Ανακοινωθέντα

Η 26η Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών και της Παράνομης Διακίνησής τους ως καθιερώθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, δεν είναι γιορτή. Είναι ευκαιρία και πρόκληση για αναστοχασμό, είναι πρόσκληση για συστράτευση για αντιμετώπιση του σοβαρότατου παγκόσμιου προβλήματος των ναρκωτικών, είναι υπόμνηση των υποχρεώσεων μας για προστασία των ευάλωτων συμπολιτών μας.

Η σφαιρική και αποτελεσματική αντιμετώπιση των θεμάτων της ουσιοεξάρτησης, δηλαδή η  πρόληψη, η καταστολή, η θεραπεία, η μείωση της βλάβης, ο αποστιγματισμός και η κοινωνική επανένταξη, αποτελούν μείζονος σημασίας και ψηλής προτεραιότητας θέματα πολιτικής, ώστε η νεολαία, ως η  κρισιμότερη κοινωνικά ομάδα, να προστατευθεί από σοβαρούς κινδύνους που δημιουργούν επιπτώσεις τόσο στους ίδιους τους παραβάτες και στη συνεκτικότητα του κοινωνικού ιστού.

Για το σκοπό αυτό, με υπευθυνότητα απέναντι στην αναγκαιότητα διαχείρισης του σοβαρότατου αυτού σύγχρονου προβλήματος, επικαιροποιούνται πολυδιάστατα μέτρα, αποφάσεις και πρωτοβουλίες, ως η ευθύνη της δομημένης Πολιτείας.

Ως αποτέλεσμα της πολιτικής της Κυβέρνησης για εκσυγχρονισμό της φιλοσοφίας  προσέγγισης του χρήστη ναρκωτικών και της αντιμετώπισής του ως ατόμου που χρήζει συστηματικής θεραπείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, έμφαση δόθηκε στην απεξάρτηση και την κοινωνική επαναφορά του στην κοινωνία, στην εργασία, στην οικογένεια. Μέτα από σχετική νομοθετική ρύθμιση, οι κατηγορούμενοι ή οι καταδικασθέντες χρήστες ουσιών εξάρτησης, αποστέλλονται σε κατάλληλα θεραπευτικά κέντρα απεξάρτησης αντί της τιμωρίας και του εγκλεισμού στη φυλακή.

Περαιτέρω, τα προγράμματα πρόληψης και θεραπείας που προσφέρονται από την Πολιτεία ενισχύθηκαν οικονομικά και δόθηκε έμφαση στην ενδυνάμωση των δράσεων κατά των ουσιοεξαρτήσεων. Η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου έχει διευρύνει σημαντικά το πεδίο της δράσης και των αρμοδιοτήτων της, με αποτέλεσμα η χώρα μας να ευθυγραμμισθεί με τις  υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες διά της προώθησης μίας σφαιρικότερης αντιμετώπισης των εξαρτήσεων και των εξαρτητικών συμπεριφορών.

Πρόσθετα, υπενθυμίζεται ότι έχουν ήδη υλοποιηθεί οι ακόλουθες δράσεις,  που τέθηκαν ως προτεραιότητα της Εθνικής Επιτροπής για τα Ναρκωτικά τον Ιούλιο 2015.

1. Λειτουργία Προγράμματος Φαρμακευτικής Υποστήριξης, σε παγκύπρια βάση,

2. Λειτουργία του Θεραπευτικού Προγράμματος «ΔΑΝΑΗ» στο Τμήμα Φυλακών και σχετική εκπαίδευση λειτουργών που υπηρετούν στις Φυλακές,

3. Λειτουργία Ψυχιατρικού Κέντρου Ασφαλούς Νοσηλείας για Ανήλικους Χρήστες Εξαρτησιογόνων Ουσιών, με βίαιη, παραβατική ή επικίνδυνη συμπεριφορά, για τους οποίους θα μπορούσε να εκδοθεί διάταγμα υποχρεωτικής νοσηλείας, ως προσωρινή λύση,

4. Εφαρμογή του θεσμού του νάρκοτεστ, και κατόπιν αξιολόγησης των αποτελεσμάτων από την έως σήμερα εφαρμογή του και κατόπιν σχετικής Απόφασης της Κυβέρνησης, παροχή δυνατότητας απεξάρτησης και ευκαιριών θεραπείας όσων εντοπίζονται θετικοί στον έλεγχο για οδήγηση υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών,

5. Ανάπτυξη δικτύου στενής συνεργασίας με τις τοπικές κοινωνίες, το οποίο ενδυναμώνεται διαρκώς για σκοπούς πρόληψης και θεραπείας των χρηστών, αλλά και για σκοπούς αντιμετώπισης της νεανικής παραβατικότητας, εφόσον τα δύο αυτά φαινόμενα αλληλοσυνδέονται.

Επί τούτου, με τη συνεργασία των συναρμόδιων Υπουργείων και των εμπλεκομένων Υπηρεσιών, έχουν γίνει συναντήσεις προς ενίσχυση των μέτρων, με τα ακόλουθα νέα μέτρα:

1. Aυξημένη εμπλοκή των αστυνομικών της γειτονιάς αλλά και των παρατηρητών της γειτονιάς, στην αντιμετώπιση του φαινομένου των ναρκωτικών, όπως και ενίσχυση της συνεργασίας της αστυνομίας με το σχολείο και την κοινότητα.  

