Ανακοινωθέντα

Θα αρχίσω, λέγοντας ότι η μετανάστευση, δεν είναι μεταβατική ούτε είναι απότοκο των τελευταίων ετών. Ημερεύει και αφυπνίζει ανάλογα με τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές αλλαγές.

Υπάρχουν δε πολλά είδη μετανάστευσης. Η μετανάστευση που σχεδιάζεται από τα κράτη συνήθως για σκοπούς αναγκών της αγοράς εργασίας ή της οικονομίας, αλλά και η παράτυπη μετανάστευση η οποία οφείλεται σε εξωτερικές συνθήκες και αποτελεί μια πρόκληση για πολλά κράτη στον κόσμο. 

Η Κύπρος ήταν πάντα μια χώρα που φιλοξενούσε μετανάστες. Αυτό όμως που μπορούμε να πούμε με σιγουριά, είναι ότι την τελευταία περίοδο υπάρχει μια συνεχιζόμενη και σταθερά αυξητική τάση των παράτυπων μεταναστευτικών ροών προς την Κύπρο που έχουν καταστήσει την Κύπρο την πρώτη χώρα σε αφίξεις κατ’ αναλογία πληθυσμού σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κατά τους οκτώ πρώτους μήνες του 2018, τα αιτήματα διεθνούς προστασίας συνέχισαν να παρουσιάζουν αυξητική τάση και παρουσιάζονται αυξημένα κατά 55% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017. Συγκεκριμένα, κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2018, δεχτήκαμε ως Κυπριακή Δημοκρατία 4.022 αιτήσεις διεθνούς προστασίας, ενώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο είχαμε δεχτεί 2.600 αιτήσεις. Σημειώνεται, ότι και το 2017 υπήρξε ανάλογη αύξηση ύψους 56% σε σύγκριση με το 2016.

Δεν θα αναφερθώ περισσότερο σε ποσοστά και αριθμούς. Η ουσία είναι ότι η αύξηση των ροών αποτελεί και αύξηση στις προκλήσεις που καλούμαστε ως χώρα να αντιμετωπίσουμε και πιστεύω ότι μέχρι σήμερα καταφέραμε να διαχειριστούμε αυτές τις προκλήσεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Εργαζόμαστε άοκνα και με αίσθημα ευθύνης για τη στήριξη των ευρωπαϊκών πολιτικών, αλλά και για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών μας. Παρόλα αυτά, οι δυσανάλογες πιέσεις, το ιδιαίτερα μικρό μέγεθος της Κύπρου και ο δημογραφικός της χαρακτήρας, η εγγύτητά της με την πολιτικά και κοινωνικά ασταθή περιοχή, αλλά και το πολιτικό μας θέμα, δεν μας επιτρέπουν να εφησυχάζουμε. Συνεχίζουμε τις αδιάλειπτες προσπάθειες, προκειμένου να μην διακυβευθεί η κοινωνική συνοχή, προκειμένου να προστατευθεί ο κοινωνικός και οικονομικός ιστός της χώρας μας.

Και αυτά, εν ελλείψει ενός ολοκληρωμένου ευρωπαϊκού πλαισίου αποτελεσματικής διαχείρισης ενός ευρωπαϊκού προβλήματος, παρά τις εντατικές συζητήσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης τα τελευταία χρόνια που έχουν μάλιστα δημιουργήσει ρήγματα και μεταξύ των κρατών μελών και στην συνοχή της ίδιας της Ένωσης.

Μετά και την πρόσφατη επίσκεψη του Επιτρόπου Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου στην Κύπρο, η οποία πραγματοποιήθηκε υπό το πρίσμα της έκκλησης για στήριξη της διαχείρισης των αυξανόμενων μεταναστευτικών ροών, προβαίνουμε σε ενέργειες, προκειμένου να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις προσκλήσεις που παρουσιάζονται.

Ευχαριστούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (και μεταφέρω τις ευχαριστίες μου διά του εκπροσώπου της που βρίσκεται σήμερα εδώ μαζί μας), η οποία ανταποκρίθηκε άμεσα στην έκκλησή μας για περαιτέρω στήριξη και δημιουργία ενός νέου πλαισίου συνεργασίας, έτσι ώστε να μην εκτεθεί στο μέλλον η Κύπρος σε μεγαλύτερες πιέσεις. Τώρα, βρισκόμαστε στη διαδικασία καταγραφής των αναγκών των εμπλεκόμενων Αρχών του κράτους, κυρίως σε εξοπλισμό, προσωπικό, τεχνικά και οικονομικά μέσα, προκειμένου να εξεταστεί η κάλυψή τους από τη βοήθεια έκτακτης ανάγκης που παρέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση στα κράτη μέλη της.

Κύριες και κύριοι,

Επ’ ευκαιρίας της παρούσας σύγκλησης της Επιτροπής Παρακολούθησης των Ταμείων Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, θα θέλαμε να ενημερώσουμε ότι το Υπουργείο Εσωτερικών, συνεχίζει όλες τις απαραίτητες διαδικασίες, προκειμένου ένα σημαντικό μέρος των οικονομικών πιέσεων που δεχόμαστε ως Κύπρος σε ό,τι αφορά στις μεταναστευτικές ροές, να καλύπτεται μέσω της αξιοποίησης ευρωπαϊκών πόρων, υπό τη διαχειριστική εποπτεία της Μονάδας Ευρωπαϊκών Ταμείων του Υπουργείου μας.

