Ανακοινωθέντα

Είναι πράγματι με ιδιαίτερη χαρά που σας υποδέχομαι στην παρουσίαση του Εθνικού Πλαισίου Στρατηγικής για Έρευνα και Καινοτομία 2019-2023, που ετοίμασε το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας.

Αναγνωρίζοντας την ιδιαίτερη σημασία του τομέα της Έρευνας και Καινοτομίας ως αναπόσπαστο δομικό στοιχείο μιας ανταγωνιστικής παραγωγικής οικονομίας, η ανάγκη δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου συστήματος ανάπτυξης στον τομέα αυτό αποτέλεσε μια από τις πλέον σημαντικές μεταρρυθμίσεις που προωθήσαμε και προωθούμε.

Στο πλαίσιο αυτό, προχωρήσαμε στον διορισμό της Εθνικής Επιτροπής Έρευνας, Καινοτομίας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, η οποία, απαρτιζόμενη από διακεκριμένες προσωπικότητες της κυπριακής ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας, προχώρησε στην ετοιμασία της πρότασης «Innovate Cyprus», η οποία ανέδειξε την ανάγκη δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου συστήματος έρευνας και καινοτομίας.

Έχοντας ήδη υιοθετήσει την πρόταση αυτή, προχωρούμε στη βάση μίας σειράς μεταρρυθμίσεων, στην απρόσκοπτη υλοποίηση του στόχου να δημιουργήσουμε νέους παραγωγικούς τομείς ανάπτυξης, με βασικούς πυρήνες ώθησης την έρευνα, την επιστημονική αριστεία, την καινοτομία, την τεχνολογική ανάπτυξη και την επιχειρηματικότητα.

Πιο συγκεκριμένα, προς την κατεύθυνση αυτή:

- Με σειρά αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου τον περασμένο Οκτώβριο, υιοθετήσαμε νέο Σύστημα Διακυβέρνησης της έρευνας και της καινοτομίας, με τη δημιουργία του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας. Το Εθνικό Συμβούλιο, με Πρόεδρο τον Καθηγητή Φίλιππο Πατσαλή, αποτελεί το κατ’ εξοχήν συμβουλευτικό όργανο για τον καθορισμό, την ανάπτυξη και συγγραφή της εθνικής στρατηγικής έρευνας και καινοτομίας, η οποία θα παρουσιαστεί αμέσως μετά την ομιλία μου.

- Διορίσαμε ως Επικεφαλής Επιστήμονα τον κ. Κυριάκο Κόκκινο, επίσης μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας, ο οποίος ανέλαβε τον συντονισμό και την καθοδήγηση ως προς τη διαμόρφωση πολιτικής και τη λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Διακυβέρνησης Έρευνας και Καινοτομίας.

- Επανακαθορίστηκε η λειτουργία του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας, με ενίσχυση του ρόλου και των δραστηριοτήτων του, πέραν από τον τομέα της έρευνας, και σε αυτόν της καινοτομίας. Στο πλαίσιο αυτό, μετονομάστηκε σε Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) και επανεξετάστηκε η σύσταση του Διοικητικού του Συμβουλίου, με τρόπο που να ανταποκρίνεται πιο αποτελεσματικά στον νέο του ρόλο ως ο εκτελεστικός βραχίονας του νέου Συστήματος.

Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να τονίσω ότι η ολιστική μεταρρύθμιση του συστήματος διακυβέρνησης, στο οποίο θα ενσωματωθούν με οριζόντιο και ολοκληρωμένο τρόπο τα θέματα Έρευνας και Καινοτομίας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, θα καταστεί εφικτή με τη δημιουργία σχετικού Υφυπουργείου που θα άπτεται επί των εν λόγω θεμάτων.

