Ανακοινωθέντα

Είναι πάντα με πόνο ψυχής που απευθύνουμε το ύστατο χαίρε σε συμπατριώτες μας που τα ονόματά τους βρίσκονταν για 44 χρόνια στον θλιβερό κατάλογο των αγνοουμένων. Σήμερα αποχαιρετούμε τον Λάμπρο Δημητρίου, έναν φιλήσυχο και αγαπητό μεταξύ των συγχωριανών του 56χρονο τότε οικογενειάρχη, η περίπτωση του οποίου προκαλεί τα αισθήματα κάθε ανθρώπου όσον αφορά τις συνθήκες της εξαφάνισής του. Πρόκειται για ένα από τα πολλά αθώα θύματα της τουρκικής βαρβαρότητας που ευθύνεται για τον θάνατο εκατοντάδων συμπατριωτών μας, οι οποίοι τελούσαν υπό σύλληψη και αιχμαλωσία κατά τις πρώτες ημέρες της τουρκικής εισβολής.

Είμαι εδώ για να εκφωνήσω επικήδειο λόγο για έναν πολίτη, έναν άμαχο που δολοφονήθηκε στυγνά και βάναυσα.

Ο Λάμπρος, εκτελέστηκε εν ψυχρώ μαζί με 44 άλλους συμπατριώτες μας σε ένα από τα τουρκοκυπριακά χωριά που λειτουργούσαν ως κέντρα συγκέντρωσης και μαζικών εκτελέσεων Ελληνοκυπρίων αιχμαλώτων.  Την Επηχώ, όπου Τουρκοκύπριοι φανατικοί εξτρεμιστές, συγκέντρωναν μετά από οδηγίες των στρατευμάτων του Αττίλα, πολλούς από τους Ελληνοκύπριους που συλλαμβάνονταν στην περιοχή της Κυθρέας, του Έξω Μετοχίου, της Βώνης και των άλλων γειτονικών χωριών.  Από τους 45 μαζικά εκτελεσθέντες, οι 35 ήταν εθνοφρουροί και οι 10 πολίτες, μεταξύ των οποίων και ο Δημητρίου. Τέτοια τουρκοκυπριακά χωριά-κολαστήρια, όπου θανατώθηκαν πολλοί Ελληνοκύπριοι συλληφθέντες, ήταν πολλά.

Ελληνίδες, Έλληνες, 

Πόσοι και πόσοι θάνατοι αθώων σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της εισβολής, την οποία προκλητικά και επαίσχυντα οι Τούρκοι αποκαλούν ως ειρηνευτική επιχείρηση. Η ιστορική όμως μνήμη, ποτέ δεν θα παραγράψει το μέγεθος του εγκλήματος και την αλήθεια που το συνοδεύει, για την απώλεια τόσων ανθρώπινων ζωών, εξαιτίας της βαρβαρότητας του Αττίλα.

Ο Λάμπρος, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, διέμενε μαζί με την οικογένειά του στη Βώνη και εργαζόταν στην Α.Η.Κ.  Εκεί συνέχισε να παραμένει κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της εισβολής, όσο και στο διάστημα που ακολούθησε μέχρι την έναρξη της δεύτερης φάσης, στις 14 Αυγούστου.

Με τον φόβο του τί μπορούσε να ακολουθήσει, οι περισσότεροι κάτοικοι της Βώνης εγκατέλειψαν από νωρίς το πρωί το χωριό τους και μετέβησαν σε πιο ασφαλισμένες περιοχές. Ο Λάμπρος και η σύζυγός του, παρέμειναν όμως στο σπίτι τους.

Αργότερα την ίδια μέρα, τα τουρκικά στρατεύματα, εκμεταλλευόμενα τη συντριπτική υπεροχή τους, κατάφεραν να διασπάσουν τη γραμμή άμυνας της Εθνικής Φρουράς κατά μήκος της περιοχής Μιας Μηλιάς – Τραχωνίου Κυθρέας – Κουτσοβέντη και άρχισαν να κινούνται για  κατάληψη των γύρω χωριών.

Αριθμός στρατιωτών που οπισθοχωρούσαν, κατέληξε στη Βώνη και βρήκε καταφύγιο σε σπίτια του χωριού. Τριάντα επτά από αυτούς, κατέφυγαν σε δύο διπλανές κατοικίες και όλοι ντύθηκαν με πολιτικά ρούχα, τα οποία εξασφάλισαν από κατοίκους της Βώνης που είχαν παραμείνει στο χωριό.  Στις ίδιες κατοικίες, συγκεντρώθηκε και αριθμός κατοίκων τόσο της Βώνης, όσο και γειτονικών χωριών που είχαν καταφύγει εκεί.  Ανάμεσα στους συγκεντρωθέντες, ήταν και ο Λάμπρος με τη σύζυγο του Αναστασία.

