Ανακοινωθέντα

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον φίλο μου Νίκο για τη φιλική και φιλόξενη υποδοχή εδώ στην Πάφο.

Ιστορικά, υπήρχαν πάντα μεγάλες ομοιότητες μεταξύ της Μάλτας και της Κύπρου, και πιστεύω ότι η κατάσταση εξακολουθεί να παραμένει η ίδια σε διάφορα θέματα.

Συναντιόμαστε και πάλι εδώ για να συζητήσουμε λύσεις. Λύσεις που είναι ζωτικής σημασίας και σημαντικές και για τις δύο χώρες ως τα δύο μικρότερα κράτη μέλη της ΕΕ, που τυχαίνει να είναι μικρά νησιωτικά κράτη στη Μεσόγειο.

Αυτή η συνάντηση λαμβάνει χώρα οκτώ μήνες μετά τον πόλεμο που ξέσπασε στην Ευρώπη, μετά από τόσα χρόνια. Ένας πόλεμος που ακόμη συνεχίζεται και οι επιπτώσεις του εξακολουθούν να γίνονται αισθητές από κάθε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Λαμβάνει χώρα επίσης τέσσερις μήνες μετά τη συμφωνία της συντριπτικής πλειοψηφίας των Υπουργών Εσωτερικών των κρατών μελών της ΕΕ για μια δήλωση που προβλέπει προσωρινό μηχανισμό αλληλεγγύης.

Ένα μηχανισμό που αποσκοπεί στην άμβλυνση της μεταναστευτικής πίεσης που αντιμετωπίζουμε εμείς, οι πέντε μεσογειακές χώρες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, και ο οποίος δίνει προτεραιότητα στη μετεγκατάσταση των μεταναστών σε άλλα κράτη μέλη.

Σε αυτούς τους τέσσερις μήνες έχουμε δει εκτεταμένες διαβουλεύσεις με τις χώρες του MED5 σχετικά με την αλληλεγγύη, καθώς και την πρώτη μεταφορά μεταναστών από την Ιταλία σε άλλες χώρες. Είμαστε ευγνώμονες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την προσπάθειά της να δρομολογήσει τα πράγματα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Ομολογουμένως, η διαδικασία βρίσκεται ακόμη στην αρχική της φάση. Ωστόσο, υπάρχουν διάφορες ενδείξεις που δεν μπορεί να αγνοηθούν και οι οποίες αξίζουν σοβαρές συζητήσεις. Παρατηρήσεις από τις οποίες αναμφίβολα θα εξαρτηθεί η διαμόρφωση της θέσης μας όσον αφορά τα υπόλοιπα μέρη των συζητήσεων για το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.

Ενώ ευχαριστεί τα κράτη μέλη που έχουν αναλάβει δεσμεύσεις για μετεγκατάσταση, η Μάλτα εξακολουθεί να ανησυχεί για το γεγονός ότι ο αριθμός των δεσμεύσεων για μετεγκατάσταση που ανέλαβαν τα συμμετέχοντα κράτη μέλη αποτελεί ένα πολύ μικρό ποσοστό, από τον πραγματικό αριθμό ή τις παράτυπες αφίξεις που έλαβαν η Μάλτα, η Κύπρος, η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα κατά τους πρώτους εννέα μήνες του τρέχοντος έτους.

Δεύτερον, πιστεύουμε ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα κράτη μέλη που βιώνουν τον μεγαλύτερο αριθμό αφίξεων· θα πρέπει να είναι τα πρώτα κράτη που θα επωφεληθούν από τη μετεγκατάσταση και περισσότερο από πλευράς του αριθμού των μεταναστών που μετεγκαταστάθηκαν.

Από την άλλη πλευρά, δεν μπορούμε να δεχθούμε μια κατάσταση κατά την οποία ένα κράτος μέλος της πρώτης γραμμής τιμωρείται επειδή προσπαθεί να αποτρέψει τις παράτυπες ροές, να καταπολεμήσει τη λαθραία διακίνηση ανθρώπων και να μειώσει τις παράνομες εισόδους. Είναι πολύ σημαντικό η αλληλεγγύη, κυρίως η μετεγκατάσταση, να εφαρμοστεί σε όλες τις μεσογειακές χώρες — κατά τρόπο που οι παρεμβάσεις θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι κάνουν τη διαφορά επιτόπου.

