότητας και καινοτομίας και καταφέρνουν, με πρωτοποριακό πνεύμα και διάθεση προσφοράς, να διατηρήσουν τη ζωή στην ύπαιθρο και να συμβάλουν τα μέγιστα στην πρόοδο και ανάπτυξη, όχι μόνο των αγροτικών περιοχών, αλλά και ολόκληρης της Κύπρου. Γι’ αυτό, είναι ευθύνη και υποχρέωση του Κράτους να διασφαλίσει όλα τα δικαιώματα της αγροτικής οικογένειας και να ενισχύσει, όπου χρειάζεται, τα ωφελήματα που αυτή λαμβάνει ώστε να βελτιωθούν ακόμα περισσότερο οι συνθήκες διαβίωσης και δραστηριοποίησής της.

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα για άλλη μια φορά να σας διαβεβαιώσω ότι θα συνεχίσουμε να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την αναζωογόνηση της υπαίθρου και τη βελτίωση του επιπέδου ζωής της αγροτικής οικογένειας, σεβόμενοι πάντοτε τα δικαιώματα του καθενός ξεχωριστά και όλων μαζί ως κοινωνία. Σας ευχαριστώ και σας συγχαίρω για την ευγενή πρωτοβουλία που είχατε να διοργανώσετε την ωραία αυτή εκδήλωση. Συγχαίρω επίσης και τιμώ όλες τις αγρότισσες και τους αγρότες της Κύπρου και ειδικά τα πρόσωπα που θα τιμηθούν απόψε εδώ.

(ΜΑΚ)