Το βράδυ, όλοι διανυκτέρευσαν στις συγκεκριμένες κατοικίες. Κατά τη διάρκεια της νύκτας, οι εθνοφρουροί, κατέγραψαν τα ονόματά τους και το χωριό καταγωγής τους σε κομμάτια από χαρτί, εκτός ενός ο οποίος ήταν γιος της ιδιοκτήτριας της μιας κατοικίας και ακόμη ενός, ο οποίος ανέφερε το όνομα του μόνο προφορικά.

Τελικά, ετοιμάστηκε ένας κατάλογος με τα ονόματα των εθνοφρουρών, δημιουργήθηκαν αντίγραφα και ένα από αυτά, έφθασε με κάθε προφύλαξη στον Κυπριακό Ερυθρό Σταυρό, με τη βοήθεια γυναικών κατοίκων της Βώνης, οι οποίες είχαν απελευθερωθεί και φθάσει στις ελεύθερες περιοχές.

Το πρωί του δεκαπενταύγουστου, δύο από τους στρατιώτες αποφάσισαν να προσπαθήσουν να εντοπίσουν τρόπο διαφυγής προς τις ελεύθερες περιοχές, με πρόθεση να επιστρέψουν και να ενημερώσουν και τους υπόλοιπους στρατιώτες.

Οι εναπομείναντες 35 στρατιώτες,  αντιλαμβανόμενοι τις κινήσεις των τουρκικών στρατευμάτων εντός του χωριού, τοποθέτησαν λευκό ύφασμα στις πόρτες, με πρόθεση να παραδοθούν.

Γύρω στις 8 με 9 το πρωί, έφθασαν τελικά εκεί ένοπλοι Τουρκοκύπριοι και Τούρκοι στρατιώτες, οι οποίοι άρχισαν να βάλλουν με καταιγιστικό πυρ κατά των δύο οικιών. Μόλις σταμάτησαν οι πυροβολισμοί, όλοι οι στρατιώτες βγήκαν έξω και παραδόθηκαν.

Οι Τούρκοι οδήγησαν τους 35 στρατιώτες όπως και τους 10 άνδρες πολίτες, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν στις υπό αναφορά οικίες, προς το τουρκοκυπριακό χωριό Επηχώ, ενώ τα γυναικόπαιδα παρέμειναν εντός των οικιών.

Την όλη διαδικασία της σύλληψης και της απομάκρυνσης των 35 εθνοφρουρών και των 10 πολιτών, παρακολούθησαν κρυμμένοι και οι δύο στρατιώτες, οι οποίοι αφού δεν βρήκαν τρόπο διαφυγής, επέστρεψαν στη Βώνη και είχαν πλησιάσει τις οικίες, χωρίς όμως να γίνουν αντιληπτοί από τους Τούρκους.

Αφού οι ένοπλοι Τούρκοι απομακρύνθηκαν μαζί με όλους τους συλληφθέντες, οι δύο εθνοφρουροί πλησίασαν και συνομίλησαν λίγο με τις γυναίκες και άμεσα απομακρύνθηκαν και κρύφτηκαν σε άλλες οικίες του χωριού. Είχαν ενημερωθεί ότι οι Τούρκοι, απείλησαν ότι θα εκτελούνταν όλοι αν εντόπιζαν άλλους στρατιώτες.

Αργότερα την ιδία μέρα, οι δύο στρατιώτες συνελήφθηκαν από τα τουρκικά στρατεύματα, μαζί με κατοίκους της Βώνης, και οδηγήθηκαν αρχικά στην πλατεία του χωριού και στη συνέχεια στο Νέο Χωριό Κυθρέας και τελικά στο γκαράζ Παυλίδη.

Από το γκαράζ Παυλίδη οι δύο στρατιώτες μεταφέρθηκαν στα Άδανα και αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής αιχμαλώτων.

Ο Λάμπρος και τα υπόλοιπα 44 πρόσωπα,  στρατιώτες και πολίτες από την ώρα που συνελήφθηκαν στη Βώνη στις 15 Αυγούστου 1974 από τους ένοπλους Τούρκους, δεν είχαν δώσει σημεία ζωής.

Η εκταφή του ομαδικού τάφου στο τουρκοκυπριακό χωριό Επηχώ, στον οποίο εντοπίστηκαν μεταξύ άλλων και τα οστά του Λάμπρου, πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις, το 2014 και το 2016.  Τα μαρτυρικά του οστά έφεραν τραύματα στο κεφάλι, καταμαρτυρώντας την απάνθρωπη αντιμετώπιση την οποία έτυχε στα χέρια των εισβολέων.

