Ανακοινωθέντα

Αποχαιρετούμε σήμερα με καθυστέρηση 56 χρόνων κατά πως επιβάλλει η θρησκευτική μας πίστη, αλλά και το χρέος προς τους ήρωες των αγώνων του λαού μας για την προάσπιση της ελευθερίας και της εδαφικής ακεραιότητας της ιδιαίτερης μας πατρίδας, τον στρατιώτη Γιώργο Εικοσάρη, ο οποίος πριν από 56 χρόνια τον Αύγουστο του 1964 έχασε τη ζωή του κατά τις επιθέσεις της Τουρκικής αεροπορίας στην περιοχή του Παχυάμμου Τηλλυρίας.

Αισθάνομαι, όπως όλοι, μεγάλη τιμή να μιλήσω για ένα ήρωα. Ευχαριστώ την οικογένεια για την τιμή που μου κάνει να είμαι εδώ σήμερα. 

Ελληνίδες, Έλληνες,

Πέραν των ευφρόσυνων συναισθημάτων, όπως του ενθουσιασμού και της χαράς για την απελευθέρωση της ιδιαίτερης μας πατρίδας από τον βρετανικό αποικιακό ζυγό και την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960 - έστω με τα βαρίδια που έφερε - η ιστορική διαδρομή μας στα αμέσως επόμενα χρόνια μέχρι και την Τουρκική εισβολή του 1974, προκάλεσε σε όλους μαζί και έντονα συναισθήματα οδύνης, θλίψης και απόγνωσης.

Οι μάχες της τουρκανταρσίας το 63-64, και της Τηλλυρίας στη συνέχεια, προκάλεσαν δράματα σε πολλές οικογένειες με την απώλεια ζωών αγαπημένων τους. Όπως του Γιώργου που μαζί με πολλούς άλλους νέους, οι οποίοι υπηρετούσαν στη νεοσύστατη Εθνική Φρουρά αγωνίστηκαν με ενθουσιασμό για την προάσπιση του πάτριου εδάφους από τις τουρκικές επιθέσεις.

Η Τουρκία δεν απέκρυψε ποτέ τα επεκτατικά της σχέδια σε βάρος της Κύπρου. Αντίθετα, με την ανοχή που επεδείχθη από μέρους ισχυρών χωρών, έθεσε από τα εντελώς πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας σε εφαρμογή τα σχέδια της κτίζοντας, σε συνεργασία με τις ομάδες των Τουρκοκυπρίων εξτρεμιστών, τείχη διαχωρισμού και μίσους κατά των Ελληνοκυπρίων.

Ο θύλακας Κοκκίνων – Μανσούρας αποτέλεσε από την πρώτη στιγμή πονοκέφαλο για το νεοσύστατο Κυπριακό Κράτος. Εκτός από το γεγονός ότι ήταν το προγεφύρωμα της Τουρκίας στην Κύπρο, ήταν ορατός και ο κίνδυνος επέκτασής του, ενώ ουκ ολίγες φορές Τουρκοκύπριοι εξτρεμιστές – μέλη της ΤΜΤ, προκαλούσαν και δημιουργούσαν με κάθε ευκαιρία ένταση.

Η Εθνική Φρουρά έχοντας στις τάξεις της κυρίως εθελοντές μαζί με τους πρώτους στρατεύσιμους, επιχείρησε κατά της περιοχής και οι πρώτες επιτυχίες της έδωσαν τη θέση τους στο απόλυτο χάος και την τραγωδία που κόστισε τη ζωή δεκάδων ανθρώπων, συνεπεία των τουρκικών αεροπορικών βομβαρδισμών της περιοχής, από τον Παχύαμμο μέχρι τον Κάτω Πύργο, με βόμβες ναπάλμ.

Σε αυτό το φοβερό σκηνικό, που εκτυλίχθηκε κυρίως το διήμερο 8 και 9 Αυγούστου, έχασε τη ζωή του και ο 20χρονος τότε Γιώργος Εικοσάρης. Η ηλικία του ήταν από τις πρώτες που κλήθηκαν για κατάταξη στην Εθνική Φρουρά. Παρουσιάστηκε τον Ιούλιο του 1964 στο Κέντρο Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων Λάρνακας και τοποθετήθηκε στο 216 Τάγμα Πεζικού. Προτού ολοκληρωθεί η εκπαίδευση και χωρίς να τελεστεί ορκωμοσία, οι νεοσύλλεκτοι μεταφέρθηκαν για τις ανάγκες των επιχειρήσεων στην περιοχή Τηλλυρίας.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες από συναγωνιστές του, o Γιώργος κατά τη διάρκεια των σφοδρών μαχών στην περιοχή Παχυάμμου τραυματίστηκε.  Ο ίδιος δεν ήθελε να εγκαταλείψει το πεδίο της μάχης για να μεταφερθεί στο νοσοκομείο για περίθαλψη αφού θεωρούσε το τραύμα του ως μη σοβαρό. Μετά όμως από την επιμονή του λοχαγού του μεταφέρθηκε τελικά από συναδέλφους του για νοσηλεία στο πρόχειρο νοσοκομείο της Εθνικής Φρουράς που λειτουργούσε στον Παχύαμμο.  Στις 9 Αυγούστου το νοσοκομείο βομβαρδίστηκε με βόμβες ναπάλμ από την τουρκική αεροπορία και καταστράφηκε ολοσχερώς. Λόγω του ότι μέρος του νοσοκομείου χρησιμοποιείτο και ως αποθήκη πυρομαχικών της ΕΦ, από τις εκρήξεις τα σώματα του νοσηλευτικού προσωπικού και των τραυματιών διαμελίστηκαν. Μέρη του νοσοκομείου εκτοξεύτηκαν σε απόσταση πέραν των 500 μέτρων, κάτι που υποδηλώνει τη σφοδρότητα των εκρήξεων.

