Ανακοινωθέντα

Ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης απάντησε την Πέμπτη 8 Νοεμβρίου 2018, σε ερωτήσεις, στο πλαίσιο της εκπομπής «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ, σχετικά με τις επαφές που πραγματοποιεί στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής όπου βρίσκεται για επίσημη επίσκεψη, στην επικείμενη συνάντησή του με την Μόνιμη Αντιπρόσωπο των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη, Πρέσβειρα Nikki Haley, τις προσδοκίες από τις επαφές της κας Λουτ για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό, και τη Δήλωση Προθέσεων Κύπρου-ΗΠΑ που υπογράφηκε στις 6 Νοεμβρίου 2018.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των ερωτωαπαντήσεων:

«Ερώτηση: Τι προβλέπεται να γίνει στη Νέα Υόρκη;

Απάντηση: Αύριο [σ.σ. Πέμπτη 8 Νοεμβρίου 2018] θα είναι συνάντηση με την κα Haley. Αυτή η συνάντηση θα έχει ως αποκλειστικό αντικείμενο συζήτησης τις εξελίξεις στο Κυπριακό, όπως διαμορφώνονται με την αποστολή της κας Λουτ, όπως και το θέμα της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών.

Ερώτηση: Έχετε ήδη συζητήσει αυτό το θέμα;

Απάντηση: Έχω ήδη συζητήσει αυτό το θέμα στις συναντήσεις που είχα στην Ουάσιγκτον. Οφείλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου απ’ όσα συζητήθηκαν και έχουν ακουστεί. Αυτή τη στιγμή, τόσο η δική μας πλευρά όσο και οι ΗΠΑ, επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους στο να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα μέσα από την αποστολή της κας Λουτ. Υπάρχει η εκτίμηση για σύντομη επάνοδο της κας Λουτ στην Κύπρο, ούτως ώστε να αρχίσει η εργασία για καθορισμό των όρων εντολής που θα οδηγήσουν το συντομότερο δυνατόν στην επανέναρξη των συνομιλιών. Αυτό είναι το ζητούμενο αυτή τη στιγμή που μιλάμε. Οι ΗΠΑ στηρίζουν απόλυτα αυτή την προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ μέσω της κας Λουτ. Είναι κάτι που ευελπιστούμε σύντομα να οδηγήσει στην επανέναρξη των συνομιλιών.

Οι ΗΠΑ έχουν καθορίσει πέντε κριτήρια όσον αφορά στη λειτουργία των ειρηνευτικών αποστολών. Ένα από τα κριτήρια που προσεγγίζουν οι ΗΠΑ, όχι όμως το μοναδικό, είναι και η ύπαρξη πολιτικής διαδικασίας.

Ερώτηση: Αν τελικά δεν βρεθεί 'κοινή αφετηρία' για επανέναρξη και πει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ ότι δεν υπάρχουν δεδομένα/προϋποθέσεις για επανέναρξη, αυτό θα δυσκολέψει τα πράγματα;

Απάντηση: Σίγουρα θα δυσκολέψει τα πράγματα, αλλά εκεί που επικεντρωνόμαστε και θεωρούμε ότι υπάρχει το έδαφος για να γίνει ο καθορισμός των όρων εντολής για επανέναρξη των συνομιλιών […].

Υπάρχουν κάποια στοιχεία που θα ήθελα να αναφέρω. Είναι σημαντική στην παρούσα συγκυρία, και αναφέρεται και στη δήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών η αναφορά στον επιδιωκόμενο στόχο της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Tην ίδια στιγμή, η πρόταση του Προέδρου της Δημοκρατίας σχετικά με τις εξουσίες - αρμοδιότητες της κεντρικής Κυβέρνησης θεωρείται ότι είναι κάτι που μπορεί να δώσει διέξοδο σε ένα από τα δυο δύσκολα θέματα που έχουμε ενώπιών μας. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τα βασικά θέματα για τα οποία υπάρχει διαφορετική προσέγγιση είναι το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων και το θέμα της αποτελεσματικής συμμετοχής των Τουρκοκυπρίων.

Ερώτηση: Έχει υπάρξει κάποια αμφισβήτηση της έννοιας της πολιτικής ισότητας και της αποτελεσματικής συμμετοχής των Τουρκοκυπρίων;

Απάντηση: Δεν αμφισβητήθηκε ποτέ κάτι τέτοιο. Αυτό είναι δεδομένο και δεν υπήρξε ποτέ η όποια αμφισβήτηση. Ακούω την κριτική που γίνεται. Η κριτική που καταγράφεται γίνεται και από τις δυο πλευρές, εάν μπορώ να χαρακτηρίσω αυτές της αντιπολίτευσης. Όλα αυτά είναι θέματα που θα συζητηθούν και σε λεπτομέρεια με την κα Λουτ μέσα στο πλαίσιο της αποστολής που αναμένεται. Ευελπιστούμε, πολύ σύντομα να ξεκινήσει για τον συγκεκριμένο καθορισμό του πλαισίου των όρων αναφοράς της επανέναρξης των συνομιλιών. Εκεί λοιπόν να επικεντρωθούμε, στην αποστολή της κας Λουτ για τον καθορισμό αυτών των όρων αναφοράς, που θα είναι καθοριστικό για την επανέναρξη των συνομιλιών.