Σήμερα, τελούμε την κηδεία του σύμφωνα με τις παραδόσεις της θρησκείας μας, άλλα και με τις τιμές που του οφείλουμε και που του αξίζουν.  Μαζί μας είναι ο γιός του Παναγιώτης, η νύφη του Κατίνα με τα δύο παιδιά τους, τον Λάμπρο και την Αναστασία στους οποίους μαζί με τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια, εκφράζουμε και τη μεγάλη μας συμπάθεια για το πολύχρονο δράμα της εξαφάνισης του δικού τους ανθρώπου.

Δεν είναι μαζί μας όμως η σύζυγος του Αναστασία, η οποία για 24 τόσα χρόνια βίωνε το δράμα της απώλειας του αγαπημένου της συζύγου μέχρι το 1998, όπου ξεκίνησε για το ταξίδι του συναπαντήματος μαζί του. Δεν είναι μαζί μας ούτε τα 8 αδέρφια του τα οποία έφυγαν όλοι από τη ζωή με τον πόνο του χαμού του αδερφού τους. 

Ελληνίδες, Έλληνες,

Οι ευθύνες της Τουρκίας για το θέμα των αγνοουμένων, είναι τεράστιες. Η κατάσταση παραμένει τραγική, αφού εξακολουθούν να αγνοούνται  829 συμπατριώτες μας, οι περισσότεροι δηλαδή από όσους αρχικά  καταχωρήθηκαν στον κατάλογο της Επιτροπής για τη διακρίβωση της τύχης τους. Σημειώνω δε με ιδιαίτερο προβληματισμό, ότι κατά τη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς, εντοπίστηκαν στο πλαίσιο του έργου της ΔΕΑ, ένας πάρα πολύ μικρός αριθμός οστών.  Εάν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, πολύ φοβάμαι ότι η Διερευνητική Επιτροπή θα έχει σοβαρό πρόβλημα συνέχισης του έργου της.  Δεν εφησυχάζουμε παρά τις δυσκολίες και τα προβλήματα.  Θα συνεχίσουμε τον αγώνα για διευκρίνιση της τύχης και του τελευταίου αγνοούμενου.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Κηδεύοντας ακόμη νεκρούς μας από την τουρκική εισβολή του 1974, η μνήμη μας ταξιδεύει και στους αγαπημένους τόπους μας. Στους συλημένους τάφους των προγόνων μας, στα βεβηλωμένα ιερά και στα όσιά μας. Στους τόπους που όλοι αγαπήσαμε και που η μνήμη τους είναι βαθιά χαραγμένη μέσα μας. Οι συνέπειες της τουρκικής εισβολής με την καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας κληρονομιάς και την προσπάθεια παραχάραξης και διαγραφής της ιστορίας μας από την κατοχική δύναμη, αποτελούν μια οδυνηρή πραγματικότητα που μαζί με την αρνητικότητα και αδιαλλαξία της τουρκικής πλευράς, καθιστούν ολοένα και πιο ορατό τον κίνδυνο της οριστικής διχοτόμησης.  

Γι αυτό και η επίτευξη μιας διαρκούς και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού προβλήματος, παραμένει για μας πρώτη και ύψιστη προτεραιότητα. Αγωνιζόμαστε για την επανένωση της πατρίδας μας, τον τερματισμό της κατοχής, τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών, όλων ανεξαίρετα των πολιτών μας.

Όπως επανειλημμένα έχουμε διακηρύξει, είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να προσέλθουμε εκ νέου σε διάλογο για εξεύρεση λύσης που θα αποκλείει τα οποιαδήποτε επεμβατικά δικαιώματα και εγγυήσεις, όπως και την παρουσία κατοχικών στρατευμάτων.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Σήμερα γράφουμε τον επίλογο της τραγικής ιστορίας ενός άξιου τέκνου της πατρίδας μας.

Αγαπητοί μας Παναγιώτη και Κατίνα,

Αγαπητά εγγόνια, Λάμπρο και Αναστασία,

Αγαπητοί και σεβαστοί συγγενείς,

Εύχομαι το τέλος της μακρόχρονης αγωνίας για την τύχη του Λάμπρου, να γαληνέψει την ψυχή σας και να απαλύνει τον πόνο σας.

Αποχαιρετούμε σήμερα τον Λάμπρο Δημητρίου και τιμούμε με ευγνωμοσύνη τη μνήμη του.

Υποκλινόμαστε με ευλάβεια στη θυσία του και διαβεβαιώνουμε ότι θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε με την ίδια αποφασιστικότητα, ώστε να δικαιώσουμε τη θυσία όλων ανεξαίρετα των ηρώων μας.

Αιωνία ας είναι η μνήμη του.

Αιώνια και Τιμημένη.

_____________

ΑΜ/EI