Ανακοινωθέντα

Με αισθήματα βαθιάς συγκίνησης μαζευτήκαμε σήμερα στον Ιερό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα, για να απευθύνουμε το ύστατο χαίρε στην μέχρι πρόσφατα αγνοούμενη, Δημητριάδου-Ροδίκη Μαρίτσα του Μιχαήλ, τα ίχνη της οποίας χάθηκαν, μαζί και του συζύγου της, κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974.

Στην ανθρώπινη ιστορία της Μαρίτσας Δημητριάδου-Ροδίκη, που αποχαιρετούμε σήμερα, διαφαίνεται ξεκάθαρα άλλη μια τραγική πτυχή της τουρκικής εισβολής, η οποία σχετίζεται με την αιματοχυσία και τον άδικο χαμό του άμαχου πληθυσμού του τόπου μας, που προσπαθούσε μάταια, μέσα σε συνθήκες φόβου και απελπισίας, να επιβιώσει και να περισώσει από τα συντρίμμια του πολέμου ό,τι μπορούσε.

Η Μαρίτσα Δημητριάδου- Ροδίκη αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα ανθρώπου, του οποίου το δέσιμο με τη γενέθλια γη- τη γη των αναμνήσεων, είναι δυνατό και αυθεντικό και η αγάπη ανυπέρβλητη.

Η Μαρίτσα και ο μέχρι σήμερα αγνοούμενος σύζυγός της, Δημήτρης, αψήφησαν κάθε κίνδυνο, αποφασίζοντας να παραμείνουν στο χωριό τους και να μην το εγκαταλείψουν, παρά την επερχόμενη κατάληψή του από τον αδίστακτο και σκληρό στρατό του Αττίλα.

Η Μαρίτσα Δημητριάδου, του Μιχαήλ και της Χαρίκλειας, γεννήθηκε στο χωριό Πέτρα, το 1912, όπου έζησε, μεγάλωσε και παρέμεινε μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής της.

Πριν την έναρξη της τουρκικής εισβολής του 1974, η Μαρίτσα Δημητριάδου ζούσε στο χωριό μαζί με τον σύζυγό της, με τον οποίο απέκτησαν δέκα παιδιά.

Έχασαν, σε πολύ μικρή ηλικία τα δύο από αυτά και τα άλλα δύο πριν το 1974 και μεγάλωσαν τα υπόλοιπα έξι με πολλά βάσανα και θυσίες, έχοντας ως πρωταρχικό σκοπό να δουλέψουν σκληρά για να τα μορφώσουν και να τα αποκαταστήσουν, ώστε να διασφαλίσουν το μέλλον τους, υπό τις καλύτερες προϋποθέσεις.

Ο σύζυγος της Μαρίτσας, Δημήτρης, εργαζόταν ως ιδιωτικός υπάλληλος στην κυπριακή μεταλλευτική εταιρία στον Ξερό. Η Μαρίτσα ήταν οικοκυρά και φρόντιζε με περισσή αγάπη και αφοσίωση το σπίτι και τα παιδιά της. Παράλληλα, στήριζε και βοηθούσε τον σύζυγό της σε αγροτικές εργασίες και ειδικότερα στην παραγωγή συγκεκριμένων προϊόντων, που καλλιεργούσαν για τις ανάγκες της οικογένειάς τους.

Το τραγικό καλοκαίρι του 1974, κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της τουρκικής εισβολής αλλά και το διάστημα, το οποίο ακολούθησε μέχρι την έναρξη της δεύτερης φάσης της, η Δημητριάδου συνέχισε να παραμένει μαζί με τον σύζυγο της στο χωριό τους.

Στις 20 Ιουλίου 1974 τουρκικά στρατεύματα, με τη βοήθεια πολεμικών αεροπλάνων και βολών των πολεμικών τους πλοίων, αποβιβάστηκαν στις ακτές της Κερύνειας, μεταφέροντας μεγάλο αριθμό αρμάτων μάχης και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό.

Μετά από σκληρές και άνισες μάχες της Εθνικής Φρουράς με τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής, στις 22 Ιουλίου επιτεύχθηκε εκεχειρία. Ωστόσο, οι Τούρκοι είχαν ήδη καταλάβει την ευρύτερη περιοχή της Κερύνειας.

Λίγο αργότερα, και συγκεκριμένα στις 14 Αυγούστου 1974, ενώ τα τραγικά γεγονότα βρίσκονταν σε εξέλιξη, ο τουρκικός στρατός επιχειρεί επίθεση κατά των θέσεων της Εθνικής φρουράς σε όλα τα σημεία κατάπαυσης του πυρός, αρχίζοντας ουσιαστικά τη δεύτερη φάση της εισβολής.

Τα τουρκικά στρατεύματα κινήθηκαν προς την περιοχή Βασίλειας και στην συνέχεια προς την περιοχή Μόρφου.

Οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού Πέτρα το εγκατέλειψαν, πριν φθάσουν εκεί τα τουρκικά στρατεύματα και μετέβησαν σε πιο ασφαλισμένες περιοχές. Εντός του χωριού παρέμεινε μικρός αριθμός κατοίκων, οι οποίοι εγκλωβίστηκαν, όταν στις 18 Αυγούστου 1974, τα τουρκικά στρατεύματα εισέρχονταν εντός του χωριού.

Ανάμεσα σε αυτούς που εγκατάλειψαν βάναυσα τα σπίτια και τις περιουσίες τους στο χωριό Πέτρα, ήταν και το ζεύγος Δημητριάδου.

Στις 2 Σεπτεμβρίου όμως, η Μαρίτσα μαζί με το σύζυγό της Δημήτρη, πήραν την τολμηρή απόφαση να επιστρέψουν στο χωριό για να παραλάβουν πράγματα πρώτης ανάγκης. Όταν κατέφθασαν στον αγαπημένο τους τόπο, συνάντησαν μικρό αριθμό συγχωριανών τους. Παράλληλα, συνειδητοποίησαν ότι ήταν πολύ επικίνδυνο το εγχείρημα να επιστρέψουν πίσω στις ελεύθερες περιοχές.  Ένεκα του γεγονότος ότι τα λιγοστά διαθέσιμα τρόφιμα εξαντλούνταν και η συμπεριφορά των Τούρκων όχι μόνο δεν ήταν καλή, αλλά χαρακτηριζόταν και ως επιθετική, ένα ζεύγος από τους εγκλωβισμένους κατοίκους εγκατέλειψε στις 3 Σεπτεμβρίου το χωριό και με μεγάλες δυσκολίες κατάφερε να φθάσει στις ελεύθερες περιοχές. Το ζεύγος Δημητριάδη μαζί και λίγοι ακόμα κάτοικοι, παρέμειναν εκεί, μη έχοντας διέξοδο διαφυγής.

Από τότε τα ίχνη της Μαρίτσας και του Δημήτρη χάθηκαν, όπως και των υπόλοιπων εγκλωβισμένων του χωριού.  

Τα έξι παιδιά τους, ο Λέανδρος, ο Ρέμος, ο Ανδρέας, η Άρτεμις, ο Μιχαλάκης και ο Κυριάκος ήταν ενήλικες, επαγγελματίες και κάποιοι από αυτούς οικογενειάρχες, όταν άρχισαν μάταια να αναζητούν τους γονείς τους μέσα στη λαίλαπα και στην καταστροφή του πολέμου, χωρίς όμως να καταφέρουν να μάθουν καμία βέβαιη πληροφορία για τον πατέρα και τη μητέρα τους.

Το μεγαλύτερο δε από τα έξι παιδιά του ζεύγους, ο Λέανδρος, έφυγε από αυτή τη ζωή χωρίς να προλάβει να διαπιστώσει την πικρή αλήθεια για τη λατρευτή του μητέρα και χωρίς να μπορέσει να την αποχαιρετήσει, εναποθέτοντας στον τάφο της λίγα όμορφα λουλούδια.

Τα υπόλοιπα παιδιά, μαζί με συγγενείς και φίλους, στέκονται σήμερα μπροστά στα ιερά οστά, γεμάτοι συγκίνηση για να αποχαιρετήσουν με σεβασμό και ευλάβεια, το πιο σημαντικό και πιο πολύτιμο πλάσμα στη ζωή κάθε ανθρώπου, τη μάνα. Τη μάνα, η απώλεια της οποίας δεν κοιτάζει χρόνια, παρά μόνο αποτελεί μια μοναδική στιγμή, που συγκλονίζει και στιγματίζει όλους όσοι μπορούν να αντιληφθούν και να εκτιμήσουν το μεγαλείο του αγώνα και της αποστολής της.

Κυρίες και κύριοι,

Γράφεται σήμερα άλλος ένα τραγικός επίλογος της τουρκικής εισβολής του 1974, που σημάδεψε ανεξίτηλα την πατρίδα και τις καρδιές των ανθρώπων του τόπου μας. Ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα και που μέχρι σήμερα εξακολουθούν να βιώνουν τις συνέπειες.

Τα οστά της Μαρίτσας Δημητριάδου εντοπίστηκαν σε ατομικό τάφο, το 2018 στην περιοχή του χωριού Πέτρα, στο πλαίσιο του προγράμματος εκταφής και αναγνώρισης λειψάνων της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων Κύπρου, που λειτουργεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Στην συνέχεια πραγματοποιήθηκαν ανθρωπολογικές εξετάσεις και εξετάσεις DNA, με βάση τις οποίες έχει διακριβωθεί η ταυτότητα των λειψάνων που ανήκουν στην πεσούσα Μαρίτσα Δημητριάδου. Η οικογένειά της ενημερώθηκε από τους αρμόδιους λειτουργούς του Γραφείου του εκπροσώπου της Ελληνοκυπριακής Κοινότητας στη ΔΕΑ για την ταυτοποίηση των οστών της.   