Τα Ευρωπαϊκά Ταμεία, υλοποιούν και καλύπτουν οικονομικά ένα μεγάλο μέρος της μεταναστευτικής πολιτικής του κράτους μας, αποδεικνύοντας ότι η Ευρωπαϊκή οικονομική αλληλεγγύη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την εφαρμογή των πολιτικών των κρατών μελών. Έτσι και για την Κύπρο, η αξιοποίηση αυτών των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων αποτελεί κινητήρια δύναμη για αποδοτικότερη υλοποίηση έργων που εμπίπτουν σε τομείς που αφορούν στη διαχείριση του μεταναστευτικού.

Κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020 η υλοποίηση των έργων με αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων, γίνεται στη βάση δύο εθνικών προγραμμάτων, που εφαρμόζουν τόσο την εθνική όσο και την ευρωπαϊκή πολιτική.

Το ένα εθνικό πρόγραμμα, αυτό του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, αφορά στην εφαρμογή δράσεων για θέματα που σχετίζονται με το άσυλο και την υποδοχή, τη μετανάστευση, και την ένταξη στην τοπική κοινωνία, τις επιστροφές, εθελούσιες ή αναγκαστικές, στις χώρες προέλευσής τους.

Το άλλο εθνικό πρόγραμμα, αυτό του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας, σχετίζεται με θέματα που αφορούν στην εσωτερική ασφάλεια, στην επιτήρηση των εξωτερικών συνόρων, στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της έκδοσης θεωρήσεων, στην προετοιμασία της Κύπρου για ένταξη στον χώρο του Σιένγκεν, στην πρόληψη και καταπολέμηση του διασυνοριακού και οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας, καθώς και στη διαχείριση κρίσεων.

Να σημειώσω ότι, στη βάση και των τελευταίων αυξήσεων των πιστώσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπάρχει διαθέσιμο το συνολικό ποσό των 98,7 περίπου εκατομμυρίων ευρώ για υλοποίηση έργων και ενεργειών κάτω από τα Ταμεία των Εσωτερικών Υποθέσεων, εκ των οποίων τα 6,4 εκατομμύρια προορίζονται αποκλειστικά για τους σκοπούς της υλοποίησης του Συστήματος Εισόδου-Εξόδου (Entry Exit System), που αφορά κυρίως στη βελτίωση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα, τον καλύτερο εντοπισμό των προσώπων που υπερβαίνουν την επιτρεπόμενη διάρκεια διαμονής και την ενίσχυση της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.

Η περίοδος επιλεξιμότητας για υλοποίηση έργων, ολοκληρώνεται το 2022 και στο παρόν στάδιο έχουμε πολύ καλά δείγματα απορροφητικότητας, αφού έχουμε στο ενεργητικό μας πέραν των 100 έργων που υλοποιήθηκαν και συνεχίζουν να υλοποιούνται κατά την παρούσα προγραμματική περίοδο, ενώ σίγουρα προγραμματίζεται η υλοποίηση και άλλων έργων.

Η υλοποίηση των προγραμμάτων επιτυγχάνεται σε συνεργασία με αρμόδιους φορείς του κράτους, με τον ιδιωτικό τομέα, μη κυβερνητικούς οργανισμούς, τοπικές Αρχές, διεθνείς οργανισμούς, υπό την επίβλεψη του Υπουργείου μας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα Ταμεία αυτά προωθούν τη συνέργεια του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα, αλλά και της κοινωνίας των πολιτών, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο υποσχόμενη από πλευράς επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων, την εφαρμογή των χρηματοδοτούμενων δράσεων.

Στο σημείο αυτό θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι γίνεται κάθε δυνατή προσπάθεια από μέρους μας, προκειμένου, όχι μόνο να έχουμε πλήρη απορροφητικότητα των ευρωπαϊκών πόρων που μας διατίθενται, αλλά και να επιτύχουμε ουσιαστικά αποτελέσματα από τα προγράμματα που εφαρμόζονται, με προστιθέμενη αξία τόσο για την ομάδα στόχου, τους υπηκόους τρίτων χωρών, όσο και για την κοινωνία και την οικονομία της Κύπρου.

Κυρίες και κύριοι,

Η Κύπρος βρίσκεται στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι μια από τις χώρες της πρώτης γραμμής, που δέχονται έντονες πιέσεις από την προσφυγική κρίση. Είμαστε λοιπόν εξ αυτών που υποστηρίζουν ότι οι προκλήσεις που δημιουργεί το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα, πρέπει να αντιμετωπίζονται συλλογικά από τα κράτη μέλη, στη βάση της συνευθύνης και της αλληλεγγύης που προκύπτουν από τη συμμετοχή στην ευρωπαϊκή οικογένεια.

Σας ευχαριστώ πολύ. Εύχομαι καλή συνέχεια στις εργασίες των Επιτροπών Παρακολούθησης και καλά αποτελέσματα.

(ΜΓ)