Καμένα μέλη των σορών περισυλλέγησαν και μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο Πόλεως Χρυσοχούς και στη συνέχεια τάφηκαν στο κοιμητήριο Πάφου. Σύμφωνα με πληροφορίες κομμάτια από σάρκες των θυμάτων  περισυλλέγονταν για μέρες από την ευρύτερη περιοχή από κατοίκους Παχυάμμου.

Η οικογένεια του Γιώργου δεν ενημερώθηκε ποτέ για την τύχη του. Στα δημοσιεύματα της περιόδου καθώς και στις πλείστες καταστάσεις του ΓΕΕΦ, ο Γιώργος καταγράφεται απλά ως τραυματίας. Έκτοτε η οικογένεια αναζητούσε πληροφορίες για την τύχη του και είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι με δική της πρωτοβουλία η οικογένεια δημιούργησε κενοτάφιο που φέρει το όνομα του στο κοιμητήριο Ιδαλίου.

Το 2018, εκ μέρους της οικογένειας, ο αδελφός του πεσόντος Παναγιώτης Εικοσάρης, απέστειλε επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όπως και προσωπικά σε μένα, με την οποία ζητούσε να πραγματοποιηθεί εκταφή στο χώρο που βρισκόταν το πρόχειρο νοσοκομείο Παχυάμμου, όπου θεάθηκε για τελευταία φορά ο αδελφός του, έκκληση που έγινε αμέσως αποδεκτή.

Κατόπιν της απόφασης που έλαβε σχετικά το Υπουργικό Συμβούλιο,  άρχισε τον Οκτώβριο του 2019 η εκταφή στο χώρο, και το Νοέμβριο εντοπίστηκε σε κρατήρα που δημιουργήθηκε από τον βομβαρδισμό του νοσοκομείου, μέρος λειψάνων καθώς και κάποια προσωπικά αντικείμενα, που με βάση τα αποτελέσματα των εξετάσεων DNA, επιβεβαιώθηκε ότι ανήκαν στον πεσόντα Γιώργο Εικοσάρη.

Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό να επιτυγχάνεται έστω μετά από τόσα χρόνια ο εντοπισμός και η παράδοση οστών πεσόντων συμπατριωτών μας στις μάχες για την ελευθερία της πατρίδας μας. Το οφείλουμε ιδιαίτερα αυτό προς τους συγγενείς. Και είναι με μεγάλη συγκίνηση που το επισημαίνω αυτό ενθυμούμενος και την αντίδραση του Παναγιώτη Εικοσάρη, αδελφού του ήρωα, όταν σε συνάντηση στο γραφείο μου ανακοίνωσα προς την οικογένεια την ταυτοποίηση των οστών του πεσόντος. «Με την κηδεία που θα του τελέσουμε, είπε, θα αναπαυθεί και η ψυχή των γονιών μας».

Ο Γιώργος γεννήθηκε στις 16 Νοεμβρίου του 1944 και είχε ενεργό αθλητική δράση ως τερματοφύλακας της ποδοσφαιρικής ομάδας του Άδωνι Ιδαλίου ήταν ένας εξαίρετος νέος, ήταν το δεύτερο παιδί της οικογένειας, και έχει δυο αδέλφια, τον Παναγιώτη, και τον Κυριάκο. Γονείς του ο Χαράλαμπος που απεβίωσε το 1972 και μητέρα του η Αναστασία που απεβίωσε το 1991.

Είμαι βέβαιος πως πέραν της θλίψης υπάρχει και η αίσθηση της χαράς και της ανακούφισης των συγγενών για τον εντοπισμό των λειψάνων του Γιώργου. Μετά από 56 χρόνια επιτυγχάνεται αυτό που ήταν πόθος και ευχή των γονέων του. Προσθέτω και το δικαιολογημένο αίσθημα της περηφάνιας για την προσφορά του αγαπημένου τους προς την πατρίδα, μαζί με τη δική μας εκτίμηση και το θαυμασμό για την αντοχή που επέδειξαν στο δράμα τους, καθώς και της ευγνωμοσύνης όλων μας για τον ηρωισμό και τη θυσία του.