2. Λειτουργία κρυπτογραφημένου συστήματος, μέσω του οποίου οι πολίτες θα μπορούν να δίδουν πληροφορίες στην ΥΚΑΝ, χωρίς να είναι δυνατός ο εντοπισμός της ταυτότητάς τους. Το μέτρο αυτό είναι επιπρόσθετο της λειτουργίας της Τηλεφωνικής Γραμμής Άμεσης Ανταπόκρισης και Βοήθειας 1498 που λειτουργεί η ΥΚΑΝ.

Μέσω της Εθνικής Στρατηγικής μας για τα έτη 2013 – 2020, συνεχίζουμε με τα ακόλουθα μέτρα:

•           Εφαρμογή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ  Αστυνομίας και Τμήματος Τελωνείου.

•           Αποτελεσματική επιτήρηση των μαρίνων ως πιθανών παράνομων εισόδων εξαρτησιογόνων ουσιών.

•           Αναβάθμιση της συνεργασίας μεταξύ των Αρχών επιβολής του νόμου και των Ταχυδρομικών Υπηρεσιών και ιδιωτικών εταιρειών μεταφορών.

•           Ενίσχυση του ανιχνευτικού εξοπλισμού του Τμήματος Τελωνείων για εντοπισμό ναρκωτικών ουσιών, περιλαμβανομένων των ανιχνευτικών σκύλων.

•           Αναβάθμιση του Τοπικού Συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης (ΣΕΠ), για σκοπούς έγκαιρου και αποτελεσματικού μηχανισμού σε σχέση με τις νέες ψυχότροπες ουσίες.

•           Δημιουργία επιστημονικής ομάδας αξιολόγησης του κινδύνου νέων ψυχοδραστικών ουσιών.

•           Εντατικοποίηση ελέγχου εισαγωγής και εξαγωγής πρόδρομων και προ-πρόδρομων ουσιών.

•           Διεξαγωγή χημικών αναλύσεων των νέων ψυχοδραστικών ουσιών.

• Εφαρμογή και προώθηση στοχευμένων προληπτικών δράσεων, όπως να αποφευχθεί στοχοποίηση μέσω αναφορών από το Γραφείο Πρόληψης της ΥΚΑΝ και σε συγκεκριμένα ευάλωτα περιβάλλοντα.
• Προώθηση εφαρμογής πιλοτικού προγράμματος χορήγησης φαρμάκων για χρήστες που παρακολουθούν προγράμματα μείωσης της βλάβης.
• Ενίσχυση του προγράμματος για εντοπισμό, παραπομπή σε προληπτικό ή/και θεραπευτικό πρόγραμμα και παροχή συστηματικής κοινωνικής στήριξης σε ευάλωτες ομάδες.
• Προώθηση εφαρμογής προγράμματος πρώιμης παρέμβασης για τη στήριξη μαθητών και των οικογενειών τους που φοιτούν στο Σύστημα Προπαρασκευαστικής Μαθητείας.
• Εφαρμογή περιβαλλοντικών δράσεων για την πρόληψη των εξαρτητικών συμπεριφορών, μέσα από την ανάπτυξη και εφαρμογή επιστημονικού προγράμματος δεξιοτήτων για γονείς.

Πέραν από τη μείωση της ζήτησης, τεράστια σημασία αποδίδεται και στη μείωση της προσφοράς των ουσιών εξάρτησης, μέσα από την κατάσχεση όσο το δυνατόν μεγαλύτερων ποσοτήτων ναρκωτικών και τη σύλληψη των εμπόρων και διακινητών.

Οι δράσεις αποφέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Με τη σωστή ανάλυση και αξιοποίηση των πληροφοριών και με στοχευμένες επιχειρήσεις, οι κατασχεθείσες ποσότητες ναρκωτικών το 2018 ήσαν οι μεγαλύτερες από ιδρύσεως της ΥΚΑΝ. Συγκεκριμένα, κατασχέθηκαν, μεταξύ άλλων ουσιών, περίπου 318 κιλά κάνναβης και 5 κιλά κοκαΐνης. Οι μεγάλες ποσότητες κατασχέσεων συνεχίστηκαν και το πρώτο τετράμηνο του 2019, όπου οι κατασχέσεις της κάνναβης ανήλθαν περίπου σε 132 κιλά, της ρητίνης κάνναβης σε 56 κιλά και της κοκαΐνης σε 53 κιλά.

Έχοντας ενισχύσει τον τομέα της πρόληψης, καθιερώσαμε και ενισχύουμε διαρκώς και τον τομέα της παρέμβασης, με τη στήριξη της πρώτης γραμμής, που είναι η παρέμβαση στους νέους και δη τους ανήλικους χρήστες. Για τον λόγο αυτό, το Γραφείο Πρόληψης της ΥΚΑΝ παρέχει και υπηρεσίες κοινωνικής παρέμβασης σε χρήστες ναρκωτικών και σε άτομα του υποστηρικτικού τους περιβάλλοντος, παραπέμποντας τους σε προγράμματα στήριξης και θεραπείας.  Συγκεκριμένα, οι λειτουργοί κοινωνικής παρέμβασης της ΥΚΑΝ παρέπεμψαν 450 άτομα σε θεραπευτικά κέντρα.

Η εξάρτηση θέτει σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, διαλύει διαπροσωπικές, οικογενειακές και κοινωνικές σχέσεις. Η εξάρτηση ποτέ δεν αποτελεί πράξη αντίστασης ή απόδρασης από την πραγματικότητα. Πράξη αντίστασης είναι το «όχι» σε έναν κόσμο από χίμαιρες από τον οποίο με πυροτεχνήματα παρακινούνται να φτιάξουν ένα ολόκληρο πεπρωμένο.

 (ΜΛ/ΕΚ)