Το σχετικό νομοσχέδιο έχει ήδη ολοκληρωθεί και αναμένεται σύντομα να κατατεθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο και εν συνεχεία στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Ως έμπρακτη απόδειξη της αποφασιστικότητας να στηρίξουμε το νέο Σύστημα Διακυβέρνησης Έρευνας και Καινοτομίας, αλλά και να το ενδυναμώσουμε ούτως ώστε να επιτύχει τα όσα επιδιώκει, πέραν των όσων έχω αναφέρει, προχωρήσαμε πρόσφατα στη λήψη και νέων σημαντικών αποφάσεων βάσει των οποίων:

- Αναθεωρήθηκε και ανανεώθηκε ο θεσμός του «startup visa», προκειμένου να προσελκύσουμε στον τόπο μας νεοφυείς, καινοτόμες επιχειρήσεις.

- Προωθείται η στήριξη ιδιωτικών πρωτοβουλιών και επενδύσεων που στοχεύουν την ανάπτυξη και χρηματοδότηση νεοφυούς και καινοτόμου επιχειρηματικότητας, ειδικότερα μέσα από την αξιοποίηση των γνώσεων που παράγονται στα ακαδημαϊκά και ερευνητικά μας ιδρύματα.        

Δεσμεύτηκαν επιπρόσθετα κονδύλια για χρηματοδότηση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, αυξάνοντας το αρχικό κονδύλι τάξης 9 εκατομμυρίων στα 18 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα διατεθούν από το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας σε τρία νέα Προγράμματα που θα ανακοινωθούν εντός των ημερών.

Πιο συγκεκριμένα, τα τρία νέα Προγράμματα αφορούν:

- Στήριξη δημιουργίας νεοφυών επιχειρήσεων, startups, με 100.000 ευρώ για την κάθε επιχείρηση.

- Στήριξη υφιστάμενων νεοφυών επιχειρήσεων οι οποίες θέλουν να αναπτύξουν καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες που απευθύνονται στη διεθνή αγορά, με χρηματοδότηση 500.000 ευρώ για κάθε έργο.

- Στήριξη σε υφιστάμενες επιχειρήσεις οι οποίες επιθυμούν να επεκτείνουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες και να εισαγάγουν νέα, καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες στη διεθνή αγορά, με χρηματοδότηση μέχρι ενός εκατομμυρίου ευρώ για κάθε έργο.

- Αναθεωρήθηκε η νομοθεσία των κρατικών Πανεπιστημίων, ούτως ώστε να επιτρέπεται η δημιουργία εταιρειών τεχνοβλαστών, τα γνωστά spin offs, κατά τρόπο που να αξιοποιούνται τα αποτελέσματα έρευνας.

- Σχεδιάζεται η δημιουργία ενός επενδυτικού ταμείου (equity fund) για χρηματοδότηση καινοτόμων και νεοφυών επιχειρήσεων.

- Μετά από την τεράστια επιτυχία των ακαδημαϊκών και ερευνητικών φορέων μας στο ανταγωνιστικό Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Teaming και την εξασφάλιση 60 εκατομμυρίων ευρώ για τη δημιουργία τεσσάρων νέων ερευνητικών κέντρων αριστείας, προχωρήσαμε στη στήριξη τους με δέσμευση ακόμα 60 εκατομμυρίων ευρώ τα οποία θα καταβάλει η Κυπριακή Δημοκρατία ως συγχρηματοδότηση.

Με την ευκαιρία θα ήθελα θερμά να συγχαρώ το ΤΕΠΑΚ.

Τα Πανεπιστήμια μας δημιουργούν τις προοπτικές και τις προϋποθέσεις, ώστε να κερδίζουμε μέσα από τα ανταγωνιστικά προγράμματα και ιδιαίτερα να δημιουργούνται νέα κέντρα αριστείας.

Το ποσό αυτό, των 60 εκ., είναι επιπρόσθετο της χρηματοδότησης που καταβάλλεται στα δύο υφιστάμενα Κέντρα Αριστείας ΚΟΙΟΣ και RISE που λαμβάνουν τη στήριξη της Κυβέρνησης από το 2017, ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ.