Ταυτόχρονα όμως θέλω να εκφράσω και μια μεγάλη συγνώμη εκ μέρους της πολιτείας προς την οικογένεια του ήρωα για τυχόν λάθη και παραλείψεις από μέρους μας, που είχαν ως αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη διαιώνιση του πόνου και της αγωνίας τους.  Γνωρίζω ότι αυτό δεν αποτελεί βάλσαμο στις πληγές. Είναι όμως μια ειλικρινής και αληθινή έκφραση των συναισθημάτων μας, για όλα εκείνα που έπρεπε να γίνουν και δεν έγιναν. Έστω όμως και τώρα, μετά από τόσες δεκαετίες και με καθυστέρηση, η πολιτεία αναλαμβάνει τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις της απέναντι στους ήρωες μας και στις οικογένειες τους. 

Ελληνίδες, ΄Ελληνες,

Παρά τις δυσκολίες και τα προβλήματα και την αδιαλλαξία της κατοχικής δύναμης εργαζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις για να πάρουν επιτέλους απαντήσεις για τους αγαπημένους τους, όλοι οι συγγενείς των πεσόντων και αγνοουμένων μας. Μετά από τόσα χρόνια εξακολουθούμε να τελούμε κηδείες ανθρώπων που έγιναν θυσία στο βωμό της Κυπριακής ελευθερίας. Πενήντα έξι χρόνια μετά ο Γιώργος μαζί με πεσόντες στις μάχες της Τουρκανταρσίας, και 46 χρόνια μετά, πεσόντες στις μάχες με τον Αττίλα. Και απομένουν πολλοί άλλοι. Οκτακόσιοι Ελληνοκύπριοι και Ελλαδίτες συνεχίζουν να αγνοούνται από το 1974 και δεκάδες άλλοι από την περίοδο 1963-67. 

Έχουμε χρέος προς του ιδίους και τις οικογένειες τους να συνεχίσουμε τον αγώνα για τη διακρίβωση της τύχης τους. Δυστυχώς δεν έχουμε από την τουρκική πλευρά τη συνεργασία που επιβάλλεται για την οριστική επίλυση του ανθρωπιστικού αυτού προβλήματος. Ενώ τα δικά μας κίνητρα είναι ανθρωπιστικά, της Τουρκίας είναι κίνητρα απόκρυψης αδιαμφισβήτητων ενοχών για την αγριότητα και βαρβαρότητα που επέδειξε σε βάρος των ανθρώπων μας το 1974, όπως και το 1964 με τον όλεθρο που προκάλεσε με την αδιάκριτη ρίψη βομβών ναπάλμ σε βάρος αθώων πολιτών στα χωριά της Τηλλυρίας, όπως και κατά των τραυματιών στο πρόχειρο νοσοκομείο του Παχυάμμου, όπου βρήκε το θάνατο ο Γιώργος και άλλοι.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Σήμερα, γράφουμε τον επίλογο της τραγικής ιστορίες ενός άξιου τέκνου της Πατρίδας μας.

Αγαπητά αδέρφια του ήρωά μας, Κυριάκο και Παναγιώτη,

Αγαπητοί συγγενείς,

Τα λόγια μπορούν να δώσουν, μόνο για λίγο, βάλσαμο στην πονεμένη σας ψυχή.  Πίσω από τη σημερινή τελετή, προβάλουν χρόνια ανείπωτου πόνου και δυστυχίας, χρόνια που πέρασαν με πολλά ερωτηματικά και μεγάλο παράπονο. Η Κύπρος υποκλίνεται μπροστά σας. Και για σας προσεύχεται την εκ του Θεού παρηγοριά και για το δικό σας άνθρωπο, τον ήρωα σας, της ψυχής του το γαλήνεμα.  Σήμερα πρέπει να νιώθετε περήφανοι για τον Γιώργο σας όπως νιώθουμε όλοι. Αποχαιρετούμε σήμερα τον Γιώργο Εικοσάρη και τιμούμε με ευγνωμοσύνη την μνήμη του. O Γιώργος έπεσε στις επάλξεις του καθήκοντος και προς αυτόν, όπως και σε όλους όσοι έδωσαν την ζωή τους για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της Κύπρου μας οφείλουμε πολλά. Οφείλουμε την ύπαρξη μας ως Κυπριακή Δημοκρατία καθώς και την αξιοπρέπεια μας ως ελεύθεροι άνθρωποι. 

Αιωνία ας είναι η μνήμη και η δόξα του Στρατιώτη του 216 Τ.Π. Γιώργου Εικοσάρι, του Χαράλαμπου και της Αναστασίας.  

Αιωνία και τιμημένη.

(ΡΜ/IK/NN)