Ανακοινωθέντα

Το ετήσιο Πακέτο Διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκε χθες [σ.σ. 17 Απριλίου 2018], αποτυπώνει την κατάσταση σε σχέση με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί κατά τον τελευταίο χρόνο στο πλαίσιο της Διαδικασίας Διεύρυνσης της ΕΕ.

Η Κυπριακή Κυβέρνηση χαιρετίζει ιδιαίτερα την πρόοδο που έχουν επιτελέσει η Σερβία και το Μαυροβούνιο στο πλαίσιο των ενταξιακών τους διαπραγματεύσεων, και προσβλέπει στη συνέχιση της διαδικασίας, με το  άνοιγμα και κλείσιμο νέων Κεφαλαίων, σύμφωνα με τους όρους που διέπουν την πολιτική της Διεύρυνσης.  

Σε σχέση με την Τουρκία, η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η πιο επικριτική που έχει εκδοθεί από έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων το 2005. Καταγράφεται συνολική διολίσθηση της χώρας από τα ευρωπαϊκά πρότυπα και ειδικότερα σε ό,τι αφορά στους τομείς του κράτους δικαίου, θεμελιωδών ελευθεριών, ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης και ελευθερίας της έκφρασης. Παρά τις δημόσιες δεσμεύσεις της τουρκικής ηγεσίας προς την ενταξιακή διαδικασία, η μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων της έναντι της ΕΕ, που απορρέουν από την ιδιότητά της ως υποψήφια χώρα, την έχουν απομακρύνει από την ΕΕ, γεγονός που καθιστά το άνοιγμα νέων διαπραγματευτικών κεφαλαίων αδύνατο. 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταγράφει για άλλη μια φορά την πλήρη έλλειψη προόδου ως προς το σύνολο των κυπρογενών υποχρεώσεων της Τουρκίας. Η Έκθεση επαναλαμβάνει ότι δεν υπήρξε πρόοδος από πλευράς Τουρκίας σε σχέση με την εφαρμογή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου και την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων της Τουρκίας με την Κυπριακή Δημοκρατία.  Καταγράφεται ότι η Τουρκία συνεχίζει την πολιτική διάκρισης έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας και ότι δεν έχει ακόμη συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της, όπως αυτές καταγράφονται στο Διαπραγματευτικό Πλαίσιο, σε διαδοχικά Συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ καθώς και στη Δήλωση της ΕΕ της 21^ης Σεπτεμβρίου 2005.  

Συμμεριζόμαστε την εκτίμηση της Επιτροπής ότι η εφαρμογή των κυπρογενών υποχρεώσεων της Τουρκίας θα δώσει σημαντική ώθηση στις σχέσεις της με την ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, σημειώνουμε ότι η καταγραφή στην Έκθεση των συστάσεων της Επιτροπής προς το Συμβούλιο για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης και για την άρση των θεωρήσεων εισόδου για Τούρκους πολίτες στην ΕΕ, δεν προδικάζει τις συζητήσεις στο Συμβούλιο όπου θα ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις ούτε και προκαταλαμβάνει τις θέσεις των κρατών μελών. 

Σε σχέση με το Κυπριακό, η Έκθεση υπογραμμίζει ξανά την υποχρέωση της Τουρκίας όπως συμβάλει ενεργά στις προσπάθειες επίλυσης και τονίζει ότι ο ρόλος της είναι κρίσιμος. 

Επισημαίνεται επίσης η αναφορά σε ανάγκη διαφύλαξης της επιτευχθείσας προόδου και της προετοιμασίας για μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη λύση, περιλαμβανομένων των εξωτερικών πτυχών του Κυπριακού, γεγονός που αναδεικνύει τον ρόλο και την ευθύνη της Τουρκίας στα κρίσιμα ζητήματα της Ασφάλειας και Εγγυήσεων, οι θέσεις της οποίας, όπως εκφράσθηκαν στο Κραν Μοντανά οδήγησαν την Διάσκεψη σε αδιέξοδο. Σημειώνεται ότι η αναφορά στις εξωτερικές πτυχές περιλαμβάνεται για πρώτη φορά σε Έκθεση της Επιτροπής. 

Σημαντική επίσης θεωρείται η αναφορά στον επιδιωκόμενο στόχο, που δεν είναι άλλος από τη λύση εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών και στη βάση των σχετικών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας. 

Ιδιαίτερα σημαντική είναι επίσης η αναφορά σε σχέση με τη διερεύνηση της τύχης των αγνοουμένων και το έργο της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων (ΔΕΑ), στην οποία τονίζεται η ανάγκη επίσπευσης της διαδικασίας πλήρους πρόσβασης της ΔΕΑ σε αρχεία και στρατιωτικές περιοχές που ελέγχονται από την Τουρκία.

Σημειώνουμε τέλος με ικανοποίηση, την αυστηρή αναφορά σε σχέση με την επιθετική ρητορική της Τουρκίας έναντι κρατών μελών της ΕΕ, περιλαμβανομένης και της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ καλείται η Τουρκία να αποφεύγει οποιουδήποτε τύπου προκλητικές και επιθετικές ενέργειες κατά κρατών μελών ή άλλου είδους πηγές εντάσεων και τριβών που υποσκάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική διευθέτηση διαφορών. Στην Έκθεση τονίζεται ότι οι ενέργειες της Τουρκίας ήταν σε πλήρη αντίθεση με τις αλλεπάλληλες εκκλήσεις του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών μελών εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης τους (ΑΟΖ), καθώς και της κυριαρχίας τους επί των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου τους. 

Επιπρόσθετα, καταγράφεται το πρόσφατο περιστατικό με την παρεμπόδιση του γεωτρύπανου της ΕΝΙ να προσεγγίσει το προκαθορισμένο σημείο εξόρυξης εντός της κυπριακής ΑΟΖ, ενώ αναπαράγεται το λεκτικό των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου 2018, σχετικά με την έντονη καταδίκη της Τουρκίας για τις παράνομες ενέργειες της στην ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, υπενθυμίζοντας, ταυτόχρονα, την υποχρέωση σεβασμού της διεθνούς νομιμότητας, σχέσεων καλής γειτονίας και εξομάλυνσης διμερών της σχέσεων με όλα τα κράτη μέλη.

Η Κυπριακή Κυβέρνηση θα μελετήσει διεξοδικά το περιεχόμενο της Έκθεσης και θα τοποθετηθεί αναλυτικά στα αρμόδια θεσμικά όργανα της ΕΕ, ενόψει και της αξιολόγησης της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας τον προσεχή Ιούνιο, από το Συμβούλιο της ΕΕ όπου και θα εκδοθούν σχετικά Συμπεράσματα.

(ΜΛ)