Η περίπτωση της Μαρίτσας Δημητριάδου, όπως και το δράμα όλων των οικογενειών των αγνοουμένων μας συγκινεί ιδιαίτερα. Γιατί η Μαρίτσα Δημητριάδου αποτελεί μία από τις αφανείς ηρωίδες, που επέδειξαν αγνή και άδολη αγάπη για τον τόπο τους και που στη ζωή τους αγωνίστηκαν σκληρά για να επιβιώσουν κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες.

Σήμερα τα οστά της, επιτέλους, θα αναπαυθούν και τα παιδιά και τα εγγόνια της, θα μπορούν να ανάβουν ένα καντηλάκι στον τάφο της. Όμως τα οστά του συζύγου της δεν έχουν ακόμη ανευρεθεί και παραμένει αγνοούμενος.

Ευχή και ελπίδα όλων μας είναι να συνεργαστεί η Τουρκία στον βαθμό που χρειάζεται, ώστε να τεθεί ένα τέλος στο ανθρωπιστικό και ευαίσθητο θέμα των αγνοουμένων μας.

Άλλωστε σύμφωνα με όσα υπογραμμίζονται και σε αποφάσεις τόσο του Συμβουλίου της Ευρώπης όσο και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων-αποφάσεις που δεν μπορεί να παραγνωρίζει άλλο η Τουρκία- η εξαφάνιση προσώπου αποτελεί πολλαπλή παραβίαση βασικών και θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία επεκτείνεται και στα δικαιώματα των οικογενειών τους.

Η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να στηρίζει σθεναρά το έργο, που υπεύθυνα και με σοβαρότητα επιτελεί η Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, για αποκατάσταση της αλήθειας.

Κυρίες και κύριοι,

Ο τόπος μας εξακολουθεί να υφίσταται τα τελευταία 45 χρόνια  τις συνέπειες της τραγωδίας του 1974. Το Εθνικό μας πρόβλημα, μας υποχρεώνει να κρατούμε διαρκώς ζωντανή την ανάμνηση του φρικτού αυτού εγκλήματος και να υπενθυμίζουμε στον πολιτισμένο κόσμο την ανεξίτηλη ευθύνη και την αδιαλλαξία της Τουρκίας.

Αυτό κάνει και σήμερα η Κυβέρνηση, η οποία επιδιώκει να δημιουργήσει προοπτική για την έναρξη των διαπραγματεύσεων μέσα σε ένα πλαίσιο εποικοδομητικού διαλόγου.

Στοχεύουμε στην αξιοποίηση του πλαισίου που πρότεινε ο Γενικός Γραμματέας κ. Αντόνιο Γκουτέρες, ώστε να επιτύχουμε αντικατάσταση του απαράδεκτου και επικίνδυνου συστήματος εγγυήσεων από ένα σύγχρονο σύστημα ασφάλειας, αλλά και την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, όπως βεβαίως και ένα λειτουργικό, βιώσιμο και δημοκρατικό κράτος δικαίου, χωρίς υπερπρονόμια σε καμιά πλευρά.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, χρησιμοποιώντας όλα τα πολιτικά και διπλωματικά μέσα που διαθέτουμε, καταβάλλει συστηματικές προσπάθειες, ώστε να αντιμετωπίσει τους εκβιασμούς και την προκλητική στάση της Τουρκίας.

Αξιοποιώντας Αποφάσεις και Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, τη στήριξη των ευρωπαϊκών μας εταίρων, τη στενή και αγαστή συνεργασία με την Ελλάδα, καθώς και τις διαρκώς βελτιούμενες διεθνείς σχέσεις και συνεργασίες της χώρας μας, επιδιώκουμε τερματισμό των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας, ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες επανέναρξης ενός νέου κύκλου συνομιλιών για εξεύρεση λύσης του κυπριακού προβλήματος.

Φίλες και φίλοι,

Στον συνεχιζόμενο αγώνα για απελευθέρωση του τόπου μας από τα στρατεύματα κατοχής, έχουμε υποχρέωση να πορευόμαστε απαλλαγμένοι από αισθήματα μικροψυχίας και φανατισμού. Πέρα από τις όποιες πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές, οφείλουμε να συμβάλουμε στην προσπάθεια για ελευθερία και επανένωση της πατρίδας μας.

Ας είναι αιωνία η μνήμη όλων όσοι έπεσαν κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974 και ας αποτελέσει η θυσία τους πρόσταγμα εγρήγορσης, πυξίδα ενότητας και κοινής στράτευσης, μέχρι την τελική δικαίωση του αγώνα για επίλυση του εθνικού μας προβλήματος.

--------------------------

ΕΙ