Ανακοινωθέντα

Στις 2 Μαΐου 2023, πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σε μορφή Arria με θέμα «Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε Ένοπλες Συρράξεις». Η συνάντηση συγκλήθηκε από τη Γαλλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και συγκηδεμονεύθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία και την Ιταλία. Με σκοπό να ενημερώσουν το Συμβούλιο Ασφαλείας, στη συνάντηση παρευρέθησαν η Γενική Διευθύντρια UNESCO κα Audrey Azouley, ο Διοικητής των Ιταλών Καραμπινιέρι, υπεύθυνος για θέματα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, Στρατηγός Vincenzo Molinese, και ο επιτόπου συντονιστής (site coordinator) της UNESCO για το έργο «Revive the Spirit of Mosul» κ. Omar Al Taweel. O κ. Al Taweel συμμετείχε διαδικτυακά από το Ιράκ. 

Στην παρέμβασή του, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας στον ΟΗΕ, Πρέσβης Ανδρέας Χατζηχρυσάνθου, σημείωσε ότι η εκούσια στοχοποίηση ή λεηλασία θρησκευτικών, ιστορικών και πολιτιστικών χώρων απαγορεύεται σε περιόδους πολέμου, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και υπέδειξε ότι η σκόπιμη καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι έγκλημα πολέμου σύμφωνα με το Καταστατικό της Ρώμης, παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και έχει επιζήμιες και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στην απόλαυση των πολιτιστικών δικαιωμάτων. Τόνισε ιδιαίτερα ότι, μέσω των επιθέσεων στην πολιτιστική κληρονομιά, οι δράστες έχουν ως στόχο να εξαλείψουν την πολιτιστική και εθνολογική σύνδεση των τοπικών πληθυσμών με τη γη τους.

Ο κ. Χατζηχρυσάνθου σημείωσε ότι η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί προτεραιότητα για την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού και η ίδια είναι θύμα καταστροφής και σύλησης της πολιτιστικής της κληρονομιάς ως αποτέλεσμα ξένων εισβολών κατά τη μακρόχρονη και επώδυνη ιστορία της. Ως εκ τούτου, η Κυπριακή Δημοκρατία συνεισφέρει ενεργά στις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας να πατάξει την παράνομη διακίνηση και να διασφαλίσει τον επαναπατρισμό των πολιτιστικών αγαθών. Στο πλαίσιο αυτό, η Κυπριακή Δημοκρατία καλωσορίζει σημαντικές εξελίξεις, όπως την υιοθέτηση του Ψηφίσματος 2347/2017 από το Συμβούλιο Ασφαλείας, το οποίο για πρώτη φορά εστίασε στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς ως παράγοντα ειρήνης και σταθερότητας. Σημείωσε ότι και άλλα Ψηφίσματα, τόσο του Συμβουλίου Ασφαλείας όσο και της Γενικής Συνέλευσης, έχουν υπογραμμίσει τη σύνδεση μεταξύ καταστροφής της πολιτιστικής κληρονομιάς, της διακίνησης πολιτιστικών αγαθών και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες της Κυπριακής Δημοκρατίας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς σε διεθνές επίπεδο, όπως είναι η υιοθέτηση του τριετούς Ψηφίσματος από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με τα πολιτιστικά δικαιώματα και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, με πιο πρόσφατο το Ψήφισμα Μαρτίου 2022. Ιδιαίτερη μνεία έγινε και για τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα αδικήματα που αφορούν πολιτιστικά αγαθά, γνωστής και ως «Σύμβαση Λευκωσίας», η οποία άνοιξε προς υπογραφή κατά την Κυπριακή Προεδρία της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης το 2017. Ο κ. Χατζηχρυσάνθου τόνισε ιδιαίτερα πως η Σύμβαση Λευκωσίας αποτελεί την πρώτη, και μοναδική, διεθνή Σύμβαση η οποία ποινικοποιεί αδικήματα κατά των πολιτιστικών αγαθών, καλώντας όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ να προσχωρήσουν.

Εν κατακλείδι, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος τόνισε ότι η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς σε ένοπλες συρράξεις πρέπει να ιδωθεί υπό το πρίσμα μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης που να λαμβάνει υπόψη συμπεριληπτικά τη διάσταση του φύλου. Τέλος, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος ενημέρωσε ότι η Κύπρος, η οποία συμπροεδρεύει μαζί με την Ιταλία την Ομάδα Φιλίας για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς στον ΟΗΕ, θα στοχεύσει στην αναζωογόνησή της για να συνεισφέρει στις προσπάθειες να ενσωματωθεί το θέμα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς στην καρδιά του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών.

Για το πλήρες κείμενο της παρέμβασης του κ. Χατζηχρυσάνθου στην αγγλική πατήστε εδώ.

(ΜΒ/ΕΧΡ)