Ανακοινωθέντα

Οφείλω να σας πω την αλήθεια. Δεν είναι με μεγάλη χαρά που βρίσκομαι σήμερα εδώ, στην Αθήνα, για τα εγκαίνια αυτά, αφού σηματοδοτούν ακόμη μια χρονιά ενός περίεργου πόνου που χαρακτηρίζει τη δική μου γενιά…

Είμαι παιδί της εισβολής και της κατοχής. Μεγάλωσα σε παράδρομο της οδού Λήδρας, δίπλα ακριβώς από τα τουρκικά φυλάκια. Φοίτησα στο Ελένειο Δημοτικό Σχολείο στη Λευκωσία.  Μέσα στην αυλή του σχολείου στρατώνας και εθνοφρουροί. Έτσι μεγάλωσα. Με το «Δεν Ξεχνώ», τους αγνοούμενους, τους πρόσφυγες, την ΟΥΝΦΙΣΥΠ, τα τσαντίρια, τα συσσίτια, τις ραδιοανακοινώσεις μεταξύ συγγενών ότι είναι καλά, τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, την ανακήρυξη του ψευδοκράτους, την νεκρή ζώνη, τις διαδηλώσεις, με τα ποιήματα του Λιπέρτη, του Μόντη, του Μηχανικού. Μεγάλωσα με τις ιστορίες από τον αγώνα του 55-59, τους αγώνες και τις θυσίες των ηρώων, με τις ιστορίες της εισβολής, το Κυπριακό. Με τις ιστορίες. Εικόνες όμως δικές μου δεν είχα. Και χωρίς εικόνα πιο δύσκολα τα γεγονότα αφομοιώνονται. Τι σημαίνει λοιπόν να κοιτάς μια φωτογραφία σήμερα, που τραβήχτηκε πριν προλάβεις να δημιουργήσεις δικές σου θύμισες;

Το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών (ΓΤΠ) είναι ένα τμήμα της Κυπριακής Κυβέρνησης, του οποίου η καθημερινότητα κινείται μεταξύ δημιουργίας, επικοινωνίας, πολιτικής, διπλωματίας, ενημέρωσης, πληροφόρησης, των Μέσων, του Τύπου, της τεχνολογίας. Το πιο σημαντικό, όμως, κομμάτι που κουβαλά το ΓΤΠ είναι το βάρος της καταγραφής της ιστορίας του τόπου μας. Όχι μόνο για τη διατήρηση της πολιτιστικής μας ταυτότητας και της συλλογικής μας μνήμης, αλλά και επειδή λειτουργεί ως νήμα που δένει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον του τόπου και των ανθρώπων μας. Αυτό λοιπόν το κομμάτι διαφύλαξης, καταγραφής, διαχείρισης και αναμετάδοσης κάθε πολιτιστικού, πολιτισμικού και ιστορικού στοιχείου, είναι για μας πολύτιμο.

Η φωτογραφία, από όλα τα μέσα έκφρασης, είναι το μόνο που ακινητοποιεί απόλυτα μια συγκεκριμένη στιγμή στο χρόνο. Είναι το μόνο μέσο έκφρασης που αναπαράγει επ’ άπειρον κάτι που δεν συνέβη παρά μόνο μία φορά. Είναι το μόνο που μπορεί να συλλάβει απόλυτα ένα τόσο μικρό (σε χρόνο) τμήμα της πραγματικότητας, δημιουργώντας ένα μόνιμο ντοκουμέντο ιστορίας. Όπλο σημαντικό στη φαρέτρα των φωτογράφων αφού μπορούν, σαν μικροί θεοί, να σταματούν τον χρόνο.

Αντιλαμβανόμενοι τη δύναμη των φωτογραφιών, τους δώσαμε φτερά, και, υπό την επιμέλεια του Χρίστου Αβρααμίδη, του ταλαντούχου φωτογράφου μας, προχωρήσαμε στη δημιουργία της έκθεσης που βλέπετε, μετά βέβαια και από την πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας Κυριακών Οργανώσεων Ελλάδος. Κύριε Συλλούρη, ευχαριστούμε για την ευκαιρία που μας δώσατε να δημιουργήσουμε μαζί σας.