Μέσω της αναθεώρησης του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, ο όποιος ξένος επενδυτής που επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί επιχειρηματικά στη χώρα μας θα πρέπει να προβαίνει, μεταξύ άλλων, σε δωρεά ύψους 75.000 ευρώ στο Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας.

Με αυτόν τον τρόπο, θα ενισχυθούν σημαντικά οι  αναπτυξιακές δραστηριότητες του Ιδρύματος και η δυνατότητά του να υλοποιήσει μέρος της Εθνικής Στρατηγικής μέσα από νέο σχέδιο δράσης, νέα μέτρα και νέα προγράμματα χρηματοδότησης.

Εκείνο για το οποίο θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω είναι ότι τα πιο πάνω βήματα αποτελούν μόνο την αρχή της προσπάθειας μας για την αξιοποίηση του οικοσυστήματος της έρευνας και της καινοτομίας.

Βεβαίως με το Εθνικό Σχέδιο και με την επιστημοσύνη που διακρίνει το ΙδΕΚ όλα όσα έχω προαναφέρει μπορεί να αναθεωρούνται επί το καλύτερο. Κάθε πρόταση που θα συμβάλει στην αξιοποίηση, στην ανάπτυξη, στη δημιουργία των βασικών προϋποθέσεων για να δημιουργηθούν οι βάσεις έτσι ώστε πραγματικά να μιλάμε για έρευνα και καινοτομία, θα γίνεται βεβαίως αποδεκτή, για αυτό και συστάθηκε από κορυφαίους επιστήμονες.

Έπεται μία σειρά άλλων εξαγγελιών και μέτρων, τα οποία θα προχωρήσουν με γοργούς ρυθμούς έτσι ώστε, όχι μόνο να πετύχουμε τον επιθυμητό και αισιόδοξο στόχο του υπερδιπλασιασμού των δαπανών στην έρευνα και την ανάπτυξη, αλλά και να αυξήσουμε την ιδιωτική συμμετοχή στη δαπάνη.

Απώτερος στόχος μας παραμένει όπως οι δαπάνες διοχετευτούν με τρόπο βιώσιμο ώστε να μεγιστοποιηθεί η απόδοση της επένδυσης, πετυχαίνοντας διεύρυνση των παραγωγικών τομέων της οικονομίας, αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης και μεγιστοποίηση του κοινωνικού οφέλους.

Η σημερινή παρουσίαση του Εθνικού Πλαισίου Στρατηγικής Έρευνας και Καινοτομίας, το οποίο ετοιμάστηκε σε διάστημα μόλις έξι μηνών από το Εθνικό Συμβούλιο υιοθετώντας, παράλληλα, μια διαδικασία Ανοικτού Διαλόγου με τους κοινωνικούς εταίρους, δεν αποτελεί παρά απτή απόδειξη, όπως προανέφερα, των γοργών ρυθμών με τους οποίους κινείται το νέο Σύστημα Διακυβέρνησης της Έρευνας και της Καινοτομίας.

Αναντίλεκτα, η Στρατηγική και το σχέδιο δράσης αποτελούν δυναμικά εργαλεία τα οποία θα επικαιροποιούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα, όπως όλες οι σύγχρονες και ευέλικτες στρατηγικές και σχέδια υλοποίησης που ακολουθούν προηγμένα κράτη.

Καταλήγοντας, και πριν δώσω τον λόγο στον Πρόεδρο του Συμβουλίου, τον φίλο Καθηγητή Φίλιππο Πατσαλή, θα ήθελα να εκφράσω τη βαθιά εκτίμηση και τις ευχαριστίες μου, αρχικά σε όλους όσοι μάς τιμάτε με την παρουσία σας σήμερα, αλλά ειδικότερα σε όλα τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας που κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να εκπληρώνουν με ευθύνη, συνέπεια και επαγγελματισμό τον δύσκολο ρόλο που τους ανάθεσε η πολιτεία.

(ΡΜ/ΜΓ)