Ερώτηση: Δίδονται όμως κάποιες επεξηγήσεις που δείχνουν να μεγαλώνει το χάσμα και να δημιουργούνται και άλλες αποστάσεις ανάμεσα στις δυο κοινότητες. Πώς σχολιάζετε το γεγονός;

Απάντηση: Ενδεχομένως γίνονται λανθασμένες ερμηνείες στη βάση κάποιων δηλώσεων που ενδεχομένως ερμηνεύονται με λανθασμένο τρόπο.

Eρώτηση: Ζητήθηκαν σχόλια σχετικά με τη 'Δήλωση Προθέσεων' και το περιεχόμενο αυτού του πλαισίου. Μπορείτε να μας δώσετε κάποια διευκρινιστικά σχόλια;

Απάντηση: Αυτή η 'Δήλωση Προθέσεων' καθορίζει, για πρώτη φορά, το πλαίσιο της συνεργασίας μας για θέματα ασφάλειας, είτε ασφάλειας στις διμερείς μας σχέσεις είτε ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι μια εξέλιξη που δείχνει την ξεκάθαρη πρόθεση και των δυο Κυβερνήσεων να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας, μια συνεργασία η οποία δεν στρέφεται ενάντια σε κανένα τρίτο κράτος.

Ερώτηση: Αυτό όμως δεν μπορεί να προκαλέσει δυσφορία, για παράδειγμα στην Ρωσία ή σε άλλη χώρα;

Απάντηση: Όχι. Η προσέγγιση στην οποία έγινε αυτό το πλαίσιο είναι μια θετική ατζέντα. Έχουμε συζητήσει πολλές φορές το θέμα του προσανατολισμού της εξωτερικής πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό το θέμα έχει λυθεί από το 2004, με την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή ήταν η σημαντικότερη επιτυχία της εξωτερικής μας πολιτικής και αυτή καθορίζει και τον γενικότερο προσανατολισμό της εξωτερικής μας πολιτικής. Εν έτη 2018 δεν υπάρχουν διλήμματα περί Ανατολής και Δύσης. Ζούμε σε ένα εντελώς διαφορετικό διεθνές σύστημα. Επαναλαμβάνω όμως ότι για εμάς, για την Κυπριακή Δημοκρατία, με το να έχουμε συμφωνίες με τρίτα κράτη, αναγνωρίζονται δύο στοιχεία όσον αφορά στην Κυπριακή Δημοκρατία: ο ρόλος της στην περιοχή, και η ιδιότητά της ως κράτος μέλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το τι προσφέρει μέσα από μια ενεργό εμπλοκή στα τεκταινόμενα των περιστάσεων.

Ερώτηση: Υπάρχουν κάποια ζητήματα, όπως η αποφυγή διπλής φορολογίας, ή ότι οι Κύπριοι πολίτες χρειάζονται θεώρηση εισόδου για τις ΗΠΑ, ή και άλλα. Έχουν συζητηθεί αυτά θα ζητήματα;

Απάντηση: Όντως, έχουν συζητηθεί. Υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός θεμάτων που θα αρχίσουν να συζητούνται επί συγκεκριμένης βάσης, τόσο σε τεχνοκρατικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, όπως το θέμα της συμφωνίας για αποφυγή διπλής φορολογίας και το θέμα θεώρησης εισόδου, και πολλά άλλα διμερή θέματα θα αρχίσουν να μπαίνουν σε μια νέα βάση. Γι’ αυτό θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη 'Δήλωση Προθέσεων' είναι μια σημαντική εξέλιξη, αφού πρώτα απ’ όλα, σε πολιτικό επίπεδο, δείχνει τις προθέσεις των δυο Κυβερνήσεων.

Στο αμέσως επόμενο διάστημα, θα υπάρξουν τριμερείς τόσο σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών όσο και σε επίπεδο Αρχηγών Κυβερνήσεων, και επεξεργαζόμαστε σε ποιαν από αυτές τις συναντήσεις θα υπάρξει συμμετοχή από πλευράς Ηνωμένων Πολιτειών. Η συμμετοχή θα είναι στη βάση συγκεκριμένων θεματικών που ενδιαφέρουν και τις ΗΠΑ. Αντιλαμβάνεστε ότι όπως έχουν πλέον αναπτυχθεί οι τριμερείς συζητούνται πολύ συγκεκριμένα αντικείμενα. Αυτή η συζήτηση γίνεται και με ευρωπαϊκά κράτη. Δεν περιορίζεται στις ΗΠΑ. Υπάρχουν κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα οποία είμαστε σε προχωρημένες διαβουλεύσεις, ακριβώς για να καθορίσουμε το πλαίσιο και τη θεματολογία συμμετοχής τους σε αυτούς τους σχηματισμούς της περιοχής, για τους οποίους αναγνωρίζεται ότι τα αποτελέσματα που παράγουν είναι ιδιαίτερα καθοριστικά για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.»

(ΝΝ/ΑΧ/ΜΛ)