Η αλληλεγγύη είναι ζωτικής σημασίας. Ωστόσο, είναι προφανές περισσότερο από ποτέ, ότι η αλληλεγγύη πρέπει μόνο να συμπληρώνει — όχι να αντικαθιστά — το εκτεταμένο έργο που πρέπει να επιτελέσουμε στην εξωτερική διάσταση. Κυρίως την πρόληψη των παράτυπων εισόδων, την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης ανθρώπων και την επιστροφή ή απόρριψη αιτητών ασύλου.

Οι επιπτώσεις του πολέμου και οι αυξανόμενες τιμές των βασικών αγαθών έχουν οδηγήσει σε ένα νέο κύμα οικονομικής μετανάστευσης. Άτομα που διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να φτάσουν στην Ευρώπη, αποκλειστικά για οικονομικούς σκοπούς. Υποσαχάριοι μετανάστες που αναζητούν αρχικά εργασία στη Λιβύη και στρέφονται σε διακινητές όταν τα πράγματα δεν λειτουργούν όπως είχαν προγραμματιστεί.

Άνθρωποι πεθαίνουν γύρω μας, η μια τραγωδία διαδέχεται την άλλη, από τον Λίβανο μέχρι τον Ατλαντικό. Αγρυπνίες πραγματοποιούνται κάθε φορά που πεθαίνουν άνθρωποι είτε αγνοούνται.

Έχουμε χάσει τόσο πολύ χρόνο κάνοντας δηλώσεις και δαχτυλοδείχνοντας ασταμάτητα. Στο μεταξύ, παιδιά και ενήλικες συνεχίζουν να χάνουν τη ζωή τους ενώ αγνοούμε το μέγεθος του προβλήματος.

Πόσο καιρό θα μας πάρει, σε μας τους Ευρωπαίους, μέχρι να παραδεχτούμε ότι ο μόνος τρόπος για να σωθούν ζωές είναι η εξάλειψη της παράνομης διακίνησης ανθρώπων μια για πάντα;

Πόσο καιρό θα μας πάρει, ως κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών και θεσμικά όργανα της ΕΕ, να καταλάβουμε ότι αν δεν θέλουμε να πεθάνουν οι άνθρωποι, θα πρέπει να αποτρέψουμε να συμβαίνουν αυτά τα επικίνδυνα ταξίδια;

Πόσο καιρό θα μας πάρει να παραδεχτούμε ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα χωρίς επείγοντα και έκτακτα μέτρα για τη στήριξη των γειτονικών χωρών διέλευσης στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή;

Επιθυμούμε η Ευρωπαϊκή Ένωση να δρα ταχύτερα στην εξωτερική διάσταση, κυρίως μέσω επιτυχούς επιχείρησης επιστροφής, σε συνδυασμό με την παροχή στήριξης στις χώρες προέλευσης για τη δημιουργία ευκαιριών για τους δικούς τους ανθρώπους — ιδιαίτερα τους νέους που είναι τόσο πρόθυμοι να εκπαιδευθούν και να εργαστούν όπως οι περισσότεροι μετανάστες που φτάνουν στις ακτές μας.

Θα πρέπει να δράσουμε ταχύτερα για τη στήριξη των προσπαθειών των χωρών διέλευσης για την καταπολέμηση των εγκληματικών δικτύων παράνομης διακίνησης και τη μείωση του αριθμού των ατόμων που διακινδυνεύουν τη ζωή τους στη θάλασσα. Υπάρχουν λύσεις — και θα ήθελα να επαναλάβω, για άλλη μια φορά, τη σημασία της σύνταξης και της εφαρμογής αυτών των λύσεων από κοινού με αυτές τις χώρες διέλευσης.

Εκατομμύρια Ευρωπαίοι είναι απογοητευμένοι από την έλλειψη αποτελεσμάτων όσον αφορά τη μετανάστευση. Δεν μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη σε ένα μεταναστευτικό σύστημα όπου οι νόμοι για το άσυλο μπορούν να γίνουν τόσο εύκολα αντικείμενο εκμετάλλευσης. Ο κόσμος θέλει να δει όσους δεν δικαιούνται προστασία να επιστρέφουν στις χώρες προέλευσης τους, να μην ανταμείβονται για την παράνομη είσοδό τους στις χώρες μας. Δεν αποδέχονται την ιδέα ότι οι διακινητές αποφασίζουν ποιοι θα κατορθώσουν να φτάσουν στην Ευρώπη, αν δεν χάσουν τη ζωή τους στη διαδικασία.

Όλοι γνωρίζουμε το αποτέλεσμα του status quo. Είναι υποχρέωσή μας να κάνουμε τα πράγματα διαφορετικά σε σχέση με το πώς έχουν αναπτυχθεί μέχρι τώρα.

(ΕΠ/ΝΓ)