Ανακοινωθέντα

Η ενέργεια μπορεί να φέρει κράτη και λαούς πιο κοντά. Το στοίχημα που καλούμαστε να κερδίσουμε είναι η συνεργασία στον τομέα της ενέργειας να αποτελέσει καταλύτη προς επίτευξη συνθηκών ειρήνης, ασφάλειας και ευημερίας στην άκρως ευαίσθητη περιοχή μας.

Τα αποθέματα κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, που ανακαλύφθηκαν και αναμένεται  να ανακαλυφθούν περαιτέρω στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, έχουν αναγάγει την περιοχή μας σε σημαντικό εναλλακτικό διάδρομο και συνεισφορέα στον στόχο της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας. Παρέχουν δε, ευκαιρίες για συνέργειες για την προώθηση της συνδεσιμότητας και τη μείωση του κόστους της ενέργειας προς όφελος της ανάπτυξης των χωρών και των λαών της περιοχής.

Το East Mediterranean Gas Forum, στο οποίο μετέχουν πέραν της Αιγύπτου – που είχε την πρωτοβουλία για τη σύστασή του – οι τρεις χώρες μας, η Ιταλία, η Παλαιστίνη και το Ισραήλ και το οποίο στοχεύει στη δημιουργία περιφερειακής αγοράς φυσικού αερίου, με σεβασμό στα κυριαρχικά ενεργειακά δικαιώματα των συμμετεχόντων, αποτελεί σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό άλλωστε καταδεικνύει η στήριξη αυτού του εγχειρήματος από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και τις ΗΠΑ.

Η Κυπριακή Δημοκρατία υλοποιεί τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ειδικότερα τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ, έχοντας τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της διεθνούς κοινότητας γενικότερα. Δυστυχώς, η κατοχική Τουρκία, παραβιάζοντας κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και χρησιμοποιώντας τους Τουρκοκυπρίους ως άλλοθι, επιδιώκει την ανατροπή των ενεργειακών σχεδιασμών της Κυπριακής Δημοκρατίας, με απειλές και προκλήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Με κάθε ευκαιρία, διαβεβαιώνουμε ότι ο ενεργειακός πλούτος της Κύπρου ανήκει σε ολόκληρο τον Κυπριακό λαό, Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους. Πρόσφατα δε, η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε νομοθεσία για τη δημιουργία Ταμείου Υδρογονανθράκων, οι πόροι του οποίου προορίζονται για τις επόμενες γενιές.

Στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) υπάρχει πρόσφορο έδαφος για συνεργασία και συντονισμό των τριών χωρών μας στο διμερές, τριμερές και περιφερειακό πλαίσιο, όπως η Ένωση για τη Μεσόγειο. Το Μνημόνιο Συναντίληψης για τη Συνεργασία στον τομέα των ΑΠΕ, που υπογράφτηκε  κατά την 1^η Τριμερή Σύνοδο Κορυφής Κύπρου, Ελλάδας, Ιορδανίας,  έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη συνεργειών στον τομέα αυτό, μια πολύ σημαντική εξέλιξη, υπό το φως των ραγδαίων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Η Κύπρος είναι ενεργειακά απομονωμένη και υπέρμετρα εξαρτώμενη από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα. Το γεγονός αυτό καθιστά ζωτικής σημασίας την ανάπτυξη, τόσο του ενεργειακού της πλούτου όσο και των AΠΕ, λαμβάνοντας υπόψη κυρίως την πολύ υψηλή ηλιοφάνεια και το μη αμελητέο αιολικό δυναμικό που διαθέτει η χώρα. Θα πρέπει βέβαια να αξιολογηθούν και να αξιοποιηθούν και άλλες μορφές ΑΠΕ, όπως το βιοαέριο και τα βιοκαύσιμα.

Καταβάλλονται προσπάθειες, προκειμένου η Κύπρος να ανταποκριθεί στους εθνικούς ενεργειακούς της στόχους, στο ευρύτερο πλαίσιο των φιλόδοξων πολιτικών και στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η οποία επηρεάζει ιδιαίτερα την περιοχή μας. Οι ενεργειακοί σχεδιασμοί της χώρας ευθυγραμμίζονται με τις σχετικές ευρωπαϊκές νομοθεσίες.  Σε αυτούς περιλαμβάνεται η αύξηση της συνεισφοράς των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα (κοντά στο 10%, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat το 2017), ώστε να επιτευχθεί ο ευρωπαϊκός στόχος της συνολικής συνεισφοράς των ΑΠΕ σε ποσοστό 13%  για την Κύπρο, μέχρι το 2020. Για το σκοπό αυτό, προωθούνται από το αρμόδιο Υπουργείο επιδοτούμενα σχέδια, που στοχεύουν στην αύξηση του ενδιαφέροντος των καταναλωτών για χρήση των ΑΠΕ και εξοικονόμηση ενέργειας.