Κυρίες και κύριοι,

Οι φωτογραφίες στέκονται από μόνες τους. Λένε την αλήθεια με αψεγάδιαστο τρόπο, δίνοντας όμως ταυτόχρονα και το δικαίωμα στον καθένα μας, να ερμηνεύσει αυτή την αλήθεια με τη δική του ψυχή και το δικό του μυαλό. Άλλωστε πρόκειται για φωτογραφίες τεκμηρίωσης, για φωτογραφίες αρχειακές, ιστορικές. Λες και το ξέραν ότι τραβήχτηκαν για να θυμόμαστε. Κοιτάζοντας τις ξανά και ξανά, η κάθε μία γεννά διαφορετικά συναισθήματα. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος προσέγγισής τους, εκτός από την ταπεινότητα και τη σεμνότητα.

Μέσα από αυτή την έκθεση μπορούμε να μάθουμε από τα λάθη μας και να μην τα επαναλάβουμε. Αναγκαζόμαστε να αναγνωρίσουμε τους ίδιους τους εαυτούς μας ως ξεχωριστές οντότητες, φορείς μιας συγκεκριμένης ιστορικότητας και εθνικής ταυτότητας. Αναγκαζόμαστε να αναγνωρίσουμε και να επαναφέρουμε τη συλλογική μας μνήμη, το ιστορικό και πολιτιστικό νήμα της οποίας είναι στέρεα συνδεδεμένο με τα ελληνικά και ευρωπαϊκά ιδεώδη.

Γι’ αυτό και η παρουσίαση αυτή δεν μπορούσε να γίνει πουθενά αλλού εκτός από την Ελλάδα. Διότι Κύπρος και Ελλάδα συμπορεύονται με ισχυρούς εθνικούς και πολιτισμικούς δεσμούς. Με κοινή εθνική συνείδηση, μοιράζονται αξίες διαχρονικές, μοιράζονται την αγάπη για την πατρίδα, τον μόχθο, την εργατικότητα, τη δύναμη, την οικογένεια, τη θρησκεία. Από αυτές τις αξίες τρεφόμαστε και επιβιώνουμε και με αυτές πορευόμαστε, Ελλάδα και Κύπρος.

Ελπίζω, μέσω της έκθεσης να ταξιδέψετε στην Κύπρο του πεύκου, του κυπαρισσιού, στην Κύπρο της αγάπης και του ονείρου, αλλά και του πόνου και της προσφυγιάς. Να ταξιδέψετε πίσω στον χρόνο, να ανασύρετε ή να δημιουργήσετε μνήμες, να ανασκουμπωθείτε και να πάρετε δύναμη από τον πόνο του τόπου και των ανθρώπων του.

Αυτό που θέλω καταληκτικά να πω είναι ότι, ενώ βρίσκομαι εδώ για να παρουσιάσω τη συλλογή αυτή, στην πραγματικότητα δεν χρειάζεται συστάσεις, ούτε λόγια σπουδαία και μεγάλα. Οι φωτογραφίες έχουν δική τους φωνή. Και έτσι απλά και ειλικρινά θα κλείσω…με ένα στίχο από το ποίημα «Βανδαλισμός» της Μαρούλλας Βιολάρη-Ιακωβίδου, την οποία και ευχαριστώ για τη συγγραφή των λεζαντών.

Φύλαξε, Κύριε,

Μη βλάψουμε ξανά τον τόπο

Πλησιάζει Ιούλιος της μαύρης μνήμης

Φύλαξε, Κύριε,

μην βλάψουμε ξανά νεκρούς και αγέννητους.

Σας ευχαριστώ.

------------------------------

(ΜΓ/ΕΙ)