Τα σχέδια αυτά αφορούν ειδικότερα στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε οικίες και συστημάτων θερμομόνωσης σε οροφές, στα οποία περιλαμβάνεται και πρόνοια που θα καθιστά δυνατή την οικιακή φόρτιση υβριδικών ή ηλεκτρικών οχημάτων. Επίσης, τυγχάνει επεξεργασίας σχέδιο για φωτοβολταϊκά πάρκα ισχύος 80 ΜW, με πρόνοια για αποθήκευση ενέργειας, ενώ εφαρμόζεται και σχέδιο ενεργειακών ελέγχων και εισηγήσεων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.

H επαναχρησιμοποίηση του νερού από επεξεργασμένα λύματα αποτελεί βασικό άξονα της πολιτικής της Κύπρου για τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτων. Ποσοστό 96,6% των επεξεργασμένων αστικών λυμάτων σε οικισμούς πέραν των 2000 ατόμων επαναχρησιμοποιούνται για άρδευση και επαναφόρτιση υδροφορέων (στοιχεία 2016). Στόχος της Κύπρου είναι μέχρι το 2027, όλες οι κοινότητες αυτού του μεγέθους να εξυπηρετούνται από συστήματα συλλογής λυμάτων, τριτοβάθμιας επεξεργασίας και επαναχρησιμοποίησης.

Όσον αφορά στα αποθέματα νερού, καταγράφεται φέτος μια ιδιαίτερα ευεργετική χρονιά για την Κύπρο, με τη συνολική πληρότητα των φραγμάτων να έχει ξεπεράσει το 86%. Ωστόσο, δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε καθώς οι τάσεις των τελευταίων χρόνων δείχνουν πως οι βροχοπτώσεις συνεχώς μειώνονται λόγω της κλιματικής αλλαγής, ενώ αυξάνεται η ζήτηση νερού. Η βελτίωση του υδατικού ισοζυγίου της χώρας μας, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης και πιο ολοκληρωμένης υδατικής πολιτικής, τόσο όσον αφορά στην αύξηση των ποσοτήτων νερού όσο και την καλύτερη διαχείριση των διαθέσιμων ποσοτήτων, παραμένει υψηλή προτεραιότητα. Πρόσφατα δε υπογράφτηκε μεταξύ του Τμήματος Αναπτύξεων Υδάτων και των αναδόχων η Σύμβαση για την ανέγερση και λειτουργία άλλης μίας μονάδας αφαλάτωσης στην Πάφο, η οποία προνοεί και την κατασκευή δεξαμενών αποθήκευσης νερού. Η Μονάδα αυτή μαζί με τις άλλες τέσσερεις που ήδη λειτουργούν, θα καλύπτουν μέχρι το 80% των αναγκών σε πόσιμο νερό στις μεγάλες αστικές και τουριστικές περιοχές της Κύπρου.

Το υπό διαμόρφωση τριμερές Μνημόνιο Συναντίληψης Ιορδανίας, Ελλάδας, Κύπρου, θα αποτελέσει το πλαίσιο για ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας σε τομείς υδατικής διαχείρισης κοινού ενδιαφέροντος, περιλαμβανομένης της αφαλάτωσης και της επεξεργασίας και επαναχρησιμοποίησης των υγρών αποβλήτων. 

Τα Κοινοβούλιά μας έχουν πολύ ουσιαστικό ρόλο να διαδραματίσουν όσον αφορά στην υιοθέτηση των αναγκαίων νομοθεσιών, αλλά και τον κοινοβουλευτικό έλεγχο στις κυβερνητικές πολιτικές και στην πορεία υλοποίησής τους. Έχουμε επίσης πολύ ουσιαστικό ρόλο να διαδραματίσουμε στην προώθηση συνεργειών και δράσεων, ειδικότερα όσον αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος, τον περιορισμό των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και τη σύζευξη καθαρότερης ενέργειας και ανάπτυξης.

(ΜΛ/ΣΧ)